ಬುಧವಾರ, ಜನವರಿ 30, 2019

ಸರ್ವ ಶಿಕ್ಷಣ ಅಭಿಯಾನ

ಸರ್ವ ಶಿಕ್ಷಣ ಅಭಿಯಾನ


CONTENTS


ಸರ್ವ ಶಿಕ್ಷಣ ಅಭಿಯಾನ. (ಸ.ಶಿ.ಅ)


ಸರ್ವಶಿಕ್ಷಣ ಅಭಿಯಾನ ಎಂದರೇನು?


ಉದ್ದೇಶದ ಸ್ಪಷ್ಟನೆ


ಎಸ್.ಎಸ್.ಎ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕ ಮಾದರಿಗಳು


ಹಿನ್ನಲೆ


ಪ್ರತಿ ಮಾನವ ಜೀವಿಯೂ ತಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ಉತ್ತಮ ಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವಕಾಶ ಹೊಂದಿರಬೇಕು. ದುರ್ದೈವ ದಿಂದ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಇಂದು ಅನೇಕ ಮಕ್ಕಳು ಈ ಅವಕಾಶದಿಂದ ವಂಚಿತರಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ., ಕಾರಣ ಅವರಿಗೆ ಕನಿಷ್ಠ ಶಾಲೆಗೆ ಹಾಜರಾಗುವ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕನ್ನೇ ನಿರಾಕರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಶಾಲಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ೨೦೦೦ ನೇ ಇಸ್ವಿಯ ಕೊನೆಗೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ೯೪% ಗ್ರಾಮಾಂತರ ಜನರಿಗೆ ಒಂದು ಕಿ.ಮೀ. ಒಳಗಡೆ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳು ಲಭ್ಯವಾಗಿವೆ. ಮತ್ತು ೮೪% ಜನರಿಗೆ ಮೂರು ಕಿ.ಮೀ. ಒಳಗೆ ಹಿರಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪರಿಶಿಷ್ಠ ಜಾತಿ ಮತ್ತು ವರ್ಗಗಳ ಮತ್ತು ಬಾಲಕಿಯರನ್ನು ದಾಖಲು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಶೇಷ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಮೊದಲನೆ ಪಂಚ ವಾರ್ಷಿಕ ಯೋಜನೆಯಿಂದ ಈಚೆಗೆ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಯ ಮತ್ತು ಹಿರಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳ ದಾಖಲಾತಿಯು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಅದರಂತೆ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಯ ಮತ್ತು ಹಿರಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯೂ ಹೆಚ್ಚಿದೆ.

೧೯೫೦-೫೧ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ೩.೧ ಮಿಲಿಯನ್ ಮಕ್ಕಳು ದಾಖಲಾಗಿದ್ದರು. ೧೯೯೭-೯೮ ರಲ್ಲಿ ೩೯.೫ ಮಿಲಿಯನ್ ಮಕ್ಕಳು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಯ ಮತ್ತು ಹಿರಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ೧೯೫೦-೫೧ ರಲ್ಲಿ ೦.೨೨೩ ಮಿಲಿಯನ್ ಇದ್ದದ್ದು ೧೯೯೭-೯೮ರಲ್ಲಿ ೦.೭೭೫ ಮಿಲಿಯನ್ ಆಗಿದೆ. ೨೦೦೨/೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ೬-೧೪ ವಯೋಮಾನದ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ೮೨% ಜನ ಶಾಲೆಗೆ ದಾಖಲಾಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಇದನ್ನು ಈ ದಶಮಾನದ ಒಳಗೆ ಅದನ್ನು ೧೦೦% ಗೆ ಏರಿಸಲು ಗುರಿಯಿಟ್ಟು ಕೊಂಡಿದೆ. ಇದನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಸರ್ಕಾರವು ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿನ ಬಡತನಕ್ಕೆ ಶಾಶ್ವತವಾದ ಕೊನೆ ಹೇಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ನಾವು ಬಲ್ಲೆವು .ಅಲ್ಲದೆ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷತೆಗಾಗಿ ಪ್ರತಿ ದೇಶದ ನಾಗರಿಕರು ಇತ್ಯಾತ್ಮಕ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲು ಸಶಕ್ತ ರಾಗಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ತಮಗೆ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯ ಆದಾಯ ಹೊಂದಿರಬೇಕು. ಇದು ಸಾಧ್ಯವಾಗ ಬೇಕಾದರೆ ವಿಶ್ವದ ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳಿಗೂ ಉತ್ತಮ ಗುಣ ಮಟ್ಟದ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವಾತಾವರಣ ಕೊನೆಯ ಪಕ್ಷ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಂತದಲ್ಲಾದರೂ ದೊರೆಯಬೇಕು.

