ಶುಕ್ರವಾರ, ಏಪ್ರಿಲ್ 10, 2020

ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಉಪಯುಕ್ತ ಮಾಹಿತಿಗಳು


~~~ ನಡುಗನ್ನಡ ಕವಿಗಳು ~~~
ನಾಗವರ್ಮ-೧
ದುರ್ಗಸಿಂಹ(ಕ್ರಿ.ಶ.೧೧೦೦)
ಜಗದ್ಧಳ ಸೋಮನಾಥ
ನೇಮಿಚಂದ್ರ(ಕ್ರಿ.ಶ.೧೧೭೦)
ಬಂಧುವರ್ಮ(ಕ್ರಿ.ಶ.೧೨೦೦)
ಸರ್ವಜ್ಞ
ಮಹಾಬಲಕವಿ (ಕ್ರಿ.ಶ.೧೨೫೪)
ನಾಗವರ್ಮ-೨
ರಾಜಾದಿತ್ಯ.
ವಿರೂಪಾಕ್ಷ ಪಂಡಿತ
ಜನ್ನ
ಷಡಕ್ಷರ ದೇವ
ರಾಘವಾಂಕ (೧೩೦೦)
ಮಂಗರಾಜ
ಹರಿಹರ
ಕೇಶಿರಾಜ
ಭೀಮಕವಿ
ಕುಮಾರವ್ಯಾಸ
ಚಾಮರಸ
ಲಕ್ಷ್ಮೀಶ (೧೫೫೦)
ನಾಗಚಂದ್ರ
ರತ್ನಾಕರವರ್ಣಿ
ರುದ್ರಭಟ್ಟ
ಆಂಡಯ್ಯ
ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ
ನಯಸೇನ
ಭಾಸ್ಕರ
ತಿರುಮಲಾರ್ಯ
ನಂಜುಂಡ

~~~ ಹಿರಿಯ ಚೇತನಗಳು ~~~
ರೆ.ಎಫ್. ಕಿಟ್ಟಲ್
ಕಾಲಿನ್ ಮೆಕೆಂಜಿ [೧೭೮೩- ]
ರೊದ್ದ ಶ್ರೀನಿವಾಸರಾಯ
ಸಿದ್ಧಾಂತಿ ಶಿವಶಂಕರಶಾಸ್ತ್ರಿ
ಮುದ್ದಣ
ತಾತಾಚಾರ್ಯ
ಕೆಂಪುನಾರಾಯಣ
ಡಾ. ಹರ್ಮನ್ ಮೋಗ್ಲಿಂಗ್ [೧೮೧೧-೧೮೮೧]
ಫೆಡ್ರಿಕ್ ಜೀಗ್ಲರ್ [೧೮೨೦-೧೯೦೬]
ಬಿ.ಎಲ್. ರೈಸ್ [೧೮೩೭-೧೯೨೭]
ಜಾನ್ ಫೇತ್ ಫುಲ್ ಫ್ಲೀಟ್ [೧೮೪೭-೧೯೧೭]
ಬೋಳಾರಾಮಕೃಷ್ಣಯ್ಯ
ಶಿವರಾಮ ಉಡುಪ
ಆಲೂರು ವೆಂಕಟರಾಯ
ಉತ್ತಂಗಿ ಚೆನ್ನಪ್ಪ
ಎಂ. ಗೋವಿಂದ ಪೈ
ಬಿ.ಎಂ. ಶ್ರೀಕಂಠಯ್ಯ
ಹುಯಿಲಗೋಳ ನಾರಾಯಣರಾವ್
ಟಿ.ಪಿ. ಕೈಲಾಸಂ
ಟಿ. ಎಸ್. ವೆಂಕಣ್ಣಯ್ಯ
ಡಿ.ವಿ. ಗುಂಡಪ್ಪ
ಸುಬೋಧ ರಾಮರಾವ್
ಎ.ಅರ್. ಕೃಷ್ಣಶಾಸ್ತ್ರಿ
ಉಗ್ರಾಣ ಮಂಗೇಶರಾಯ
ನವರತ್ನ ರಾಮರಾಯ
ಡಾ.ರಾ.ಯ. ಧಾರವಾಡಕರ
ಎಸ್. ಅನಂತ ನಾರಯಣ
ಕಡಿದಾಳ್ ಮಂಜಪ್ಪ
ಹೊಯಿಸಳ
ಶಂ.ಬಾ. ಜೋಶಿ
ದೇವುಡು ನರಸಿಂಹಶಾಸ್ತ್ರಿ
ಎಸ್. ವಿ. ರಂಗಣ್ಣ
ವಿ. ಸೀತಾರಾಮಯ್ಯ
ಜಿ.ಪಿ. ರಾಜರತ್ನಂ
ಆನಂದಕಂದ
ಪು.ತಿ. ನರಸಿಂಹಾಚಾರ್
ಗೊರೂರು ರಾಮಸ್ವಾಮಿ ಅಯ್ಯಂಗಾರ್
ಮಧುರಚೆನ್ನ
ಸಿ.ಕೆ. ನಾಗರಾಜರಾವ್
ವಿ.ಎಂ. ಇನಾಂದಾರ್
ಎಚ್.ಎ. ಪದ್ಮನಾಭರಾಯ
ಬೆನಗಲ್ ರಾಮರಾಯ
ಐರೋಡಿ ಶಿವರಾಮಯ್ಯ
ಎನ್. ಎಸ್. ಸುಬ್ಬರಾವ್
ವ್ಯಾಕರಣತೀರ್ಥ ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಶಾಸ್ತ್ರಿ
ಶಿ.ಶಿ. ಬಸವನಾಳ.
ಡಾ.ಶಿ.ಚ. ನಂದೀಮಠ
~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~ ಕನ್ನಡ ಕುಲೋದ್ಧಾರಕರು ~~~
ಸರ್. ಕೆ. ಪಿ. ಪುಟ್ಟಣ್ಣ ಶೆಟ್ಟಿ.
ಕರ್ಪೂರ ಶ್ರೀನಿವಾಸರಾವ್ [೧೮೬೩-೧೯೩೨]
ಹೆಚ್.ವಿ. ನಂಜುಂಡಯ್ಯ [೧೮೬೦-೧೯೨೦]
ಸರ್. ಎಂ. ಕಾಂತರಾಜ ಅರಸ್.
ಕಂಠೀರವ ನರಸರಾಜ ಒಡೆಯರ್
ಜಯಚಾಮರಾಜ ಒಡೆಯರ್
ಮುದವೀಡು ಕೃಷ್ೞರಾಯ
ಎಂ. ವಿ. ಸೀತಾರಾಮಯ್ಯ [೧೯೧೦-೧೯೯೦]
ಡಾ. ಸರೋಜಿನಿ ಮಹಿಷಿ
ಜಿ. ನಾರಾಯಣ
~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~ ಕಾದಂಬರಿಕಾರರು ~~~
ಎಂ.ಎಸ್.ಪುಟ್ಟಣ್ಣ( ಲಕ್ಷ್ಮಿ ನರಸಿಂಹ ಶಾಸ್ತ್ರಿ) [೧೮೫೪-೧೯೩೦]
ಕೆರೂರು ವಾಸುದೇವಚಾರ್ಯ [೧೮೬೬-೧೯೨೧]
ಗಳಗನಾಥ [೧೮೬೯-೧೯೪೨]
ಮಿರ್ಜಿ ಅಣ್ಣಾರಾಯ [೧೯೧೮-೧೯೭೫]
ಮ. ರಾಮಮೂರ್ತಿ
ರಾವ್ ಬಹದ್ದೂರ್ [೧೯೧೦-೧೯೭೫]
ಅ. ನ. ಕೃಷ್ಣರಾಯ [೧೯೦೮-೧೯೭೧]
ತ. ರಾ. ಸುಬ್ಬರಾಯ
ಶಂಕರ ಮುಕಾಶಿ ಪುಣೇಕರ
ಕೆ. ವಿ. ಅಯ್ಯರ್ [೧೮೯೮- ]
ಕಡ್ಲೆಂಗೊಡ್ಲು ಶಂಕರಭಟ್ಟ [೧೯೦೪-೧೯೯೪]
ಅಶ್ವತ್ಥ [೧೯೧೨-೧೯೯೪]
ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ ಪುರಾಣಿಕ
ನಿರಂಜನ [೧೯೨೪-೧೯೯೨]
ಚದುರಂಗ [೧೯೧೬-೧೯೯೮]
ಟಿ. ಕೆ. ರಾಮರಾವ್
ಬೆಳೆಗೆರೆ ಕೃಷ್ಣಶಾಸ್ತ್ರಿ
ಎನ್. ನರಸಿಂಹಯ್ಯ
ವ್ಯಾಸರಾಯ ಬಲ್ಲಾಳ [೧೯೨೩- ]
ಯಶವಂತ ಚಿತ್ತಾಲ [೧೯೨೮- ]
ಜಿ.ಎಸ್. ಸಿದ್ದಲಿಂಗಯ್ಯ[೧೯೩೦]
ಎಸ್. ಎಲ್. ಭೈರಪ್ಪ [೧೯೩೪-]
ಕೆ. ಟಿ. ಗಟ್ಟಿ
ಸು. ರುದ್ರಮೂರ್ತಿ ಶಾಸ್ತ್ರಿ
ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರ ತೇಜಸ್ವಿ [೧೯೩೮- ೨೦೦೭]
ನಾ. ಡಿಸೋಜ
ನೇಮಿಚಂದ್ರ
ಕೆದಂಬಾಡಿ ಜತ್ತಪ್ಪ ರೈ
ಸತ್ಯಕಾಮ [೧೯೨೬-]
ಮತ್ತೂರು ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ
ಶಾಂತರಸ
ಡಾ. ಸಿದ್ಧಲಿಂಗ ಪಟ್ಟಣ ಶೆಟ್ಟಿ
ಸುದರ್ಶನ ದೇಸಾಯಿ
ಎಚ್. ಕೆ. ಅನಂತರಾಮು
ನಾ. ಮೊಗಸಾಲೆ
ಡಾ. ಪಿ. ಎಸ್ .ರಾಮಾನುಜಂ
ತ. ಪು. ವೆಂಕಟರಾಮು
ಕೆ. ಸದಾಶಿವ
~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~ ನವ್ಯಕವಿಗಳು ~~~
ಬಸವಪ್ಪ ಶಾಸ್ತ್ರಿ [೧೮೪೪-೧೮೯೧]
ಪಂಜೆ ಮಂಗೇಶರಾಯ [೧೮೭೪-೧೯೩೭]
ಸೇಡಿಯಾಪು ಕೃಷ್ಣಭಟ್ಟ [೧೯೦೨-೧೯೯೬]
ಡಿ.ಎಸ್. ಕರ್ಕಿ [೧೯೦೭-೧೯೮೪]
ದಿನಕರ ದೇಸಾಯಿ [೧೯೦೯-೧೯೮೨]
ಎಸ್.ವಿ. ಪರಮೇಶ್ವರ ಭಟ್ಟ [೧೯೧೪- ]
ಕೆ.ಎಸ್. ನರಸಿಂಹಸ್ವಾಮಿ
ಕೈಯ್ಯಾರ ಕಿಞ್ಞಣ್ಣ ರೈ [೧೯೧೫-]
ಗೋಪಾಲಕೃಷ್ಣ ಅಡಿಗ [೧೯೧೮-೧೯೯೨]
ಸಿದ್ಧಯ್ಯ ಪುರಾಣಿಕ [೧೯೧೮-೧೯೯೪]
ಸು.ರಂ. ಎಕ್ಕುಂಡಿ [೧೯೨೩-೧೯೯೫]
ಬಿ.ಸಿ. ರಾಮಚಂದ್ರ ಶರ್ಮ
ಜಿ.ಎಸ್. ಶಿವರುದ್ರಪ್ಪ [೧೯೨೬-]
ಎ.ಕೆ. ರಾಮಾನುಜಂ [೧೯೨೯-೧೯೯೩]
ಚನ್ನವೀರ ಕಣವಿ [೧೯೨೮- ]
ಕೆ. ನಿಸಾರ್ ಅಹಮದ್ [೧೯೩೬-]
ಎನ್.ಎಸ್. ಲಕ್ಷ್ಮಿನಾರಾಯಣ ಭಟ್ಟ [೧೯೩೬-]
ಸುಮತೀಂದ್ರ ನಾಡಿಗ
ಅಡ್ಯನಡ್ಕ ಕೃಷ್ಣಭಟ್ಟ
ಎಚ್.ಎಸ್. ವೆಂಕಟೇಶಮೂರ್ತಿ
ದೊಡ್ಡರಂಗೇಗೌಡ
ಬಿ.ಆರ್. ಲಕ್ಷ್ಮಣರಾವ್
ದುಂಡಿರಾಜ್
ಇಟಗಿ ಈರಣ್ಣ
~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~ ಮಹಿಳಾಸಾಹಿತಿಗಳು ~~~
ಹೆಳವನಕಟ್ಟೆ ಗಿರಿಯಮ್ಮ
ತಿರುಮಲಾಂಬ [೧೮೮೭-೧೯೮೨]
ಆರ್. ಕಲ್ಯಾಣಮ್ಮ [೧೮೯೪-೧೯೬೫]
ತಿರುಮಲೆ ರಾಜಮ್ಮ (ಭಾರತಿ)
ಕೊಡಗಿನ ಗೌರಮ್ಮ
ಎಚ್. ವಿ. ಸಾವಿತ್ರಮ್ಮ
ತ್ರಿವೇಣಿ[೧೯೨೮-೧೯೬೩]
ತಾಯಿಜಯದೇವಿ ಲಿಗಾಡೆ [೧೯೧೨-೧೯೮೬]
ವಾಣಿ
ಎಂ. ಕೆ. ಇಂದಿರಾ [೧೯೧೭-೧೯೯೪]
ವೈದೇಹಿ [೧೯೪೫- ]
ಅನುಪಮಾ ನಿರಂಜನ [೧೯೩೪-೧೯೯೧]
ಉಷಾ ನವರತ್ನರಾಂ
ಶಾಂತಾದೇವಿ ಮಾಳವಾಡ [೧೯೨೨-೨೦೦೫]
ಸಾಯಿಸುತೆ
