ಭಾರತೀಯ ಬಜೆಟ್ನಲ್ಲಿ ಅನುದಾನ ಮತ್ತು ನಿಧಿಗಳು

ಭಾರತೀಯ ಬಜೆಟ್ನಲ್ಲಿ ಅನುದಾನ ಮತ್ತು ನಿಧಿಗಳು

ಜುಲೈ 27, 2015 11:40 IST

ಹಣಕಾಸಿನ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಆದಾಯ ಮತ್ತು ವೆಚ್ಚದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಂದಾಜುಗಳನ್ನು ಬಜೆಟ್ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಸಂಸತ್ತು ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಅಥವಾ ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಇತರ ಅನುದಾನಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು. ಇವುಗಳ ಸಹಿತ:

1. ಪೂರಕ ಗ್ರಾಂಟ್ : ವಿತರಣ ಆಕ್ಟ್ ಮೂಲಕ ಸಂಸತ್ತು ಅಧಿಕಾರ ಪ್ರಮಾಣದ ಪ್ರಸಕ್ತ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸೇವೆಗಳಿಗಾಗಿ ಖರ್ಚು ಮಾಡಲು ವೇಳೆ ಆ ವರ್ಷದ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಕಂಡುಬಂದಲ್ಲಿ ಇದು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

2. ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಗ್ರಾಂಟ್: ಆ ವರ್ಷದ ಬಜೆಟ್ನಲ್ಲಿ ಪರಿಗಣಿಸದೆ ಕೆಲವು ಹೊಸ ಸೇವೆಗಳ ಮೇಲೆ ಪೂರಕ ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಖರ್ಚು ಮಾಡಲು ಈಗಿನ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಬಂದಾಗ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

3. ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಗ್ರಾಂಟ್:   ಆ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ನೀಡಲ್ಪಟ್ಟ ಮೊತ್ತಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಣವನ್ನು ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸೇವೆಗೆ ಖರ್ಚುಮಾಡಿದಾಗ ಅದು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಖರ್ಚು ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಉಂಟಾದ ನಂತರ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಣವನ್ನು ನೀಡುವ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುವುದು ಮತ್ತು ಅದು ಸಂಬಂಧಿಸಿರುವ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದ ನಂತರ ಅವಧಿ ಮುಗಿದಿದೆ. ಇಂತಹ ಹೆಚ್ಚುವರಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಸಂದರ್ಭಗಳನ್ನು ಸಂಪುಟದ ಅಧಿಸೂಚನೆಯ ಖಾತೆಗಳ ಕುರಿತಾದ ತನ್ನ ವರದಿಯ ಮೂಲಕ ನಿಯಂತ್ರಕ ಮತ್ತು ಆಡಿಟರ್ ಜನರಲ್ನಿಂದ ಸಂಸತ್ತಿನ ಗಮನಕ್ಕೆ ತರಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅತಿಕ್ರಮಣಗಳನ್ನು ಪಬ್ಲಿಕ್ ಅಕೌಂಟ್ಸ್ ಕಮಿಟಿಯಿಂದ ಪರಿಶೀಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅದು ಅವರ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ನಿಯಮಾವಳಿಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಶಿಫಾರಸುಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತದೆ.

4. ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಮತ:   ಸೇವೆಯ ಪ್ರಮಾಣದ ಅಥವಾ ಅನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪಾತ್ರದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಭಾರತದ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಮೇಲೆ ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಇದು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಾರ್ಷಿಕ ಹಣಕಾಸಿನ ಹೇಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ವಿವರಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೇಡಿಕೆಯು ನಿಂತಿಲ್ಲ.

5. ಅಸಾಧಾರಣ ಧನಸಹಾಯ: ಇದು ಒಂದು ಅಸಾಧಾರಣ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಇದು ಯಾವುದೇ ಹಣಕಾಸಿನ ವರ್ಷದ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸೇವೆಯ ಭಾಗವಾಗಿಲ್ಲ

6. ಟೋಕನ್ ಗ್ರಾಂಟ್: ಹೊಸ ಸೇವೆಗೆ ನಿಗದಿತ ಖರ್ಚುಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ನಿಧಿಯನ್ನು ಮರು-ವಿತರಣೆಯ ಮೂಲಕ ಲಭ್ಯವಾಗುವಂತೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಟೋಕನ್ ಮೊತ್ತದ ಅನುದಾನಕ್ಕೆ ಬೇಡಿಕೆ ಸಲ್ಲಿಸುವುದು ಹೌಸ್ನ ಮತಕ್ಕೆ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಹೌಸ್ ಬೇಡಿಕೆಗೆ ಅನುದಾನ, ಹಣವನ್ನು ಲಭ್ಯವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ.