ಸರ್ವ ಶಿಕ್ಷಣ ಅಭಿಯಾನ. (ಸ.ಶಿ.ಅ)

ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ವಿಕೇಂದ್ರಿಕೃತವಾಗಿ, ನಿರ್ಧಿಷ್ಟವಾದ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಅನುಷ್ಠಾನ ತಂತ್ರ ಕ್ಕಾಗಿ ಸಮುದಾಯವೆ ಶಿಕ್ಷಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ತನ್ನದಾಗಿಸಿಕೊಂಡ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ. ಇದು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಜಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಸರ್ಕಾರದ ಎಲ್ಲ ಪ್ರಮುಖ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮಧ್ಯವರ್ತನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅಭಿಯಾನವು ೬-೧೪ ರೊಳಗಿನ ವಯೋಮಾನದ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅವಶ್ಯವಾದ ಮತ್ತು ಉಪಯುಕ್ತವಾದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ೨೦೧೦ ರೊಳಗೆ ನೀಡಲಿದೆ.( ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ೨೦೦೪ & ೨೦೦೫ ರ . (ಸ.ಶಿ.ಅ). SSA ಪ್ರಕಟಣೆ

ಸರ್ವಶಿಕ್ಷಣ ಅಭಿಯಾನ ಎಂದರೇನು?

ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಸಮಯ ಮಿತಿಯುಳ್ಳ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಕಾರ್ಯ ಕ್ರಮ.


ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಇರುವ ಬೇಡಿಕೆಗೆ , ಇದು ಒಂದು ಸ್ಪಂದನೆ.


ಮೂಲ ಶಿಕ್ಷಣದ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಒಂದು ಅವಕಾಶ.


ಶಾಲಾ ಆಡಳಿತ ನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಹಂತದ ಸಂರಚನೆಗಳಾದ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು,, ಶಾಲಾ ನಿರ್ವಹಣಾ ಸಮಿತಿ, ಗ್ರಾಮ ಮತ್ತು ನಗರದ ಕೊಳಚೆಪ್ರದೇಶಗಳ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಮಿತಿಗಳು. ತಾಯಿತಂದೆ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಕರ ಸಂಘಗಳು, ಮಾತೃ ಶಿಕ್ಷಕ ಸಂಘಗಳು, ಗುಡ್ಡ ಗಾಡು ಸ್ವಾಯತ್ತ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನ.


ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವ ರಾಜಕೀಯ ಶಕ್ತಿಯ ಇಚ್ಛಾಶಕ್ತಿ.


ಕೇಂದ್ರಸರ್ಕಾರ, ರಾಜ್ಯಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ನಡುವೆ ಸಹಭಾಗಿತ್ವ.


ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ತಮ್ಮದೆ ಆದ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ( ವಿಷನ್) ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಒಂದು ಅವಕಾಶ


ಉದ್ದೇಶದ ಸ್ಪಷ್ಟನೆ

ಸರ್ವಶಿಕ್ಷಣ ಅಭಿಯಾನವು (SSA) ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣದ ಸಾರ್ವತ್ರೀಕರಣದ (UEE) ಕಾಲ ಮಿತಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟ ಕಾರ್ಯ ಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ೮೬ ನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿಯು ಕಡ್ಡಾಯ ಮಾಡಿದಂತೆ ಉಚಿತ ಮತ್ತು ಕಡ್ಡಾಯ ಶಿಕ್ಷಣವು ೬-೧೪ ವಯೋಮಾನದ ಮಕ್ಕಳ ಮೂಲ ಭೂತ ಹಕ್ಕಾಗಿದೆ .ಸಾ.ಪ್ರಾ.ಶಿ . (UEE) ವನ್ನು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಲ್ಲಿ , ರಾಷ್ಟ್ರದ ೧೯೨ ಮಿಲಿಯನ್ ಮಕ್ಕಳ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು , ೧.೧ ಮಿಲಿಯನ್ ವಸತಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಶಾಲೆಯ ಸೌಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸಶಾಲೆಗಳನ್ನು ತರೆದು, ಈಗಿರುವ ಶಾಲೆಗೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಕೊಟ್ಟಡಿಗಳು, ಕುಡಿಯುವ ನೀರು, ಕಕ್ಕಸು, ನಿರ್ವಹಣಾ ಅನುದಾನ ಮತ್ತು ಶಾಲಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಅನುದಾನ ಅಲ್ಲದೆ ಅನೇಕ ಮೂಲ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು. ಈಗಿರುವ ಶಿಕ್ಷಕರ ಕೊರತೆ ಇರುವ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಶಿಕ್ಷಕರು, ಈಗಿರುವ ಶಿಕ್ಷಕರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಅವರಿಗೆ ವಿಸ್ತೃತ ತರಬೇತಿ, ಬೋಧನಾ ಮತ್ತು ಕಲಿಕಾ ಉಪಕರಣಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ನೆರವು, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಬೆಂಬಲಕ್ಕಾಗಿ ಕ್ಲಷ್ಟರ್, ವಲಯ ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ನೀಡುವುದು. ಸ.ಶಿ ಅ (ಎಸ್ ಎಸ್ಎ) ಯು ಜೀವನ ಕೌಶಲ್ಯಗಳೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಗುಣ ಮಟ್ಟದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಕೊಡಲು ಒತ್ತು ನೀಡಲು ಬಯಸಿದೆ. ವಿಶೇಷ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಮಕ್ಕಳ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೂ ಒತ್ತು ನೀಡಿದೆ. ಸ.ಶಿ ಅ (ಎಸ್ ಎಸ್ಎ) ಯು, ಈಗ ಉಂಟಾಗಿರುವ ಡಿಜಿಟಲ್ ಭೇದವನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಅವರಿಗೆ ಕಾಂಪ್ಯೂಟರ್ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡುವುದು.