ಆರ್ಯಾಂಭ ಪಟ್ಟಾಭಿ
ಕಮಲಾ ಹಂಪನಾ [೧೯೩೫- ]
ಎಚ್. ಜಿ. ರಾಧಾದೇವಿ
ಸಾರಾ ಅಬೂಬ್ಬಕರ್
ಡಾ. ಹೇಮಾ ಪಟ್ಟಣಶೆಟ್ಟಿ
ಗೀತಾ ನಾಗಭೂಷಣ
ಸವಿತಾ ನಾಗಭೂಷಣ
ಚಿ. ನ. ಮಂಗಳಾ
ವೀಣಾ ಶಾಂತೇಶ್ವರ [೧೯೪೫-]
ಗೀತಾ. ಬಿ. ಯು
~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~ ಬಂಡಾಯ ಸಾಹಿತಿಗಳು ~~~
ಪಾಟೀಲ ಪುಟ್ಟಪ್ಪ
ಡಾ|| ಸಿದ್ಧಲಿಂಗಯ್ಯ
ಅರವಿಂದ ಮಾಲಗಿತ್ತಿ
ಬರಗೂರು ರಾಮಚಂದ್ರಪ್ಪ
ಕುಂ.ವೀರಭದ್ರಪ್ಪ
ದೇವನೂರು ಮಹಾದೇವ
ಎಲ್. ಹನುಮಂತಯ್ಯ
ಫಕೀರ ಮಹಮದ್ ಕಟ್ಪಾಡಿ
~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~ ಹಾಸ್ಯ ಸಾಹಿತಿಗಳು ~~~
ನಾ. ಕಸ್ತೂರಿ [೧೮೯೭-೧೯೮೭]
ರಾ. ಶಿವರಾಂ [೧೯೦೫-೧೯೮೪]
ಬೀಚಿ [೧೯೧೩-೧೯೮೦]
ಟಿ. ಸುನಂದಮ್ಮ
ಎಸ್.ಎನ್. ಶಿವಸ್ವಾಮಿ(೧೯೨೦-)
ದಾಶರಥಿ ದೀಕ್ಷಿತ್(೧೯೨೧-)
ವೈ.ಎನ್.ಗುಂಡೂರಾವ್
ಭವನೇಶ್ವರಿ ಹೆಗಡೆ(೧೯೫೮-)
ಎಂ.ಎಸ್.ಸುಂಕಾಪುರ

~~~ ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮಿಗಳು, ಅಂಕಣಕಾರರು, ಪ್ರಬಂಧಕಾರರು ~~~
ಎಂ. ವೆಂಕಟಕೃಷ್ಣಯ್ಯ (ಮೈಸೂರು ತಾತಯ್ಯ) [೧೮೪೪-೧೯೩೩]
ಡಾ. ಅರ್. ಅರ್. ದಿವಾಕರ್
ಬಿ. ಶಿವಮೂರ್ತಿ ಶಾಸ್ತ್ರಿ
ಎಂ. ಎ. ರಾಮಾನುಜಯ್ಯಂಗಾರ್
ಮೊಹರೆ ಹನುಮಂತರಾಯ
ವೀರಕೇಸರಿ ಸೀತರಾಮಶಾಸ್ತ್ರಿ
ಟಿ. ಎಸ್. ರಾಮಚಂದ್ರರಾವ್
ಖಾದ್ರಿ ಶಾಮಣ್ಣ [೧೯೨೫-೧೯೯೦]
ಎ. ಎನ್. ಮೂರ್ತಿರಾವ್ [೧೯೦೦- ]
ಹಾ. ಮಾ. ನಾಯಕ [೧೯೩೧-]
ಸಿದ್ಧವನಹಳ್ಳಿ ಕೃಷ್ಣಶರ್ಮ [೧೯೦೪-೧೯೭೩]
ಪಾ. ವೆಂ. ಆಚಾರ್ಯ
ಪಿ. ಲಂಕೇಶ್
ಎಚ್ಚೆಸ್ಕೆ [೧೯೨೦-]
ವೈಎನ್ಕೆ
ಗಂಡಸಿ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರ
ಎ. ಎಸ್. ಮೂರ್ತಿ
ಬಸವರಾಜ ಕಟ್ಟಿಮನೀ
ಜಿ. ವೆಂಕಟಸುಬ್ಬಯ್ಯ
ಮಹದೇವ ಬಣಕಾರ
ಟಿ. ಪಿ. ಅಶೋಕ
ಜಯಂತ ಕಾಯ್ಕಿಣಿ
ಭಾನು ಮುಸ್ತಾಕ್
ಮಹಮದ್ ಕುಞ್ಞ
ಅಬ್ದುಲ್ ಬಷೀರ್
ವಿಶ್ವೇಶ್ವರ ಭಟ್
ಎಸ್.ಕೆ. ಶಾಮ ಸುಂದರ್
ರವಿ ಬೆಳಗೆರೆ
ನಾಗೇಶ ಹೆಗಡೆ
~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~ ನಾಟಕಕಾರರು ~~~
ಬಿ. ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯ [೧೮೯೭-೧೯೮೪]
ಎಸ್ .ವಿ. ರಂಗಣ್ಣ [೧೮೯೮-೧೯೮೭]
ಸಂಸ [೧೮೯೮-೧೯೩೯]
ಶ್ರೀರಂಗ [೧೯೦೪-೧೯೮೪]
ಪರ್ವತವಾಣಿ [೧೯೧೧-೧೯೯೪]
ಎನ್ಕೆ
ಎಂ. ಆರ್. ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಮೂರ್ತಿ
ಎಚ್. ಬಿ. ಜ್ವಾಲನಯ್ಯ
ಶಾಂತಕವಿ
ಟಿ. ಜಿ. ರಾಘವ
ಬಿ.ವಿ.ಕಾರಂತ
ಕೆ. ವಿ. ಸುಬ್ಬಣ್ಣ
ಜಿ.ಬಿ. ಜೋಶಿ.
ಸಿ. ಜಿ. ಕೃಷ್ಣಸ್ವಾಮಿ
~~~~~~~~~~~~~~~~~~

~~~ ಸಂಶೋಧಕರು ~~~  
ಹೊಸಕೋಟೆ ಕೃಷ್ಣಶಾಸ್ತ್ರಿ 
ತಿ. ತಾ. ಶರ್ಮ [೧೮೯೭-೧೯೭೩] 
ಸೂರ್ಯನಾಥ ಕಾಮತ್ 
ತೀ. ನಂ. ಶ್ರೀಕಂಠಯ್ಯ [೧೯೦೬-೧೯೬೬] 
ಡಿ. ಎಲ್. ನರಸಿಂಹಾಚಾರ್ಯ [೧೯೦೬-೧೯೭೧] 
ಕು. ಶಿ. ಹರಿದಾಸ ಭಟ್ಟ
ಕೆ. ಜಿ. ಕುಂದಣಗಾರ 
ಡಾ. ಆ. ನೇ. ಉಪಾಧ್ಯೆ 
ಡಾ. ಅರ್.ಸಿ. ಹಿರೇಮಠ
ಡಾ. ಹಂ. ಪಾ .ನಾಗರಾಜಯ್ಯ 
ಎಂ. ಚಿದಾನಂದ ಮೂರ್ತಿ 
ಸಂ. ಶಿ. ಭೂಸನೂರ ಮಠ [೧೯೧೦-೧೯೯೧] 
ದೇ. ಜವರೇಗೌಡ. 
ಎಂ. ಎಂ. ಕಲಬುರ್ಗಿ 
ಡಾ. ಎಸ್. ವಿದ್ಯಾಶಂಕರ 


~~~ ವಿಮರ್ಶಕರು ~~~ 


ಮುಳಿಯ ತಿಮ್ಮಪ್ಪಯ್ಯ
ಸಿ. ಕೆ. ವೆಂಕಟರಾಮಯ್ಯ
ರಂ. ಶ್ರೀ. ಮುಗಳಿ [೧೯೦೬-೧೯೯೩]
ಗೌರೀಶ ಕಾಯ್ಕಿಣಿ
ಜಿ. ಎಸ್. ಆಮೂರ
ಕೀರ್ತಿನಾಥ ಕುರ್ತುಕೋಟಿ
ಶಾಂತಿನಾಥ ದೇಸಾಯಿ [೧೯೨೯-೧೯೯೮]
ಡಿ. ಆರ್. ನಾಗರಾಜ್
ಅ. ರಾ. ಮಿತ್ರ
ಎಲ್. ಎಸ್. ಶೇಷಗಿರಿರಾವ್
ಡಾ| ಗಿರಡ್ಡಿ ಗೋವಿಂದರಾಜು
ನರಹಳ್ಳಿ ಸುಬ್ರಮಣ್ಯ
ಬಿ. ಎಸ್. ಕೇಶವರಾವ್
ಡಾ. ಗುರುಲಿಂಗ ಕಾಪಸೆ
ಡಾ. ಮೊಗಳ್ಳಿ ಗಣೇಶ
ಡಾ. ಎಚ್. ಕೆ. ರಂಗನಾಥ್
ಜಿ. ಕೆ. ಗೋವಿಂದರಾವ್
ಶತಾವಧಾನಿ ಆರ್. ಗಣೇಶ್
ಎಸ್. ದಿವಾಕರ್
ಕಿ. ರಂ. ನಾಗರಾಜ

~~~~~~~~~~~~~~~~~~ 

~~~ ಅನುವಾದಕರು ~~~
ಬಿ.ವೆಂಕಟಚಾರ್ಯ
ವಂಶಿ
ರಾಜಾ ಚೆಂಡೂರ್
ಕೌಂಡಿನ್ಯ
ಸರಿತಾ ಜ್ಞಾನಾನಂದ
ಅಜ್ಜಂಪುರ. ಜಿ. ಸೂರಿ

~~~ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಾಹಿತಿಗಳು ~~~
ಬೆಳ್ಳಾವೆ ವೆಂಕಟನಾರಣಪ್ಪ
ಬಿ. ಜಿ. ಎಲ್. ಸ್ವಾಮಿ [೧೯೧೬-೧೯೮೦]
ಜಿ. ಟಿ. ನಾರಯಣ ರಾವ್.
ಡಾ. ಎಚ್. ಗಿರಿಜಮ್ಮ
ಡಾ. ಸಿ.ಆರ್. ಚಂದ್ರಶೇಖರ್
ಸ.ಚ. ನಾಗಲೋಟಿ ಮಠ
ಡಾ. ಪ್ರಭುಶಂಕರ
ಹಾಲ್ದೊಡ್ಡೇರಿ ಸುಧೀಂದ್ರ

~~~ ಶರಣ ಸಾಹಿತಿಗಳು ~~~
ಅಲ್ಲಮಪ್ರಭು
ಬಸವಣ್ಣ
ಮಾದಾರಚೆನ್ನಯ್ಯ
ಅಂಬಿಗ ಚೌಡಯ್ಯ
ನಾಯಿಂದ ಅಪ್ಪಣ್ಣ
ಜೇಡರ ದಾಸೀಮಯ್ಯ
ಫ. ಗು. ಹಳಕಟ್ಟಿ
ವೈ. ನಾಗೇಶ ಶಾಸ್ತ್ರಿ
ಅಕ್ಕ ಮಹಾದೇವಿ
ಅಕ್ಕ ನಾಗಮ್ಮ
ಅಮುಗೆ ರಾಯಮ್ಮ

~~~ ದಾಸರುಗಳು ~~~
ಶ್ರೀಪಾದರಾಯ
ವ್ಯಾಸರಾಯ
ಪುರಂದರ ದಾಸ
ಕನಕ ದಾಸ
ವಿಜಯ ದಾಸ.
ಜಗನ್ನಾಥದಾಸ
~~~ ಚಿತ್ರ ಸಾಹಿತಿಗಳು ~~~
ಭಾರತೀಸುತ [೧೯೧೫-೧೯೭೬]
ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಆಲನಹಳ್ಳಿ
ನಾಗತೀಹಳ್ಳಿ ಚಂದ್ರಶೇಖರ
ಎಂ. ಎನ್. ವ್ಯಾಸರಾವ್
ವಿಜಯನಾರಸಿಂಹ
ಹಂಸಲೇಖ
ಚಿ. ಉದಯಶಂಕರ
ಅರ್.ಎನ್.ಜಯಗೋಪಾಲ್

~~~ ಕವಿ-ಕಾವ್ಯನಾಮ ~~~
ಕುಪ್ಪಳಿ ವೆಂಕಟಪ್ಪ ಪುಟ್ಟಪ್ಪಕುವೆಂಪು
ದತ್ತಾತ್ತ್ರೇಯ ರಾಮಚಂದ್ರ ಬೇಂದ್ರೆಅಂಬಿಕಾತನಯದತ್ತ.
ಬಿ.ಎಂ. ಶ್ರೀಕಂಠಯ್ಯಶ್ರೀ.
ವಿ.ಕೃ. ಗೋಕಾಕವಿನಾಯಕ
ಮಾಸ್ತಿವೆಂಕಟೇಶ ಅಯ್ಯಂಗಾರ್ಶ್ರೀನಿವಾಸ
ವೀ. ಸೀತಾರಾಮಯ್ಯವಿಸೀ
ಬೆಟೆಗೇರಿ ಕೃಷ್ಣಶರ್ಮಆನಂದಕಂದ
ರಾಯಸಂ ಭೀಮಸೇನರಾವ್ಬೀಚಿ
ಸಿದ್ಧಯ್ಯಪುರಾಣಿಕಕಾವ್ಯಾನಂದ
ಆರ್.ಬಿ. ಕುಲಕರ್ಣಿರಾವ್ ಬಹದ್ದೂರ್.
ರಂ.ಶ್ರೀ. ಮುಗಳಿರಸಿಕರಂಗ
ಡಾ. ಎಂ. ಶಿವರಾಮರಾಶಿ.
ಅನಸೂಯಶಂಕರತ್ರಿವೇಣಿ
ಆದ್ಯರಂಗಾಚಾರ್ಯಶ್ರೀರಂಗ
ಎ.ಆರ್. ಕೃಷ್ಣಶಾಸ್ತ್ರಿಶ್ರೀಪತಿ
ಸುಬ್ರಮಣ್ಯರಾಜೇ ಅರಸ್ಚದುರಂಗ
ಜಿ.ಬಿ. ಜೋಶಿಜಡಭರತ.