ಪೂರಕ, ಹೆಚ್ಚುವರಿ, ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಮತ್ತು ಅಸಾಧಾರಣ ಅನುದಾನ ಮತ್ತು ಸಾಲದ ಮತವು ಬಜೆಟ್ನ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದಂತೆಯೇ ಅದೇ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ.

ನಿಧಿಗಳು

ಸಂವಿಧಾನವು ಕೇಂದ್ರ ಸರಕಾರಕ್ಕೆ ಮೂರು ವಿಧದ ಹಣವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಇವು:

1. ಭಾರತದ ಕನ್ಸಾಲಿಡೇಟೆಡ್ ಫಂಡ್ (ಲೇಖನ 266)

ಇದು ಭಾರತ ಸರಕಾರದ ಒಂದು ನಿಧಿಯಾಗಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಂದಾಯಗಳು ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಪಾವತಿಗಳು ಡೆಬಿಟ್ ಆಗುತ್ತವೆ. ಇದು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ

(i) ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಪಡೆದ ಎಲ್ಲಾ ಆದಾಯಗಳು

(ii) ಖಜಾನೆ ಮಸೂದೆಗಳು, ಸಾಲಗಳು ಅಥವಾ ಮಾರ್ಗಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಧನಗಳ ಪ್ರಗತಿಯಿಂದ ಸರ್ಕಾರವು ಬೆಳೆದ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಲಗಳು ಪ್ರಗತಿಗಳು

(iii) ಸಾಲ ಮರುಪಾವತಿ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಸರ್ಕಾರವು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಹಣ

ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ ಮತ್ತು ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಮತ್ತು ಈ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸಲಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಭಾರತದ ಏಕೀಕೃತ ನಿಧಿಯಿಂದ ಯಾವುದೇ ಹಣವನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಬಾರದು. ಇದರರ್ಥ, ಸಂಸತ್ತಿನ ಅನುಮೋದನೆಯೊಂದಿಗೆ ಭಾರತದ ಏಕೀಕೃತ ಫಂಡ್ನಿಂದ ಪಾವತಿ ಮಾಡಬಹುದು.

2. ಭಾರತದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಖಾತೆ (ಲೇಖನ 266)

ಭಾರತದ ಸರ್ಕಾರದ ಪರವಾಗಿ ಅಥವಾ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಎಲ್ಲ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಣವನ್ನು ಭಾರತದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಖಾತೆಗೆ ಅರ್ಹತೆ ನೀಡಬೇಕು. ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುವ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಈ ಖಾತೆಯ ಹಣವನ್ನು ಸಂಸತ್ತಿನ ವಿತರಣೆ ಇಲ್ಲದೆ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಿಡೆಂಟ್ ಫಂಡ್ ನಿಕ್ಷೇಪಗಳು, ಉಳಿತಾಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಠೇವಣಿಗಳು, ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಠೇವಣಿಗಳು ಇತ್ಯಾದಿ.

3. ಭಾರತದ ಆಕಸ್ಮಿಕ ನಿಧಿ (ಲೇಖನ 267)

ಸಂವಿಧಾನವು ಭಾರತದ ಸಂಭವನೀಯ ನಿಧಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಸಂಸತ್ತನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. 1950 ರಲ್ಲಿ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಾಂಟಿನ್ಸಿನ್ಸಿ ಫಂಡ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. ಈ ನಿಧಿಯನ್ನು ಸಂಸತ್ತಿನ ಅಂತಹ ಖರ್ಚುಗೆ ಮುಂಗಾಣಲಾಗದ ಖರ್ಚುವೆಚ್ಚ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಅಂತಹ ನಿಧಿಗಳಿಂದ ಪ್ರಗತಿ ಸಾಧಿಸುವಂತೆ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ವಿಲೇವಾರಿಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ನಿಧಿಯನ್ನು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