ಅರಕಲಗೂಡು ನರಸಿಂಗರಾಯ ಕೃಷ್ಣರಾಯಅನಕೃ
ತ.ರಾ. ಸುಬ್ಬರಾಯತರಾಸು
ಡಿ.ವಿ. ಗುಂಡಪ್ಪಡಿವಿಜಿ
ಪಂಜೆಮಂಗೇಶರಾಯರುಕವಿಶಿಷ್ಯ
ಅರಗ ಲಕ್ಷ್ಮಣರಾವ್ಹೊಯಿಸಳ
ತೀ.ನಂ. ಶ್ರೀಕಂಠಯ್ಯತೀ.ನಂ.ಶ್ರೀ
ಎಂ.ವಿ. ಸೀತಾರಾಮಯ್ಯರಾಘವ
ಕೂದವಳ್ಳಿ ಅಶ್ವತ್ಥನಾರಾಯಣರಾವ್ಅಶ್ವತ್ಥ
ಜಿ. ವೆಂಕಟಸುಬ್ಬಯ್ಯಪ್ರೊ. ಜಿ.ವಿ
ಎಸ್.ಆರ್. ನಾರಾಯಣರಾವ್ಭಾರತೀಸುತ
ದೇ. ಜವರೇಗೌಡದೇಜಗೌ
ಹಳಿಯೂರು ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಅಯ್ಯಂಗಾರ್ ಕೃಷ್ಣಸ್ವಾಮಿಎಚ್ಚೆಸ್ಕೆ
ಕುಳಕುಂದ ಶಿವರಾಯನಿರಂಜನ
ಗದುಗಿನ ನಾರಾಣಪ್ಪಕುಮಾರವ್ಯಾಸ
ನಂದಳಿಕೆ ಲಕ್ಷ್ಮೀನಾರಣಪ್ಪಮುದ್ದಣ್ಣ
ಕೈಯಾರ ಕಿಯಣ್ಣರೈದುರ್ಗಾದಾಸ
ಶಂಭಾಜೋಶಿಶಂಬಾ
ಕಸ್ತೂರಿ ರಂಗನಾಥ ನಾರಾಯಣ ಶರ್ಮನಾಕಸ್ತೂರಿ
ಕೆ.ಎಸ್. ನರಸಿಂಹಸ್ವಾಮಿಕೆ.ಎಸ್. ನ
ಅಣ್ಣಪ್ಪ ಅಪ್ಪಣ್ಣ ಮಿರ್ಜಿಮಿರ್ಜಿ ಅಪ್ಪಾರಾಯ
ಎ.ಎಸ್. ಸ್ವಾಮಿವೆಂಕಟಾದ್ರಿ ಪಂಡಿತ, ವೆಂಕಟಾದ್ರಿ ಅಯ್ಯರ್, ಸ್ವಾಮಿ, ಸಂಸ. . .
ನಾರಾಯಣ ಕೃಷ್ಣರಾವ್ ಕುಲಕರ್ಣಿಎನ್ಕೆ, ಎನ್ಕೆ ಕುಲಕರ್ಣಿ, ನಾನೀಕಾಕಾ
ಗಲಗಲಿಯ ಚನ್ನಮಲ್ಲಪ್ಪಮಧುರ ಚೆನ್ನ, ಜಮುನಾಲಾಲ, ವರಪಂಡಿತ
ಅನಂತ ಕೃಷ್ಣ್ನ ಶಹಾಪೂರಸತ್ಯಕಾಮ
ಎಸ್. ನಾರಾಯಣ ಶೆಟ್ಟಿಸುಜನಾ
ಎಸ್. ವೆಂಕಟರಾವ್ಭಾರತೀಪ್ರಿಯ (ವಿಮರ್ಶೆ-ಸಮೀಕ್ಷೆಗಾಗಿ-ಕಂಡಾಡಿ)
ಅ.ರಾ. ಮಿತ್ರಅರಾಮಿ
ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಪಾಟೀಲಚಂಪಾ
ಪ್ರೊ. ಕು.ಶಿ. ಹರಿದಾಸ ಭಟ್ಟಪ್ರೊಕುಶಿ
ಹಂ.ಪ. ನಾಗರಾಜಯ್ಯಹಂಪಾನಾ
ಹಾ. ಮಾನಪ್ಪ ನಾಯಕ್ಹಾಮಾನಾ
ದೊಡ್ಡಬೆಲೆ ಲಕ್ಷ್ಮೀನರಸಿಂಹಾಚಾರ್ಡಿ.ಎಲ್. ಎನ್
ಪಾ.ವೆಂ. ಆಚಾರ್ಯಲಾಂಗೂಲಾಚಾ

~~~ ಕವಿಗಳ ಆತ್ಮಕಥನಗಳು ~~~
ಶಿವರಾಮಕಾರಂತಹುಚ್ಚು ಮನಸ್ಸಿನ ಹತ್ತು ಮುಖಗಳು
ಕುವೆಂಪುನೆನಪಿನ ದೋಣಿಯಲ್ಲಿ
ತರಾಸುಹಿಂತಿರುಗಿ ನೋಡಿದಾಗ
ಬೀಚಿನನ್ನ ಭಯಾಗ್ರಾಫಿ.
ಎಸ್.ಎಲ್. ಬೈರಪ್ಪಭಿತ್ತಿ
ಮಾಸ್ತಿ ವೆಂಕಟೇಶ ಅಯ್ಯಂಗಾರ್ಭಾವ
ಎ.ಎನ್. ಮೂರ್ತಿರಾವ್ಸಂಜೆಗಣ್ಣಿನ ಹಿನ್ನೋಟ
ಆದ್ಯ ರಂಗಾಚಾರ್ಯ(ಶ್ರೀರಂಗ)ಸಾಹಿತಿಯ ಆತ್ಮ ಜಿಜ್ಞಾಸೆ
ದೇ. ಜವರೇಗೌಡಹೋರಾಟದ ಬದುಕು.
ಅನುಪಮಾ ನಿರಂಜನನೆನಪು ಸಿಹಿ ಕಹಿ
ಪಿ. ಲಂಕೇಶ್ಹುಳಿಮಾವಿನ ಮರ


~~~ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತರು ~~~
ಕುವೆಂಪು.
ದ.ರಾ. ಬೇಂದ್ರೆ
ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತ
ಮಾಸ್ತಿ ವೆಂಕಟೇಶ ಅಯ್ಯಂಗಾರ್
ವಿ.ಕೃ. ಗೋಕಾಕ.
ಯು.ಆರ್. ಅನಂತಮೂರ್ತಿ.
ಗಿರೀಶ ಕಾರ್ನಾಡ್.
ಎಂ. ಗೋವಿಂದ ಪೈ
ಕುವೆಂಪು.
ಜಿ.ಎಸ್. ಶಿವರುದ್ರಪ್ಪ
೧. ಕುವೆಂಪು
೨. ರಂ.ಶ್ರೀ. ಮುಗಳಿ.
೩. ದ.ರಾ. ಬೇಂದ್ರೆ
೪. ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತ
೫. ವಿ.ಕೃ. ಗೋಕಾಕ
೬. ಎ.ಆರ್. ಕೃಷ್ಣಶಾಸ್ತ್ರಿ
೭. ದೇವುಡು
೮. ಬಿ. ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯ
೯. ಎಸ್.ವಿ. ರಂಗಣ್ಣ
೧೦. ಪು.ತಿ. ನ
೧೧. ಡಿ.ವಿ. ಜಿ
೧೨. ಮಾಸ್ತಿ
೧೩. ಎಚ್.ತಿಪ್ಪೇರುದ್ರಸ್ವಾಮಿ
೧೪. ಶಂ.ಬಾ. ಜೋಶಿ.
೧೫. ಶ್ರೀರಂಗ
೧೬. ಸಂ.ಶಿ. ಭೂಸನೂರಮಠ
೧೭. ವಿ. ಸೀತಾರಾಮಯ್ಯ
೧೮. ಎಂ. ಗೋಪಾಲಕೃಷ್ಣ ಅಡಿಗ
೧೯. ಎಸ್.ಎಲ್. ಭೈರಪ್ಪ
೨೦. ಎಂ. ಶಿವರಾಂ.
೨೧. ಕೆ.ಎಸ್. ನರಸಿಂಹಸ್ವಾಮಿ.
೨೨. ಬಿ.ಜಿ.ಎಲ್. ಸ್ವಾಮಿ.
೨೩. ಎ.ಎನ್. ಮೂರ್ತಿರಾವ್.
೨೪. ಗೊರೂರು
೨೫. ಚೆನ್ನವೀರ ಕಣವಿ
೨೬. ಚದುರಂಗ
೨೭. ಯಶವಂತ ಚಿತ್ತಾಲ
೨೮. ಜಿ.ಎಸ್. ಶಿವರುದ್ರಪ್ಪ
೨೯. ತ.ರಾ.ಸು
೩೦. ವ್ಯಾಸರಾಯ ಬಲ್ಲಾಳ
೩೧. ಕೆ.ಪಿ. ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರ ತೇಜಸ್ವಿ.
೩೨. ಶಂಕರ ಮೂಕಾಶಿ ಪುಣೇಕರ
೩೩. ಹಾ.ಮಾ. ನಾಯಕ
೩೪. ದೇವನೂರು ಮಹಾದೇವ
೩೫. ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಕಂಬಾರ
೩೬. ಸು.ರಂ. ಎಕ್ಕುಂಡಿ
೩೭. ಪಿ. ಲಂಕೇಶ್
೩೮. ಗಿರೀಶ್ ಕಾರ್ನಾಡ್
೩೯. ಕೀರ್ತಿನಾಥ ಕುರ್ತುಕೋಟಿ
೪೦. ಜಿ.ಎಸ್. ಆಮೂರ
೪೧. ಎಂ. ಚಿದಾನಂದಮೂರ್ತಿ.
೪೨. ಬಿ.ಸಿ. ರಾಮಚಂದ್ರಶರ್ಮ.
೪೩.
೪೪. ಡಿ.ಅರ್. ನಾಗರಾಜ್(ಮರಣೋತ್ತರ)
೧. ಕುವೆಂಪು
೨. ತೀ.ನಂ. ಶೀಕಂಠಯ್ಯ
೩. ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತ
೪. ಸಂ.ಶಿ. ಭೂಸನೂರ ಮಠ
೫. ಪುತಿನ
೬. ಎ.ಎನ್. ಮೂರ್ತಿರಾವ್
೭. ಗೋಪಾಲಕೃಷ್ಣ ಅಡಿಗ
೮. ಸೇಡಿಯಾಪು ಕೃಷ್ಣಭಟ್ಟ
೯. ಕೆ.ಎಸ್. ನರಸಿಂಹಸ್ವಾಮಿ
೧೦. ಎಂ.ಎಂ. ಕಲಬುರ್ಗಿ
೧೧. ಜಿ.ಎಸ್. ಶಿವರುದ್ರಪ್ಪ
೧೨. ದೇಜಗೌ
೧೩.
೧೪.
೧೫.
೧. ಟಿ. ಸುನಂದಮ್ಮ
೨. ಶಾಂತಾದೇವಿ ಮಾಳವಾಡ
೩. ವೈದೇಹಿ
೪. ಕಮಲಾ ಹಂಪನಾ

ಶುಕ್ರವಾರ, ಏಪ್ರಿಲ್ 3, 2020

The United Nations COP26 summit on Climate Change has been postponed

The United Nations COP26 summit on Climate Change has been postponed

until next year due to the COVID-19 pandemic. The conference was set to take place in Glasgow in November 2020. The rescheduled dates of the summit for 2021 has not been announced yet.

The decision to postpone the summit was taken by the COP Bureau of UNFCCC (United Nations Framework Conventions on Climate Change), with the United Kingdom and its Italian Partners.

Some 30,000 people including 200 world leaders were due to attend the 10-day conference for the crucial talk to halt the rising global temperature.

Statement by COP26 President Alok Sharma (-Designate and secretary of State for Business, Energy and Industrial Strategy )

In his statement regarding the rescheduling of COP26, Alok Sharma spoke about the current global challenge that the world is facing. He stated that in this fight against COVID-19, the countries are rightly focusing their efforts on saving lives. He further talked about the need to tackle the climate crisis and said that he looked forward to agreeing to a new date for the conference.

UN Climate Change Executive Secretary Patricia Espinosa

The UN Climate Change Executive Secretary termed COVID-19 as a threat that humanity is facing today but also stated that we cannot forget that climate change is the biggest threat.

Minister Carolina Schmidt, COP25 President

The president of COP25 termed the postponement of the climate summit a needed measure to protect delegates and observers.

COP (Conference of Parties)

COP is a supreme-decision making body of the United Nations Climate Change Convention. One of the key tasks of COP is to review the emission inventories and national communications that are submitted by the parties. The COP meets every year unless the parties involved in the convention decides otherwise.

COP24 in 2018 focused on climate-friendly modern solutions like electromobility for sustainable urban development while also discussed the major requirement of a major shift in society in the world economy.

COP25 in 2019 which was held in Madrid ended on a rather disappointing note. In one of the longest climate talks, there were no concrete plans regarding the growing climatic urgency.

ಬುಧವಾರ, ಮಾರ್ಚ್ 4, 2020

World Heritage List

World Heritage List

        

1. Government of India has nominated the following sites for inclusion in the World Heritage List 2020.

a) Dholavira: A Harappan City

b) Monuments and Forts of Deccan Sultanate

2. Government of Madhya Pradesh proposed ‘Group of Monuments at Mandu’ in the year 2019.

About the sites

1. These sites are of outstanding universal value to humanity and have been inscribed on the World Heritage List.

2. They are selected by the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) for having cultural, historical, scientific or other forms of significance.

3. The site is legally protected by international treaties for future generations to appreciate and enjoy.

Selection procedure

1. The unique heritage sites nominated by the countries are put in Tentative list. These sites must be of outstanding universal value and meet at least one of the ten criteria of UNESCO.

2. It is evaluated by the International Council on Monuments and Sites and the World Conservation Union.

3. These bodies then make their recommendations to the World Heritage Committee.

4. The Committee meets once per year to determine about inscribing each nominated property on the World Heritage List.

5. At present, there are 30 cultural sites, 7 natural sites, and one mixed site.

Monuments

Dholavira

1. The City of Dholavira located in Khadir island of the Rann of Kutch belonged to mature Harappan phase.

2. It was a thriving metropolis and had access to the sea prior to the decrease in sea level.

3. Present site show large scale use of dressed stone in construction.

4. A system based on rainwater harvesting is found to support life in a parched landscape, with scanty sweet water.

5. Harappan signboard is found in this site, which is yet to be deciphered.

Monuments of the Deccan Sultanate

1. It constitutes the most representative and best-conserved examples of Deccani Sultanate monuments in India.

2. It demonstrates convergence of national and international styles of Islamic architecture and their intersections with the prevalent Hindu architecture of Southern India.

3. The monuments are located in states of Karnataka and Andhra Pradesh.

4. These sites display the evolution of the Deccan Sultanate.

a) Gulbarga- First capital of Bahmani Kingdoms in mid-14th Century CE with impressive fortifications, Jami Masjid, and royal tombs.

b) Bidar- Bahmani capital in mid-15th Century CE.

c) Monuments at Bijapur- evolution of Adil Shahi dynasty can be seen through monuments such as Gol Gumbaj.

d) Qutub Shahi monuments of Golconda fort, tombs and the Charminar at Hyderabad.

Monuments of Mandu

It is a group of 61 monuments situated in Madhya Pradesh and declared as monuments of national importance. Some of the important ones are

1. Lohani caves

These rock-cut caves were probably excavated in or about the 11th century A.D.

2. Dilawar Khan's Mosque

a) The earliest Indo-Islamic building at Mandu is Dilawar Khan's mosque. It consists of a central courtyard, enclosed by colonnade all around.

b) The prayer hall has ceiling in Hindu style and its architecture is considerably influenced by Hindu workmanship.

3. Hindola Mahal

a) The side walls are strengthened with massive sloping buttresses which have given the name ‘Swinging (Hindola) palace’ to the building.

b) Architecturally, the palace is assigned to the end of the 15th century A.D.

4. Jahaj Mahal

It is known as ‘Ship Palace’ as it is on the narrow strip of land between the waters of the Munj and Kapur tanks.

Source-UNESCO 

ಸೋಮವಾರ, ಮಾರ್ಚ್ 2, 2020

Census 2021

Census 2021

The notification for carrying out the 16th Indian census, Census 2021 has been issued.

What is a census?

1. Census is a continuous process and an exercise conducted across the length and breadth of the country.

2. It started during the British time in 1931 and since then every 10 years, the government of India conducts census.

3. The process tries to ascertain the socio-economic status of inhabitants of the house through the house listing process.

4. The process will also get information on the facilities used by the people.

5. Census also studies the rural-urban migration, availability of jobs in different cities, capability of mega cities to handle the influx of people for jobs.

Why is Census 2021 important?

1. Census 2021 will cover 31 questions decided by the Registrar General and Census Commissioner of India.

2. The questions range from access to latrines to the internet, number of inhabitants, ownership status, etc.

3. It helps the government in formulating its policies for the people.

4. It gives an idea about the latest size of the population of the country.

5. It shows India’s position in terms of prosperity level, male-female proportion of each state and section of population that are benefitting/lagging behind since after 1947.

6. The Census 2021 data on socio-economic strata can help in understanding the reach of various social welfare schemes and impact of large developments since 2011 on the society.

7. This will help the government to understand the socio-economic position of people and to target beneficiaries through the welfare schemes in the future.

How is it different from the previous census?

1. Census 2011 attempted to estimate the population based on Socio-Economic and Caste Status for the first time since 1931 that covered only the religion of the citizen.

2. But it led to the creation of hundreds of thousands of caste/sub-caste categories as the enumeration was based on the respondents’ declaration.

3. In census 2021, digital technology will be used extensively, and data will be stored in electronic format.

4. It will be conducted through mobile apps making results and analysis available in less time as compared to the previous census.

ಶುಕ್ರವಾರ, ಫೆಬ್ರವರಿ 28, 2020

VAJRA, the sixth coast guard Offshore Patrol Vessel (OPV-6) was launched in Chennai on February 27, 2020 to enhance coastal security.

VAJRA, the sixth coast guard Offshore Patrol Vessel (OPV-6) was launched in Chennai on February 27, 2020 to enhance coastal security. The Minister of State for Shipping(I/C), Mansukh Mandaviya was the Chief Guest of the launch ceremony.

The sixth Offshore Patrol Vessel- 'Yard 45006 VAJRA’ was launched in the sea for the first time. While addressing the occasion, Mansukh Mandaviya congratulated M/s L&T Shipbuilding for the timely delivery of the vessel and stated that it will be used for day and night patrolling.

The vessel is sixth in the series of seven offshore patrol vessel projects being designed and developed by Larsen and Toubro Shipbuilding under the union government’s ‘Make in India’ policy.

Objective

 The vessel is expected to strengthen the Indian Coast Guard’s efforts to secure the vast Indian coastline measuring about 7500 km and the exclusive economic zone (EEZ) measuring over 20 lakh sq km. VAJRA will also strengthen the coast guard’s efforts to ensure safe passage to almost one lakh merchant ships transiting through the Indian waters every year for global trade.

• VAJRA is a state-of-the-art-platform, which will enhance the operational capabilities of the Indian Coast Guard in surveillance and search and rescue. It will be manned by 121 personnel.

• The ship will be used mainly for day and night patrolling and surveillance along with anti-terrorism and anti-smuggling operations in the Exclusive Economic Zone (EEZ). It will also be deployed to maintain coastal security.

• The offshore patrol vessel is fitted with the latest machinery, equipment and navigation systems. It will have two Navigation Radars with ultra-modern technology and advance navigational and communication systems.

• It will also be fitted with CRN-91 and 12.7 mm guns and have an integral twin-engine helicopter, which will enhance its operational, surveillance, search and rescue capability.

• Overall, the vessel is 98m in length and 15m in width with a gross weight of 2,100 tonnes. It is equipped with two diesel-driven engines and can hit a maximum speed of 26 knots.

• It will be inducted into the Coast Guard after completion of extensive trials and testing for the equipment and machinery.

Within 43 years, the Indian Coast Guard has increased its fleet strength and it is now one of the largest coast guards in the world. It can meet all kinds of maritime security challenges.

India has a rich maritime history and the Union Government is planning to develop a National Maritime Heritage Complex at Lothal, Gujarat to secure and showcase the rich maritime heritage of India.

Ever since the Indus Valley Civilisation, India is known to be a leading player in developing Maritime Technology except during a few centuries. India is now again regaining its maritime capabilities in terms of shipbuilding and securing the waters of India.

ಸೋಮವಾರ, ಫೆಬ್ರವರಿ 24, 2020

International Mother Language Day 2020: On 21st February

International Mother Language Day 2020: On 21st February, International Mother Language Day (IMLD) will be celebrated as a worldwide annual observance of UNESCO. MHRD will also observe Matribhasha Diwas on 21st Feb to highlight the linguistic diversity of our country. International Mother Language Day is celebrated across the globe on 21st February to celebrate the linguistic diversity that exists in the world. UNESCO has identified over 7000 languages that are used (read, written and spoken) in different countries across the world and 21st February has been marked to celebrate this ‘Multilinguism’.

The central theme for International Mother Language Day 2020 is ‘Languages without borders’. According to UNESCO, ‘local, cross-border languages can promote peaceful dialogue and help to preserve indigenous heritage’. On 21st February 2020 – the organization will be celebrating Multilinguism under this theme.

India celebrates its cultural heritage under the aegis of ‘Unity in Diversity’ principle and languages are not an exception to this. India has 22 officially recognised languages, 1635 rationalised mother tongues, 234 identifiable mother tongues, according to Census 2001. This makes International Mother Language Day especially significant in the Indian context. Especially, with this year’s theme being ‘Languages without borders’, it gives the diverse linguistic heritage of India to showcase its strength of how it has managed to house so many languages within the same geographic boundaries and used it as a tool to facilitate dialogue for conflict resolution.

India will observe and celebrate International Mother Language Day as Matribhasha Diwas across the country on 21st February. The main celebratory event will be organised by MHRD on 20th February 2020 in New Delhi. The event will be graced by the Vice President of India, Shri M. Venkaiah Naidu as the Chief Guest. Union HRD Minister Shri Ramesh Pokhriyal ‘Nishank’ will also attend the event as Guest of Honour along with MoS, Ministry of Culture and Tourism Shri Prahlad Singh Patel and MoS, HRD Shri Sanjay Dhotre.

The theme of the Matribhasha Diwas 2020 to be celebrated across India is ‘Celebrating our Multilingual Heritage’ reflecting the spirit of Ek Bharat Shreshth Bharat. On 21st February 2020, MHRD along with educational institutions will organize activities like Elocution, Debating, Singing, Essay writing competitions, painting competitions, Music and dramatic performances, Exhibitions, Online resources and activities as well as events exploring the cognitive, economic, social and cultural activities of multilingual society, Exhibitions depicting linguistic and diverse wealth of India in at least two languages and also more.

From 1999 onwards, UNESCO – the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, started observing International Mother Language Day on 21st February every year. Over the two decades of observance of IMLD, UNESCO has promoted mother tongue-based multilingual education. Every year, UNESCO announces a unique theme for the International Mother Language Day and plans activities around it.

ಶನಿವಾರ, ಡಿಸೆಂಬರ್ 28, 2019

ದ್ವನಿಯೆಂಬುದಳಂಕಾರಂ - ಕವಿರಾಜಮಾರ್ಗ


ಕವಿರಾಜಮಾರ್ಗದ ದ್ವನಿಕಂದ ಕುರಿತು ಒಂದು ಜಿಜ್ಞಾಸೆ:

ಕವಿರಾಜಮಾರ್ಗದ ದ್ವನಿಕಂದ ಕುರಿತು ಒಂದು ಜಿಜ್ಞಾಸೆ:

ನಿನಾಸಮ್ ಮಾತುಕತೆ ೧೦೨ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರೊ. ಎಂ. ಎ. ಹೆಗಡೆ ಅವರ “ಭಾರತೀಯ ದರ್ಶನಗಳು ಮತ್ತು ಭಾಷೆ“ ಎಂಬ ಬರಹವನ್ನು ಓದುತಿದ್ದಂತೆ ಕವಿರಾಜಮಾರ್ಗದ ಧ್ವನಿಕಂದ ನೆನೆಪಾಯಿತು. ದ್ವನಿಕಂದದಲ್ಲಿ ಭಾಷೆಯ ಚರ್ಚೆಇಲ್ಲ.  ಆದರೆ ಭಾಷೆಗೆ ಸಂಬಧಿಸಿದಂತೆ ಶ್ರೀ  ಹೆಗಡೆ ಅವರು ಹೇಳ ಹೊರಟ ಕೆಲವು ಉಪಕರಣಗಳು, ಸಲಕರಣೆಗಳು, ಹತ್ಯಾರಗಳು ದ್ವನಿಕಂದದಲ್ಲಿ ಅಡಗಿವೆ.  ಸಂಸ್ಕೃತದ ಈ ಹತ್ಯಾರಗಳು ಕವಿರಾಜಮಾರ್ಗದ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಗೂ ಅನ್ವಯಿಸಬಹುದು.ಪಾಂಡವರು ಅಜ್ಞಾತವಾಸಕ್ಕೆ ಹೊರಟಾಗ ತಮ್ಮ ಆಯುಧಗಳನ್ನು ಮೂಟೆಕಟ್ಟಿ ಮರದ ಮೇಲಿಟ್ಟು ಹೋಗಿದ್ದರಂತೆ. ನಾಡಿನ ಮಾನ್ಯ ವಿದ್ವಾಂಸರು ಕೆಲವರು ದ್ವನಿಕಂದದಲ್ಲಿ ಆಕಸ್ಮಿಕವಾಗಿ ತಾವು ಕಂಡುಕೊಂಡ ಅರ್ಥವನ್ನು ಮುನ್ನೆಲೆಗೆ ತಂದು ನಿಲ್ಲಿಸುವ ಭರಭರಾಟೆಯಲ್ಲಿ ಆ ಕಂದದಲ್ಲಿರುವ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಅಂಶಗಳನ್ನು,  ಹತ್ಯಾರಗಳನ್ನು ಗೂಡಾರದಲ್ಲಿ(1) ಮುಚ್ಚಿಟ್ಟು ಶ್ರೀವಿಜಯನ ವಿವಕ್ಷಿತಾರ್ಥಕ್ಕೆ ತಾವೇ ಹೊಲಿದು ಸಿದ್ದಪಡಿಸಿದ ಬಣ್ಣಬಣ್ಣದ ದಿರಿಸು ತೊಡಿಸಿ ತಲೆಮರೆಯಿಸಿ ರೂಪಾಂತರಗೊಳಿಸಿ- ಕಂಕ ವಲಲರ ಹಾಗೆ - ‘ಧ್ವನಿಯೆಂಬ ಒಂದು ಅಲಂಕಾರ’ ಎಂಬ ಹೆಸರಿಟ್ಟು (ಇಸ್ವಿ ೧೯೩೦-೨೦೧೬) ಎಂಬತ್ತೇಳು ವರ್ಷಗಳ ಲಾಗಾಯ್ತು ವಿವಕ್ಷಿತಾರ್ಥವನ್ನು ಆಜ್ಞಾತವಾಸಕ್ಕೆ ತಳ್ಳಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಕುರಿತು ಮಾತುಕತೆಯ ಓದುಗರೊಡನೆ ಒಂದಿಷ್ಟು ಮಾತುಕತೆ ಶುರುಹಚ್ಚಿಕೊಳೋಣಾಂತ ಈ ಒಂದ್ಸಣ್ ವಿಶ್ಯಕ್ಕೆ ಕೈಹಾಕಿದ್ದಾಗಿದೆ.

ಪರಿಸಂಖ್ಯಾವಿಧಿ ಅನ್ವಯಸಾಮಗ್ರಿಯ ಬಳಕೆ ಲಕ್ಷಣಾ ಮುಂತಾದ ಪರಿಭಾಷೆಗಳು ಭಾಷೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಹತ್ಯಾರಗಳು ಶಾಸ್ತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿವೆ.  ಇವುಗಳ ಪೈಕಿ ಶಬ್ದವಿಶೇಷಗಳ ಸನ್ನಿವೇಶರೊಪದ ಅರ್ಥವಿಶೇಷಸ್ಮಾರಕವೆನಿಸುವ ಸಾಹಚರ್ಯನಿಯಮ, ಪರಿಸಂಖ್ಯಾ, ಅನ್ವಯಸಾಮಗ್ರಿ, ಲಕ್ಷಣಾ ಹಾಗೂ ನೆನೆದಾತುಪ್ರಯೋಗ ಇವಿಷ್ಟು ಶಾಸ್ಥ್ರೀಯಾಂಶಗಳು ದ್ವನಿಕಂದದಲ್ಲಿವೆ.  ಇವುಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಅನ್ವಯಸಿದ್ದಾದರೆ ಆಗ ಕಂದದ ನಕಲಿ ಅರ್ಥ ಧ್ವನ್ಯಲಂಕಾರವೆಂಬುದು ಬಣ್ಣ ಬದಲಾಯಿಸಿ ಅವತಾರ ಮುಗಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ಮಾರ್ಗಕಾರನು ಹೇಳಿದ್ದು ಮುವ್ವತ್ತನಾಲ್ಕು ಅರ್ಥಾಲಂಕಾರಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ.  ಭಾವಿಕ ದ್ವನಿಗಳು ಅವನ ಪ್ರಕಾರ ಅರ್ಥಾಲಂಕಾರಗಳಲ್ಲ. ‘ದ್ವನಿಯೆಂಬುದಳಂಕಾರಂ’  ಎಂಬೀ ಹೆಸರು ಹಾಗೂ ‘ಕಮಲದೊಳನಿಮಿಷಯುಗಂ’ ಎಂಬೀ ಲಕ್ಷ್ಯದ ಉದಾಹರಣೆಯನ್ನು ನೋಡಿ, ಹೋ! ಇದೂ  ಒಂದು ಅರ್ಥಾಲಂಕಾರ’ ಎಂಬುದಾಗಿ ಕೆಲವರು ಭ್ರಮಿಸಿಬಿಟ್ಟರು.  ಬಾಲ ಕೊಂಬು ಇವೆ ಅಂದಮೇಲೆ ಅದು ಹಸುವು ಆಗಿರಬೇಕು. ಆದರೆ ಗಂಗೆದೊಗಲು ಮಾತ್ರ ಇಲ್ಲ! ಇಲ್ಲೂ ಹಾಗೆ ಆಗಿದೆ.  ಅರ್ಥಾಲಂಕಾರ ಅಂದಾಗ ಅದಕ್ಕೊಂದು ಲಕ್ಷಣ ಹೇಳಿರಬೆಕು. ‘ದ್ವನಿಯಿಸುಗುಂ ಶಬ್ದದಿಂದಮರ್ಥದೆ ದೊಷ್ಯಂ’- ಈ ವಾಕ್ಯಗಳು ಅರ್ಥಾಲಂಕಾರವೊಂದರ ಲಕ್ಷಣ ಎನಿಸುತ್ತವೆಯೆ? ಮಾರ್ಗಕಾರನಂತಹ ಲಾಕ್ಷಣಿಕನು ಅರ್ಥಾಲಂಕಾರವೊಂದಕ್ಕೆ ಈ ಬಗೆಯ ಎಡಬಿಡಂಗಿ ಲಕ್ಷಣವನ್ನು ಹೊಸೆದು ನಿಲ್ಲಿಸಿದ್ದು ಸಂಭವವೆ?  ಎಲ್ಲ ಅಲಂಕಾರಗಳೂ ಶಬ್ದದಿಂದಲೇ ತೋರುತ್ತವೆ.  ಅರ್ಥವು ಅಸಂದ್ದವಾಗಿರಬೇಕು ಎಂಬುದಾಗಿ ಆಲಂಕಾರಿಕರು ಯಾರಾದರೂ ಹೇಳುತ್ತಾರೆಯೇ?  ‘ಕಮಲದೊಳನಿಮಿಷಯುಗಂ’ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಕಾವ್ಯಮಿಮಾಂಸೆಯ ಪ್ರಕಾರ ವಾಚ್ಯಾರ್ಥವು ಅಸಂಗತ, ದೊಷ್ಯ ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದೇ? ಧ್ವನ್ಯಲಂಕಾರವು ಮಾರ್ಗಕಾರನು ಹೇಳಿದ್ದಲ್ಲ.  ಧ್ವನಿಕಂದದಲ್ಲಿರುವ ಭಾಷೆಯ ಹತ್ಯಾರಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸದೆಹೋದ ಕಾರಣ ಅಲ್ಲಿಲ್ಲದ ಅರ್ಥವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ಕೆಲವರು ಫಸಿಹೋದರು. ‘ಅತ್ಯ್ಂತಾಸತ್ಯಪಿಹ್ಯರ್ಥೇ ಜ್ಞಾನಂ ಶಬ್ದಃ ಕರೋತಿ ವೈ’ (2).  ಅಕಸ್ಮಾತ್ ಹೀಗಾಗುವುದುಂಟು.  ನಾವು ಮನುಷ್ಯರು ತಾನೆ!

ನ ಸೋsಸ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯೋ ಲೋಕೆ ಯಃ ಶಬ್ದಾನುಗಮಾದೃತೇ
ಅನುವಿದ್ಧಮಿವ ಜ್ಞಾನಂ ಸರ್ವಂ ಶಬ್ದೇನ ಭಾಸತೇ (3)

ಶಬ್ದ ಸಂಸ್ಪರ್ಶವಿಲ್ಲದ ಯಾವುದೇ ಒಂದು ಜ್ಞಾನವೂ ಲೋಕದಲ್ಲಿಲ್ಲ,  ಸಮಸ್ತ ಜ್ಞಾನವೂ ಶಬ್ದದೊಂದಿಗೆ ಕೂಡಿಹೊಗಿದೆಯೋ ಯೆಂಬಂತೆಯೇ ಭಾಸವಾಗುತ್ತದೆ.

ಶಬ್ದ ಅರ್ಥ ಜ್ಞಾನ ಈ ಮೂರೂ ಪದಾರ್ಥಗಳು ಇಡಿಯಾಗಿ ಮೂರೂ ಒಟ್ಟಾಗಿ ನಮ್ಮ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತವೆಯೇ ಹೊರತು ಬಿಡಿಬಿಡಿಯಾಗಿ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. (4)

ಯತ್ರಾರ್ಥ ಶಬ್ದೋ ವಾ ತಮರ್ಥಮುಪಸರ್ಜನೀಕೃತಸ್ವಾರ್ಥೌ
ವ್ಯಂಕ್ತಃ ಕಾವ್ಯವಿಶೇಷಃ ಸ ದ್ವನಿರಿತಿ ಸೂರಿಭಿಃ ಕಥಿತಃ (5)
ಯತ್ರ ಉಪಸರ್ಜನೀಕೃತಸ್ವಃ ಅರ್ಥಃ ತಮರ್ಥಂ ವ್ಯನಕ್ತಿ
ಸ ಕಾವ್ಯವಿಶೇಷಃ ದ್ವನಿರಿತಿ ಸೂರಿಬಿಃ ಕಥಿತಃ

ಎಲ್ಲಿ ಅರ್ಥವಾಗಲಿ, ಅಥವಾ ಶಬ್ಧವಾಗಲಿ (ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ) ತನ್ನನ್ನು ಅಥವ ತನ್ನ ಅರ್ಥವನ್ನು ಅಪ್ರಧಾನವಾಗಿರಿಸಿಕೊಂಡು ಆ ವ್ಯಂಗ್ಯಾರ್ಥವನ್ನು ಸೂಚಿಸುವುದೋ ಆ ಕಾವ್ಯವಿಶೇಷವನ್ನು ಪಂಡಿತರು ‘ಧ್ವನಿ’ ಎಂದು ಕರೆದಿದ್ದಾರೆ. (6)

ಧ್ವನಿಕಂದ-
ಧ್ವನಿಯೆಂಬುದಳಂಕಾರಂ
ಧ್ವನಿಯಿಸುಗುಂ ಶಬ್ದದಿಂದಮರ್ಥದೆ ದೂಷ್ಯಂ
ನೆನೆವುದಿದನಿಂತು ಕಮಲದೊಳ್
ಅನಿಮಿಷಯುಗಮೊಪ್ಪಿ ತೋರ್ಪುದಿಂತಿದು ಚೋದ್ಯಂ (7)

ಸಂಸ್ಕೃತದ ‘ಯತ್ರಾರ್ಥಃ ಶಬ್ದೋ ವಾ …’ ಎಂಬೀ ಧ್ವನಿಕಾವ್ಯಲಕ್ಷಣಕಾರಿಕೆಗೆ ಧ್ವನಿಕಂದವು ಮಾರ್ಗಕಾರನ ನೇರ ಮುಖಾಮುಖಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯೆಂಬುದನ್ನೂ ಈ ಎರಡೂ ಕಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿರುವ ಶಬ್ದ ಅರ್ಥ ಧ್ವನಿ ಎಂಬೀ ಮೂರು ಶಬ್ದವಿಶೇಷಗಳ ಸಂನಿವೇಶರೂಪದ ಸಾಹಚರ್ಯವು ಈ ಎರಡರಲ್ಲೂ ಇರುವುದನ್ನು ಕೂಡ ಗಮನಿಸಬೇಕು.  ಈ ಮೇಲಿನ ಧ್ವನಿಕಾವ್ಯಲಕ್ಷಣಕಾರಿಕೆಯನ್ನು ಕಂಡು-ಕೇಳಿ-ತಿಳಿದಿದ್ದರಿಂದಲೇ ಮಾರ್ಗಕಾರನು ಧ್ವನಿಕಂದವನ್ನು ರಚಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು.  ಆ ಕಾರಿಕೆಯು ಅವನ ಕಿವಿಗೂ ಬೀಳದಿದ್ದರೆ ಧ್ವನಿಕಂದವನ್ನು ರಚಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ‘ಅರ್ಥಂ ಬುಧ್ವಾ ಶಬ್ದರಚನಾ’ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಶ್ರೀವಿಜಯನು ಧ್ವನಿಕಾವ್ಯಲಕ್ಷಣಕಾರಿಕೆಯನ್ನು ಕಂಡೋ ಕೇಳಿಯೋ ತಿಳಿಯದಿದ್ದರೆ ಅವನು ‘ಧ್ವನಿಯಿಸುಗುಂ ಶಬ್ದದಿಂದಂ’ ಎಂದು ಪರಿಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಿಸುವುದಾದರೂ ಹೇಗೆ? ‘ಅರ್ಥಃ ತಮರ್ಥಂ ವ್ಯನಕ್ತಿ’ ಎಂಬೀ ಮಾತು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡದ್ದು ಈ ಮೇಲಿನ ಕಾರಿಕೆಯಲ್ಲೇ ತಾನೆ! ಅರ್ಥವೂ ಅರ್ಥಾಂತರವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಅರ್ಥವನ್ನು ತಿಳಿಸುವ ಮಾರ್ಗಕಾರನು  ನೋಡಿರಬಹುದಾದ ಇನ್ನೊಂದು ವಾಕ್ಯವಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನಿಲ್ಲಿ ಉದಾಹರಿಸಬೇಕು.

ಪರಿಸಂಖ್ಯೆಯ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಉಭಯಪ್ರಾಪ್ತಿ ಅನ್ಯತರನಿವೃತ್ತಿ ಎಂಬೀ ಎರಡು ಅರ್ಥಗಳ ಸಂನಿವೇಶ ಸಂದರ್ಭಗಳಿರಬೇಕು.  ದ್ವನಿಪ್ರಸ್ಥಾನದ ಉಗಮದವರೆಗೂ ಕೂಡ (ಸುಮಾರು ಕ್ರಿ.ಶ. ೮೫೦ರಿಂದ ೮೮೦ ಆಸುಪಾಸು) ಭಾರತೀಯ ವಿದ್ವತ್ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ‘ನ ಸೋsಸ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯೋ ಲೋಕೇ…’ ಎಂಬಂತಹ ಶಾಸ್ತ್ರವಚನ ಹಾಗೂ ಲೋಕರೂಡಿಯ ಮೇರೆಗೆ ಶಬ್ದವು ಮಾತ್ರವೇ ಜ್ಞಾನಸಾಧನ ಜ್ಞಾನಜನಕ ಎಂಬಂತ ನಂಬಿಕೆಯು ಪ್ರಚಲಿತವಾಗಿತ್ತು.  ಧ್ವನಿಪ್ರಸ್ಥಾನವು ಇದಂಪ್ರಥಮವಾಗಿ ಅರ್ಥವೂ ಜ್ಞಾನಜನಕ ಜ್ಞಾನಸಾಧನ, ವ್ಯಂಜನಾವೃತ್ತಿಯ ಬಲದಿಂದ ಅರ್ಥವೂ ಕೂಡ ಅರ್ಥಾಂತರಬೋಧಕ ಎಂಬೀ ಹೊಸ ವಿಚಾರವೊಂದನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಕಾವ್ಯಮೀಮಾಂಸಾ ವಿದ್ವತ್ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಹರಿಬಿಟ್ಟಿತು.  ಇದರಿಂದಾಗಿ ಕಾವ್ಯಾರ್ಥಪ್ರತೀತಿಯೆಂಬ ಒಂದು ಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಶಬ್ದ ಅರ್ಥ ಎಂಬೀ ಎರಡು ಸಾಧನಗಳು ಅವಿಶೇಷವಾಗಿ ಯುಗಪತ್ ಎಕದ್ಂ ಬಂದೊದಗಿದವು.  ಇದು ಇಲ್ಲಿ ಉಭಯಪ್ರಾಪ್ತಿ ಎನಿಸುತ್ತದೆ.  ಈ ಬಗೆಯ ಉಭಯಪ್ರಾಪ್ತಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಾಧನವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿ- ಅಂದರೆ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು, ಇನ್ನೊಂದನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುವಿಕೆ ಅಥವಾ ನಿಷೇಧಿಸುವಿಕೆ.  ನಿಷೇಧಿಸುವಿಕೆಯೇ ಇಲ್ಲಿ ಅನ್ಯತರನಿವೃತ್ತಿಯೆನಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ತರಹದ ಸಂನಿವೇಶದಲ್ಲಿ ಶಾಸ್ತ್ರಕಾರರು ಪರಿಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಿಸುತ್ತಾರಂತೆ.  ಇದೊಂದು ತರಹದ ವಚೋಭಂಗಿ, ಪ್ರಯೋಗವೈಚಿತ್ರ್ಯ.  
‘ಧ್ವನಿಯಿಸುಗುಂ ಶಬ್ದದಿಂದಂ’ ಎಂಬಲ್ಲಿ  ‘ನ ಸೋsಸ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯೋ ಲೋಕೇ …’ ಎಂಬೀ ಬಗೆಯ ಶಾಸ್ತ್ರಸಂಸ್ಕಾರದ ಮನಸ್ಸಿನ ಹಿನ್ನೆಲೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದು.  ಮಾರ್ಗಕಾರನ ಇದೇ ಸಂಸ್ಕಾರವನ್ನು ಮುಂದಿನ ಮುಕುಲಭಟ್ಟ ಜಯಂತಭಟ್ಟರ ವ್ಯಂಜನಾವಿರೋಧಸಂದರ್ಭದ ಮಾತುಗಳಲ್ಲೂ ಗುರುತಿಸಬಹುದು. ಧ್ವನಿವಿರೋಧಿಗಳ ಮಾತುಗಳನ್ನೂ ‘ಧ್ವನಿಯಿಸುಗುಂ ಶಬ್ದದಿಂದಮರ್ಥದೆ ದೂಷ್ಯಂ’ ಎಂಬುದನ್ನೂ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದ್ದಾದರೆ ಧ್ವನಿಕಂದದ ಐನಾತಿ ಮಜಕೂರ್ ಎನೆಂಬುದು ಮನದಟ್ಟಾದೀತು.

‘ಅರ್ಥದೆ ದೂಷ್ಯಂ = ಅರ್ಥದೆಯುಂ ಧ್ವನಿಯಿಸುಗುಮೆಂಬುದು ದೂಷ್ಯಂ’ ಎಂಬೀ ಮಾತು ಧ್ವನಿಕಾವ್ಯಲಕ್ಷಣ ಕಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿರುವ ‘ಅರ್ಥಃ ತಮರ್ಥಂ ವ್ಯನಕ್ತಿ’ ಎಂಬುದರ ನಿರಾಕರಣೆ.  ಭಾರತೀಯ ಕಾವ್ಯಮೀಮಾಂಸಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಧ್ವನಿಪ್ರಸ್ಥಾನವು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ನೆಲೆಗೊಳ್ಳುವವರೆಗೂ ಕೂಡ ವ್ಯಂಜನೆಯನ್ನು ಕುರಿತು ಈ ಬಗೆಯ ಅಸಹಿಷ್ಣುತೆಯು ಅಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿ ಕೇಳಿ ಬರುತ್ತಿದ್ದುದು ಸಹಜ.

ಶಬ್ದ, ವಾಕ್ಯಗಳು ಹವಣಾಗಿ ಒಗ್ಗಿ ಕೂಡಿದಾಗ ಭಾಷೆಗೊಂದು ಹದವಾದ ಪಾಕ ಮೈಗೂಡುತ್ತದೆ. ಅದು ಪಳಗಿದ ಭಾಷೆಯೆನಿಸುತ್ತದೆ.  ಭಾಷೆಯ ಪರಿವಾರಗಳು ಉಪಕರಣಗಳು ಸಲಕರಣೆ ಹತ್ಯಾರಗಳು ಸಂನಿವೇಶ ಸಂದರ್ಭಗಳಿಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಔಚಿತ್ಯಕ್ಕನುಗುಣವಾಗಿ ಒದಗಿಬಂದಾಗ ಭಾಷೆಯು ಶಾಸ್ತ್ರ ಕಾವ್ಯ ವ್ಯವಹಾರ ಎಲ್ಲೆಡೆಗೂ ‘ಸಮರ್ಥ’ ಎನಿಸುತ್ತದೆ.  ಮಾರ್ಗಕಾರನದು ಈ ಮೂರಕ್ಕು ಲಾಯಕ್ಕಾದ ಭಾಷೆ.  ಅಂತೆಯೇ ಅವನು ಧ್ವನಿಕಂದದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ನುಡಿಜಾಣ್ಮೆಯನ್ನು ಮೆರೆದು ಕೊಡದಲ್ಲಿ ಕಡಲನ್ನೆ ತುಂಬಿಟ್ಟಂತೆ ಆ ಒಂದು ಪುಟ್ಟ ಕಂದದಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕೈದು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯಾಂಶಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಿಟ್ಟಿದ್ದಾನೆ.

‘ಪ್ರಕೃತಿಪ್ರತ್ಯಯೌ  ಸಹಾರ್ಥಂ ಬ್ರೂತಃ ತಯೋಸ್ತು ಪ್ರತ್ಯಯಃ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯೇನ. ಗುಣೇ ತ್ವನ್ಯಾಯಕಲ್ಪನಾ.’ -- ಪ್ರಕೃತಿ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳೆರೆಡೂ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಅರ್ಥವನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತವೆಯಾದರೂ ಪ್ರತ್ಯಯಕ್ಕೇ ಹೆಚ್ಚುಗಾರಿಕೆ.  ಪ್ರಕೃತ್ಯರ್ಥದಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷಣಾವೃತ್ತಿಯಿಂದ ಬೇರೆ ಅರ್ಥ ಹೇಳಬಹುದೇ ಹೊರತು ಪ್ರತ್ಯಯಾರ್ಥವನ್ನು- ಗಮಕ, ಪ್ರಯೋಜನ ಏನೂ ಇಲ್ಲದಿದ್ದಾಗ- ಬದಲಾಯಿಸಬಾರದು ಎಂಬುದಾಗಿ ಹಿಂದಿನವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.  ‘ಗಂಗಾಯಾಂ ಘೋಷಃ’ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷಣಯಾ ‘ಗಂಗಾ’ ಪ್ರಕೃತಿಗೆ ಗಂಗಾತೀರ ಎಂದು ಅರ್ಥ ಹೇಳುತ್ತಾರೆಯೇ ಹೊರತು ಸಪ್ತಮಿಯ ಅಧಿಕರಣಾರ್ಥವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿಲ್ಲ.  ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿ ನೋಡಿ- ‘ಅರ್ಥದೆ’ ಎಂಬೀ ತೃತೀಯಾಕ್ಕೆ ಧ್ವನ್ಯಲಂಕಾರವಾದಿಗಳು 'ವಾಚ್ಯಾರ್ಥ’ ಎಂಬುದಾಗಿ ಪ್ರಥಮಾಂತದ ಅರ್ಥವನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ! ‘ಕಮಲದೊಳನಿಮಿಷಯುಗಂ’ ಎಂಬಲ್ಲಿ ವಾಚ್ಯಾರ್ಥವು ಅಸಂಗತ; ಅತ ಏವ ದೂಷ್ಯ ಎಂಬುದಿಲ್ಲಿ ಆಧುನಿಕಕಾವ್ಯಮೀಮಾಂಸಕರ ಕೆಲವರ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ. ‘ಧ್ವನಿ’ ಎಂಬ ಒಂದು ಅರ್ಥಾಲಂಕಾರವನ್ನು ನಜರ್ ಚೂಕ್ ನಿಂದ ಕಂಡುಕೊಂಡದ್ದೇ ಮೊದಲನೆಯ ಎಡವಟ್ಟು.  ಆ ಎಡವಟ್ಟನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಲು ಎಡವಟ್ಟಿನ ಸರಪಣಿಯನ್ನು ಮಾರುದ್ದ ನೇಯಬೇಕಾಯಿತು.  ವಾಚ್ಯಾರ್ಥಬಾಧೆಯು ಕಂಡುಬಂದಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷಣೆಯನ್ನಾಶ್ರಯಿಸಿ ಸಂಗತವಾಗುವ ಕಾವ್ಯಾರ್ಥವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂಬುದನ್ನು ಕಾವ್ಯಮೀಮಾಂಸೆಯೇ ಹೇಳಿದೆ.  ವಾಚ್ಯಾರ್ಥಬಾಧೆಯು ಕಾವ್ಯದೋಷವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಕಾವ್ಯಭೂಷಣ.  ಕವಿಸಮಯಾನುಸಾರವಾಗಿ ಪರಂಪರೆಯಿಂದಲೂ ಅನುಸರಿಸಿಕೊಂಡುಬಂದ, ನಿರ್ದುಷ್ಟವೆಂದು ಗೃಹೀತವಾದ ಎಲ್ಲ ಕಾವ್ಯಮಾರ್ಗಗಳೂ ಗ್ರಾಹ್ಯವೇ ಸರಿಯೆಂಬುದು ಕಾವ್ಯಮೀಮಾಂಸಕರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ.  ಕಮಲದೊಳನಿಮಿಷ ಯುಗಂ- ಎಂಬುದೂ ಕೂಡ ಸತ್ ಕಾವ್ಯಪರಂಪರೆಗೇ ಒಳಪಡುತ್ತದೆ.

‘ಧ್ವನಿಯೆಂಬುದಳಂಕಾರಂ’ ಎಂಬೀ ಮಾತು ಅರ್ಥಾಲಂಕಾರವೊಂದರ ಹೆಸರೇ ಹೊರತು ‘ಅಂತರ್ಭಾವವಾದ’ವನ್ನು ಹೇಳಲು ‘ಸಮರ್ಥ’ವಾಗಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ನಿಜ. ‘ಧ್ವನಿಯಿಸುಗುಂ ಶಬ್ದದಿಂದಮರ್ಥದೆ ದೂಷ್ಯಂ’ ಎಂಬೀ ಮಾತು ಅರ್ಥಾಲಂಕಾರವೊಂದರ ಲಕ್ಷಣವೆನಿಸಲು ‘ಸಮರ್ಥ’ವಾಗಿಲ್ಲ ಎಂಬುದೂ ಕೂಡ ಅಷ್ಟೇ ನಿಜ. ಹಾಗಾದರೆ ಧ್ವನಿಯೆಂಬುದು ಒಂದು ಅಲಂಕಾರವಂತೂ ಆಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.  ಮತ್ತೇನಾಗಬೇಕು? ಅಲಂಕಾರಗಳು ಎಂದೇ ಆಗಬೇಕು.  ಆಗೇನಾಯಿತು? ಅಂತರ್ಭಾವವಾದ ಎಂದೇ ಸಿದ್ಧವಾಯಿತು.

ಧ್ವನಿಯೆಂಬುದು ಒಂದು ಅರ್ಥಾಲಂಕಾರ ಎಂಬುದಾಗಿ ಮತ್ತೆಲ್ಲೂ ಕೇಳಿಬಂದಿಲ್ಲ.  ಬದಲಾಗಿ ಧ್ವನ್ಯಲಂಕಾರವೆಂದರೆ ಶಬ್ದಾಲಂಕಾರ ಎಂಬುದು ಕೇಳಿಬಂದಿದೆ.

ಚಿತ್ರಂ ವಕ್ರೋಕ್ತ್ಯನುಪ್ರಾಸೌ ಯಮಕಂ ಧ್ವನ್ಯಲಂಕ್ರಿಯಾ।
ಅರ್ಥಾಲಂಕೃತಯೋ ಜಾತಿರುಪಮಾ ರೂಪಕಂ ತಥಾ.॥
                                                                  (ವಾಗ್ಭಟಾಲಂಕಾರ -೪-೨)

‘ಶಬ್ದ’ ಶಬ್ದಕ್ಕೆ ಬದಲು ‘ಧ್ವನಿ’ ಶಬ್ದವು ಹಿಂದೆ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿತ್ತು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಭಾಮಹನಲ್ಲಿ ಉದಾಹರಣೆಯಿದೆ. ‘ಧ್ವನಿಯೆನಿಸಿದಳಂಕಾರಧ್ವನಿ’ (8) ಎಂಬಲ್ಲಿ ಪಂಪನು ಶಬ್ದಾಲಂಕಾರವನ್ನೆ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಾನೆಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದು.

ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಧ್ವನಿಕಂದದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಾದ ಪುರುಳು ಇವಿಷ್ಟು: ಧ್ವನಿಯೆಂಬುದು ಅಲಂಕಾರಗಳು, ಅರಿವನ್ನು ಮೂಡಿಸುವುದು ನುಡಿಯ ಕೆಲಸ ಪುರುಳಿನದಲ್ಲ.  ಪುರುಳು ಕೂಡ ಇನ್ನೊಂದು ಪುರುಳನ್ನು ಹೊಳೆಯಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಮಾತು ಸರಿಯಲ್ಲ.  ಇದನ್ನು- ಧ್ವನಿಯೆಂಬುದು ಅಲಂಕಾರಗಳು ಎಂಬುದನ್ನು- ಹೀಗೆ ನೆನಪು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಿ. ಅಂದರೆ, ಅಲ್ಲಲ್ಲಿರುವ ಲಕ್ಷ್ಯಗಳನ್ನು ಉದಾಹರಣೆಗಳನ್ನು ನೋಡಿ ಈ ಹಿಂದೆ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅತಿಶಯೋಕ್ತಿಯೇ ಮೊದಲಾದ ಅಲಂಕಾರಗಳ ಪೈಕಿ ಪ್ರಕೃತಕ್ಕೆ ಯಾವ ಅಲಂಕಾರವು ಹೊಂದಿಕೆಯಾದೀತೆಂಬುದನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಿ ಎಂದರ್ಥ.  ‘ಕಮಲದೊಳನಿಮಿಷಯುಗಂ’ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಅತಿಶಯೋಕ್ತಿಯಿದೆ.  ಲೋಕಮರ್ಯಾದೆಯನ್ನು, ನಿಯತಿಕೃತನಿಯಮವನ್ನು ಮೀರಿ ವಾಚ್ಯಾರ್ಥವು ಅಸಂಗತ, ಬಾಧಿತ ಎಂಬಂತೆ ಹೇಳುವುದೇ ಅತಿಶಯ. ‘ಲೋಕಸೀಮಾತಿವರ್ತನಃ ವಿಶೇಷಸ್ಯ ವಿವಕ್ಷಾ’. ಅದು ಕವಿಸಮಯ. ಅಭೇದಾಧ್ಯವಸಾಯ, ಅಧ್ಯಾರೋಪ.  ‘ಬಾಧಕಾಲೀನ ಇಚ್ಚಾಜನ್ಯಜ್ಞಾನಂ ಆರೋಪಃ’ ಮುಂತಾಗಿ ಕಾವ್ಯಮೀಮಾಂಸೆಯು ಹೇಳುತ್ತದೆ.   ‘ಕಮಲದೊಳನಿಮಿಷಯುಗಂ’ ಎಂಬುದು ಮಾತ್ರ ವಾಚ್ಯಾರ್ಥ ಅಸಂಗತ ಬಾಧಿತ, ದೂಷ್ಯ ಎನಿಸಿದ್ದು ಹೇಗೆ?

ಧ್ವನಿಕಂದದಲ್ಲಿ ಧ್ವನ್ಯಲಂಕಾರ ತಲೆದೋರಿದ್ದು ಇಸ್ವಿ 1930ರಲ್ಲಿ.  ಹಾಗಾಗಿ ಪಂಪ ರನ್ನರಿಗೆ ಈ ಧ್ವನ್ಯಲಂಕಾರದ ಚಮತ್ಕಾರವನ್ನು ಸವಿದು ಸುಖಿಸುವ ಯೋಗ ಒದಗಿಬರಲಿಲ್ಲ.  ಪಂಪನು ಹೇಳಿದ್ದು ಶಬ್ದಾಲಂಕಾರದ ಬಗೆಗೆ. ರನ್ನನು ಭರತನ ಕಾವ್ಯಭೂಷಣಗಳನ್ನು ‘… ಅಲಂಕ್ರಿಯಾರಚನೆ ಮೂವತ್ತಾರು ನೇರ್ಪಟ್ಟವು’ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.

ಫಲಾನಾವಾಕ್ಯದಲ್ಲಿ ಪರಿಸಂಖ್ಯೆಯಿದೆ ಎಂಬುದು ಸಟ್ಟನೆ ನಮ್ಮ ತಲೆಗೆ ಹತ್ತುವುದೇ ಇಲ್ಲ.  ಪರಿಸಂಖ್ಯೆಯ ಗತ್ತೇ ಹಾಗಿದೆ.  ಪರಿಸಂಖ್ಯಾಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ನಿಷೇಧವೇ ವಾಕ್ಯದ ವಿವಕ್ಷಿತ ಅರ್ಥ ಎಂಬುದು ಶಾಸ್ತ್ರಮರ್ಯಾದೆ.  ಆದರೆ ಅಲ್ಲಿ ನಿಷೇಧಬೋಧಕ ಪದಗಳು ಇರುವುದಿಲ್ಲ.  ವಿಧಿರೂಪದ ಪದಗಳೇ ಇರುತ್ತವೆ.  ಲಕ್ಷಣೆಯಿಂದ ನಿಷೇಧಾರ್ಥವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಬೇಕು.  'ಪಂಚ ಪಂಚನಖಾಃ ಭಕ್ಷ್ಯಾಃ’ ಎಂಬೀ ವಾಕ್ಯದಲ್ಲಿ ಪರಿಸಂಖ್ಯೆಯಿದೆಯೆಂದು ಶಾಸ್ತ್ರಕಾರರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.  ನಮಗಿಲ್ಲಿ ನಿಷೇಧರೂಪದ ಅರ್ಥವು ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ತೋರಿಬರುವುದೇ ಇಲ್ಲ.  ವಿಧಿರೂಪದ ಅರ್ಥ ಮಾತ್ರ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.  ಆದರೆ ಇದು ಸಂಸ್ಕೃತದ ಒಂದು ಶಿಸ್ತು.  ವಾಖ್ಯಾನಕಾರರು ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಈ ಪರಿಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಿಕೊಡುತ್ತಾರೆ.  ‘ಧ್ವನಿಯಿಸುಗುಂ ಶಬ್ದದಿಂದಂ’ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಮಾನ್ಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರರಿಗೆ ಇದು ಹೊಳೆಯಲಿಲ್ಲ.  ಹಾಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ಶ್ರೀವಿಜಯನ ವಿವಕ್ಷಿತ ಅರ್ಥವು ಮುಂದೆ ಬರಲೇ ಇಲ್ಲ.  ಕಂದದಲ್ಲೇ ಉಳಿಯಿತು.

‘ದ್ವಯೋಃ ಸಮುಚ್ಚಿತ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ತೌ ಇತರನಿವ್ರುತ್ತಿಫಲಕೋ ವಿದಿಃ ಪರಿಸಂಖ್ಯಾ’ (9) ಎಂಬುದಾಗಿ ಪರಿಸಂಖ್ಯೆಯ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.  ಶಬ್ದವು ಜ್ಞಾನಜನಕ, ಅರಿವನ್ನು ಮೂಡಿಸುವುದು ನುಡಿಯ ಕೆಲಸ ಎಂಬಂತಹ ತಿಳುವಳಿಕೆಯು ಸಂಸ್ಕಾರವು ಶಾಸ್ತ್ರ ಹಾಗೂ ಲೋಕವ್ಯವಹಾರಗಳಿಂದ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿತ್ತು.  ಈದೀಗ ಅಂದರೆ, ಶ್ರೀವಿಜಯನು ಕವಿರಾಜಮಾರ್ಗ ಕೃತಿಯನ್ನು ಬರೆದು ಮುಗಿಸಲಿರುವ ಹೊತ್ತಿಗೆ ‘ಅರ್ಥಃ ತಮರ್ಥಂ ವ್ಯನಕ್ತಿ’ ಎಂಬೀ ಧ್ವನಿಕಾವ್ಯಲಕ್ಷಣಕಾರಿಕೆಯ ಮಾತು ಅವನ ಕಿವಿಗೆ ಬಿತ್ತು.  ಪ್ರಾಸಂಗಿಕವಾಗಿ(10), ಅಂದರೆ ನೆನಪಾದುದನ್ನು ಹೇಳಲೇಬೇಕೆಂಬ ಒತ್ತಡದಿಂದ ಧ್ವನಿಯೆಂದರೆ ಅಲಂಕಾರಗಳಿಗಿಂತ ಬೇರೇನೂ ಅಲ್ಲ ಎಂಬುದಾಗಿ ಒಂದು ಮಾತು ಹೇಳಿದ.  ಅರ್ಥಧ್ವನನ ಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಶಬ್ದ ಅರ್ಥ ಎಂಬೀ ಎರಡು ಸಾಧನಗಳು ಮಾಧ್ಯಮಗಳು, ಯುಗಪತ್, ಒಟ್ಟಿಗೆ ಪ್ರಾಪ್ತವಾದವು, ಅರಿವಿಗೆ ಬಂದವು.  ಈ ಎರಡು ಸಾಧನಗಳ ಪೈಕಿ ಧ್ವನನ ಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಶಬ್ದವೊಂದೇ ಸಾಧನ ಸಾಕು ಎಂದು ಶಬ್ದವನ್ನು ಪುರಸ್ಕರಿಸಿ ‘ಧ್ವನಿಯಿಸುಗುಂ ಶಬ್ದದಿಂದಂ’ ಅರ್ಥದೆಯಲ್ತು ಎಂದು ಅರ್ಥಧ್ವನನ ಅಂದರೆ  ಧ್ವನನಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಅರ್ಥಕ್ಕೆ ಸಾಧನತ್ವವನ್ನು ಶ್ರೀವಿಜಯನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ್ದಾನೆ.  ಹೀಗಿದು ಇಲ್ಲಿ ‘ಉಭಯಸ್ಯ ಯುಗಪತ್ ಪ್ರಾಪ್ತೌ ಧ್ವನನಕ್ರಿಯಾಯಾಂ ಅರ್ಥಸ್ಯ ಸಾಧನತ್ವವ್ಯಾವೃತ್ತಿಫಲಕ’ ವಾದಂತಾದ್ದರಿಂದ ಪರಿಸಂಖ್ಯೆಯೆಂದು ಹೇಳಲೇಬೇಕು.  ಶಬ್ದ ಅರ್ಥಗಳು ಪಾರ್ವತೀಪರಮೇಶ್ವರರಂತೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡೇ ಇರುವ ಪದಾರ್ಥಗಳಾದ್ದರಿಂದ ಶಬ್ದದಿಂದಂ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಅರ್ಥದಿಂದಂ, ಅರ್ಥದೆ ಎಂಬುದು ಅಲ್ಲಿ ಉಪಸ್ಥಿತವೇ, ಹಾಜರಾಗಿಯೇ ಇರುತ್ತದೆ.  ಶಬ್ದಕ್ಕೆ ಧ್ವನನಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಅನ್ವಯ ಹೇಳಿದಂತಯೇ ಅರ್ಥದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೂ ಧ್ವನನಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲೇ ಅನ್ವಯ ಹೇಳಬೇಕೆಂಬುದು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯವಾಗಿ ನ್ಯಾಯ್ಯಃ ಪಂಥಾಃ. ‘ಆಕಾಂಕ್ಷಾ ಯೋಗ್ಯತಾ ಸಂನಿಧಿಶ್ಚ ವಾಕ್ಯಾರ್ಥಜ್ಞಾನೇ ಹೇತುಃ(11). ಈ ಅನ್ವಯಸಾಮಗ್ರಿಯು ‘ಜ್ಞಾತಾ ಸತೀ’ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.  ಅರ್ಥೆದೆ ಎಂಬಲ್ಲಿ ತೃತೀಯಾಕ್ಕೆ- ತನಗೆಲ್ಲಿ ಅನ್ವಯ?- ಎಂಬಂತಹ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಯಿದೆ.  ಹಿಂದಿನ ವಾಕ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ಧ್ವನಿಯಿಸುಗುಂ ಕ್ರಿಯಾಪದವನ್ನು ಅರ್ಥದೆಯ ಮುಂದೆ ಅನುಷಂಗ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಪೂರ್ಣವಾಕ್ಯವನ್ನು ನೇರ್ಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.  ‘ಎಂಬುದು’ ಅಧ್ಯಾಹಾರ.  ಈ ಪರಿಪಾಟಿಯು  ವಾಕ್ಯವಾಕ್ಯಾರ್ಥವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಶಾಸ್ತ್ರಕಾರರೇ ಹೇಳಿದ್ದು. ಲೋಕವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲೂ ಇದು ಇದ್ದೇ ಇದೆ. ‘ಅರಿವನ್ನು ಮೂಡಿಸುವುದು ನುಡಿಯ ಕೆಲಸ’.  ಇದು ಪರಿಸಂಖ್ಯೆ. ‘ಪುರುಳಿನದಲ್ಲ’. ಇಲ್ಲಿ ಅನ್ವಯಸಾಮಗ್ರಿಯನ್ನು ಜೋಡಿಸಿಕೊಂಡು ‘ಅರಿವನ್ನು ಮೂಡಿಸುವುದು ಪುರುಳಿನ ಕೆಲಸವಲ್ಲ’ ಎಂಬೀ ಬಗೆಯಲ್ಲಿ ವಾಕ್ಯವನ್ನು ನೇರ್ಪಡಿಸಿಕೊಂಡು ಶಾಬ್ದಬೋಧ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಬೇಕು.  ಈ ಬಗೆಯ ಶಾಬ್ದಬೋಧ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳು ಶ್ರೀವಿಜಯನ ಕಾಲದಲ್ಲಿನ್ನೂ ಮೈದಳೆದಿರಲಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಮಾತು ಇಲ್ಲಿ ಕೇಳಿಬಂದಿದೆ. ಅವಚ್ಚೇದಕಾವಚ್ಛಿನ್ನಶೃಂಖಲೆಯ ಶಾಬ್ದಬೋಧಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಮಾತ್ರ ಅವನ ಕಾಲಕ್ಕಿಂತ ಮುಂದಿನದೆಂದು ಹೇಳಬಹುದೇ ಹೊರತು ಅನ್ವಯಸಾಮಗ್ರಿಯ ಬಳಕೆಯೆಂಬ ಈ ಚಿಕ್ಕ ಪರಿಭಾಷೆಯೂ ಅಂದು ಇರಲಿಲ್ಲಾಂತ ಹೇಳಲಾಗದು.  ಶಾಸ್ತ್ರಗಳು ಹುಟ್ಟಿದ ಮರುದಿನವೇ ಈ ಬಗೆಯ ಭಾಷಾಪರಿಕರಗಳೂ ಹುಟ್ಟಿವೆಯೆಂದೇ ಹೇಳಬಹುದು.

ದುಷ-ಮುಹ-ವ್ಯೆಚಿತ್ಯೇ, ವ್ಯೆಚಿತ್ಯಂ ಚಿತ್ತವಿಕ್ಲವಃ.  ವ್ರಜತಿ ವಿರಹೇ ವ್ಯೆಚಿತ್ಯಮ್.  ವ್ಯೆಚಿತ್ಯಂ ಭ್ರಾಂತಿರಿತಿ ಪರ್ಯವಸಿತೋsರ್ಥಃ.  ಅರ್ಥವೂ- ವ್ಯಂಜನಾವ್ರುತ್ತಿಯ ಅನ್ವಯದಿಂದ- ಅರ್ಥಾಂತರವನ್ನು ಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಮಾತು ಸರಿಯಲ್ಲ.  ಅರ್ಥದೆ ದೂಷ್ಯಂ ಎಂಬುದು ವ್ಯಜನೆಯ ನಿರಾಕರಣೆ.

ಧ್ವನಿಕಂದವೆಂಬುದೊಂದು ಸಂಸ್ಕೃತಹೂರಣದ ಕನ್ನಡಕಣಕದ ಸುಕ್ಕಿನುಂಡೆ.  ಹೂರಣವನ್ನು ಕೊಂಚ ತಾಳ್ಮೆಯೆಂದ ಎಳೆಎಳೆಯಾಗಿ ತೊಳೆತೊಳೆಯಾಗಿ ಬಿಡಿಬಿಡಿಯಾಗಿ ಬಿಡಿಸಿ ನೋಡಿ. ಜಾತ್ಯೇಕವಚನ, ಪರಿಸಂಖ್ಯಾ, ಅನ್ವಯಸಾಮಗ್ರಿ, ಗುಣೇತ್ವನ್ಯಾಯಕಲ್ಪನಾ, ಅರ್ಥಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಶಬ್ದರಚನಾ, ನಿಷೇಧಸ್ಯಪ್ರಾಪ್ತಿಪೂರ್ವಕತ್ವನಿಯಮಃ, ಉಭಯಪ್ರಾಪ್ತಿ, ಅನ್ಯತರನಿವೃತ್ತಿ, ಸಾಹಚರ್ಯನಿಯಮ, ನೆನೆ ಧಾತು ಪ್ರಯೋಗ, ಧ್ವನಿಕಾವ್ಯಲಕ್ಷಣಕಾರಿಕೆಯ ಹಿನ್ನೆಲೆ, ಧ್ವನ್ಯಲಂಕಾರವೆಂದರೆ ಶಬ್ದಾಲಂಕಾರವೆಂದರ್ಥ.  ಆಂತರ್ಭಾವವಾದವೂ ಕೂಡ ಧ್ವನಿಕಂದದ ಅರ್ಥ.  ‘ಧ್ವನಿ’ ಎಂಬ ಒಂದು ಅರ್ಥಾಲಂಕಾರ ಮಾತ್ರ ಇದರಲ್ಲಿ ನನಗೆ ಕಂಡುಬರಲ್ಲಿಲ್ಲ.  ಈ ಹೇಳಿದ ಎಲ್ಲ ಪರಿಕರಗಳೂ ಕೂಡ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಭಾಷೆಯ ಹತ್ಯಾರಗಳೇ ಸರಿ (12).


ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು:

1. ಗೂಡಾರ. ದೂಷ್ಯವೆಂದರೆ ಗೂಡಾರ, ಮುಸುಕು ಎಂಬುದಾಗಿ ಪ್ರೊ. ಟಿ. ಕೇಶವ ಭಟ್ಟರು ಒಂದು ಕಡೆ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
2. ಶ್ರೀಕುಮಾರಿಲ ಭಟ್ಟಪಾದರು.
3. ಭರ್ತೃಹರಿ, ವಾಕ್ಯಪದೀಯಂ, ಬ್ರಹ್ಹಕಾಂಡ 1-23.
4. ವಾಕ್ಯಪದೀಯ ಕನ್ನಡ ಅನುವಾದ, ವಿದ್ವಾನ್ ರಂಗನಾಥ ಶರ್ಮಾ, ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಸ್ಕೃತ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪ್ರಕಟನೆ, 2011, ಪು.90
5. ಧ್ವನ್ಯಾಲೋಕ, 1-13
6. ಡಾ. ಕೆ. ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ, ಕನ್ನಡ ಧ್ವನ್ಯಾಲೋಕ, ಪು. 26
7. ಕವಿರಾಜಮಾರ್ಗ, 3-209
8. ಪಂಪ, ಆದಿಪುರಾಣ, 19-119
9. ಮೀಮಾಂಸಾ ಪರಿಭಾಷಾ.
10. ಸ್ಮ್ರುತಸ್ಯ ಉಪೇಕ್ಷಾsನರ್ಹತ್ವಂ ಪ್ರಸಂಗಃ
  • ನೆನಪಾದುದನ್ನು ಹೇಳಿಯೇ ತೀರಬೇಕಾದ ಒತ್ತಡ.
11. ತರ್ಕಸಂಗ್ರಹಃ, ಶಬ್ದಖಂಢಃ
ಜಿಜ್ಞಾಸಾ ಜಾಯತೇ ಬೋದ್ಧುಃ ಸಂಬಂಧಿಷು ಯಥಾ ಯಥಾ
ತಥಾ ತಥ್ಯೆವ ಶಬ್ದಾನಾಮನ್ವಿತಾರ್ಥಾಭಿಧಾಯಿತಾ
  • ನಯನದ್ಯುಮಣಿಃ ಪು. 108 (ವೇದ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ತಿರುಪತಿ)
12. ಧ್ವನಿವಿರೋಧಿಗಳ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಧ್ವನಿಕಂದದೊಡನೆ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ಅವೆರಡರ ಶಬ್ದ ಅರ್ಥಗಳ ಹೋಲಿಕೆಗಳನ್ನು ತೂಗಿನೋಡಿ.  ಮುಕುಲ ಭಟ್ಟ, ಜಯಂತ ಭಟ್ಟರು ವ್ಯಂಜನೆಯನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸುವಾಗ ಮಾರ್ಗಕಾರನ ಮಾತನ್ನೇ ಅನುವಾದಿಸಿದಂತಿದೆ.



(PUBLISHED IN NIINAASAM MAATUKATHE 119-120) (ನೀನಾಸಂ 119-120  ಮಾತುಕಥೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಗೊಂಡಿದೆ).

ಗುರುವಾರ, ಡಿಸೆಂಬರ್ 19, 2019

Sahitya Akademi Awards 2019: On December 18

Sahitya Akademi Awards 2019: On December 18, Sahitya Academy - India's National Academy of Letters, announced Sahitya Akademi Awards 2019. The Academy announced names of 25 writers including Congress MP Shashi Tharoor as winners for 2019 edition of the Sahitya Akademi Awards. According to the official press release, Seven books of poetry, four novels, six short stories, three non-fiction books and three essays have won the award this year. 

Key Names among the Winners

Writer and Congress MP Shashi Tharoor was named among the winners for Sahitya Akademi Awards. He won the prestigious literature award for his novel 'An Era of Darkness' in the creative non-fiction category in English literature. The novel which was published in 2016 describes British rule in India.

Tharoor was joined by Madhusoodanan Nair, who won the award for 'Achan Piranna Veedu' in the Malayalam poetry category. Another renowned name that was featured on the list of winners included Nand Kishore Acharya, who won the honour for his poetry collection ‘Chilte hue apneko’.

Sahitya Akademi Awards 2019: Complete List of Winners

Language

Title & Genre

Author Name

Assamese

Chanakya (Novel)

Joysree Goswami Mahanta

Bengali

Ghumer Darja Thele (Essays)

Chinmoy Guha

Bodo

Akhai Athumniphrai (Poetry)

Phukan Ch. Basumatary

Dogri

Bandralta Darpan (Essays)

Om Sharma Jandriari

English

An Era of Darkness (Non-Fiction)

Shashi Tharoor

Gujarati

Mojma Revu Re (Essays)

Ratilal Borisagar

Hindi

Chheelate Hue Apne Ko (Potery)

Nand Kishore Acharya

Kannada

Kudi Esaru (Autobiography)

Vijaya

Kashmiri

Akh Yaad Akh Qayamat (Short Stories)

Abdul AhadHajini

Konkani

The Words (Potery)

Nilba A Khandekar

Maithili

Jingik Oriaon Kariat (Poetry)

Kumar Manish Arvind

Malayalam

Achan Piranna Veedu (Poetry)

V Madhusoodanan Nair

Manipuri

EiAmadi Adungeigi Eethat (Novel)

L Birmangol Singh (Beryl Thanga)

Odia

Bhaswati (Short Stories)

Tarun Kanti Mishra

Punjabi

Antheen (Short Stories)

Kirpal Kazak

Rajasthani

BareekBaat (Short Stories)

Ramswaroop Kisan

Sanskrit

Prajnachakshusham (Poetry)

Penna Madhusudan

Santali

Sisirkali (Short Stories)

Kali Charan Hembram

Sindhi

Jeejal (Short Stories)

Ishwar Moorjani

Tamil

Sool (Novel)

Cho Dharman

Telugu

Septabhoomi (Novel)

Bandi Narayana Swamy

Urdu

Sawaneh-E-Sir Syed: Ek Bazadeed (Biography)

Shafey Kidwai

About Sahitya Akademi Awards

Sahitya Akademi Awards is one of the highest literary awards in the country. The Awards are instituted by Sahitya Akademi– India’s National Academy of Letters, to commemorate the exemplary works of literary merit published in any of the major Indian languages i.e. 24 languages of which 22 are listed in the Eighth Schedule of the Indian Constitution, along with English and Rajasthani. The Sahitya Akademi Award carries an engraved copper plaque, shawl and Rs 1 lakh, which will be presented to the winners on January 25, 2020 during the Festival of Letters organised by the Akademi

ಬುಧವಾರ, ಡಿಸೆಂಬರ್ 18, 2019

The prestigious Jnanpith Award for literature has been announced for the Malayalam poet Akkitham Achuthan Namboodri

The prestigious Jnanpith Award for literature has been announced for the Malayalam poet Akkitham Achuthan Namboodri. A jury under the chairmanship of noted Odia writer Pratibha Rai held a meeting before the declaration of his name. Jury’s other members were Shamim Hanafi, Suranjan Das, Madhav Kaushik and Dr. Purushottam Bilimalale. The award consists of Rs 11 lakh, a statue of Vagdevi, a citation and a memento.

About Akkitham

Akkitham is a famous writer in the Malayalam poetry world. He was born in 1926 and his full name is Akkitham Achuthan Namboodri but he is popularly known as Akkitham. He was interested in literature and art since childhood. Apart from poetry, Akkitham has also written plays and novels. His most of the poetry works have a unique prophetic character. He predicts a range of socio-political developments in his poetry. Akkitham is famous for showing modernity through his poetry.

Akkitham’s Works and Awards

• Akkitham’s poems combine Indian philosophical and social values which are like a bridge between modernity and tradition.
• He has written 55 books so far and 45 are poetry collections among them.
• He has translated works of other Indian languages. His one of the most famous Poetry book is Irupdam Nootandidae Itihasam is quite popular among his readers.
• Some of his famous books are - "Khand Kavya", "Katha Kavya", "Charitra Kavya" and lyrics.
• Some of his famous works include "Veeravadam", "Balidarshanam", "Nimisha Kshetram", "Amrita Khatika", "Akkhitam Kavitakhaka", "Epic of Twentieth Century" and "Antimkalam".
• Akkitham has conferred with the Padma Shri. He has also been honoured with the Sahitya Akademi Award in 1973, the Kerala Sahitya Akademi Award in 1972 and the Kerala Sahitya Academy Award in 1988 and the Kabir Samman.

About Jnanpith Award

• The Jnanpith Award is the highest literary award given by the Indian Jnanpith Trust for Indian literature.
• Any citizen of India who writes in any of the 22 languages mentioned in the Eighth Schedule is eligible for this award.
• An award of eleven lakh rupees, a citation and a bronze statue of Vagdevi are given in the award.
• This award, which started in 1965 with prize money of Rs 1 lakh, has been increased to Rs 7 lakh in 2005, which have now been eleven lakh rupees.
• Hindi litterateur Kunwar Narayan, elected for 2005, was the first person to receive the Jnanpith Award of Rs 7 lakh.
• The first Jnanpith Award was presented to Malayalam writer G. Shankar Kurup in 1965.

UDAN 4.0: The Union Government has launched the fourth round of the regional connectivity scheme

UDAN 4.0: The Union Government has launched the fourth round of the regional connectivity scheme, UDAN to boost connectivity to more remote and regional areas of the country.  

UDAN, which stands for ‘Ude Desh Ka Aam Nagrik’, aims to make air travel affordable and widespread. The UDAN 4.0 will focus on the priority regions including the northeast, hilly states, Jammu and Kashmir UT, Ladakh and islands.

The Union Ministry of Civil Aviation launched the 4th round of the Regional Connectivity Scheme (RCS) UDAN following three successful rounds of bidding to enhance connectivity in the remote and regional areas of the country.

UDAN 4.0: Key Features

1. Revision of Viability Gap Funding (VGF) – The VGF provision for Category 2 / 3 aircraft (with more than 20 seats) has been enhanced for the operation of flights under RCS to priority areas. The VGF cap applicable for operation of category 1 / 1 A aircraft (below 20 seaters) has also been revised to incentivize the operation of smaller aircraft under the scheme.

The priority areas include the two new union territories of Ladakh and Jammu & Kashmir, hilly states of Himachal Pradesh, Uttarakhandnorth-eastern states and island regions of Lakshadweep and Andaman & Nicobar Islands.

2. Short-haul routes- The VGF provision would be restricted to routes with stage length of up to 600 km for the operation of category 2 / 3 aircraft. Beyond this, no monetary support would be provided. The table for the provision of VGF for various stage lengths would be available for stage length up to 500 km.

3. Prioritization framework – Under the scheme, airports already developed by the Airport Authority of India will be given higher priority for the Viability Gap Funding. The airports not part of the list but are located in the priority areas will be given priority next, followed by airports located in other areas.

4. Flexibility to change the flight operation frequency - The Selected Airline Operator (SAO) will be allowed to change the flight operation frequency during the tenure of flight operation of the given route. However, this will only be allowed when the total scheduled flight operation, which was submitted as a part of the Technical Proposal, was conformed and adhered to within a year.

5. Inclusion of helicopter and seaplane operation- The The operation of helicopter and seaplane would be allowed under round four of the UDAN scheme under the NSOP license.

UDAN scheme: Background

The UDAN scheme was launched in October 2016 to make air travel affordable by providing connectivity to the under-served areas in the country by the revival of existing airports and airstrips.

Besides making travel affordable and accessible to all, the UDAN scheme aims to boost inclusive national economic development, development of air transport infrastructure in all regions and job growth.

In the last three years, the Union Ministry of Civil Aviation completed three rounds of bidding under the scheme in the last three years and awarded around 700 routes, many of which will be operationalized during the winter schedule 2019. The Ministry is working to develop more airports and operationalize the pending routes.

Overall, the Civil Aviation Ministry aims to operationalize around 1000 routes and develop more than 100 airports in the next five years. The Ministry aims to achieve this by focusing on operationalizing routes in the priority areas.

The Aviation Ministry aims to develop short-haul routes. The Airport Authority of India also aims to develop no-frills airport in the future and the routes connecting such airports will be prioritized for awarding the Viability Gap Funding.