ಉದ್ದೇಶಗಳು

ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳು ೨೦೦೩ ರ ಒಳಗೆ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ , ಶಿಕ್ಷಣ ಖಾತ್ರಿ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ , ಪರ್ಯಾಯ ಶಾಲೆ ಗಳಲ್ಲಿ ಇರಬೇಕು. ”ಶಾಲೆಗೆ ಮರಳಿ” ಶಿಬಿರ ದಲ್ಲಿರಬೇಕು


ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳು ೨೦೦೭ನೆ ಇಸ್ವಿಯೊಳಗೆ ಐದು ವರ್ಷದ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಮುಗಿಸಿರಬೇಕು.


ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳು ೨೦೧೧ ನೆ ಇಸ್ವಿಯೊಳಗೆ ಎಂಟು ವರ್ಷದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಹೊಂದಿರಬೇಕು.


ತೃಪ್ತಿದಾಯಕ ಪ್ರಾಥಮಿಕಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಜೀವನಕ್ಕಾಗಿ ಶಿಕ್ಷಣದ ಮೇಲೆ ಒತ್ತು ಇರಬೇಕು.


ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಲಿಂಗ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಬಿರುಕುಗಳಿಗೆ ೨೦೦೭ರೊಳಗೆ ಸೇತುವೆ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಬೇಕು.


೨೦೧೦ನೇ ಇಸ್ವಿಯೊಳಗೆ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ವಾಗಬೇಕು.


ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣದ ಗುಣ ಮಟ್ಟ.ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆಗಳು. - ಸ.ಶಿ ಅ (ಎಸ್ ಎಸ್.ಎ) ನ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು, ನೀಡುವಲ್ಲಿನ ನೈಪುಣ್ಯವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಪರಿವರ್ತನೆ ತರಬೇಕು .ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ತಮ್ಮಲ್ಲಿ ಈಗ ಇರುವ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿನ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಆಡಳಿತ, ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿನ ಸಾಧನಾ ಮಟ್ಟ, ಆರ್ಥಿಕ ವಿಷಯಗಳು, ವಿಕೇಂದ್ರೀಕರಣ, ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯದ ಮಾಲಿಕತ್ವಗಳೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲವುಗಳ ನಿಷ್ಪಕ್ಷಪಾತ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡಬೇಕು. ರಾಜ್ಯದ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕಾಯಿದೆಗಳ ಮರು ಪರಿಶೀಲನೆ ಯಾಗಬೇಕು.ಶಿಕ್ಷಕರ ನೇಮಕಾತಿ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಪುನರ್ರಚನೆಯಾಗಬೇಕು. ಮೇಲುಸ್ತುವಾರಿ, ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ, ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳ ಶಿಕ್ಷಣದ ಸ್ಥಿತಿ ಗತಿ ಮತ್ತು ECCE. ಹಲವಾರು ರಾಜ್ಯಗಳು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣದ ನೀಡುವಿಕೆಯ ವಿಧಾನವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಈಗಾಗಲೇ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಂಡಿವೆ.

 

ಸುಸ್ಥಿರ ಆರ್ಥಿಕತೆ - ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣದ ಮಧ್ಯವರ್ತನೆಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಯು ಸುಸ್ಥಿರವಾಗಿರಬೇಕು ಎಂಬ ತತ್ವದ ಮೇಲೆ ಸರ್ವಶಿಕ್ಷಣ ಅಭಿಯಾನವು ಆಧಾರಪಟ್ಟಿದೆ. ಇದು ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳ ದೂರ ಗಾಮಿ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ.

ಸಮುದಾಯದ ಮಾಲಿಕತ್ವ - ಈ ಕಾರ್ಯ ಕ್ರಮವು ಸಮುದಾಯದ ಮಾಲಿಕತ್ವದ ಶಾಲೆಗಳ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ವಿಕೇಂದ್ರೀ ಕರಣದ ಮಧ್ಯವರ್ತನೆಯಿಂದ ಉಂಟಾಗುವುದು. ಇದನ್ನು ಮಹಿಳಾ ಗುಂಪುಗಳು,ಪಂಚಾಯತಿ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು , VEC ಸದಸ್ಯರುಗಳನ್ನೂ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಪರಿಣಾಮ ಕಾರಿಯನ್ನಾಗಿಸಬಹುದು.

ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು. - ಸ.ಶಿ ಅ (ಎಸ್ ಎಸ್ಎ) ಯು ರಾಷ್ಟ್ರ, ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾಮಟ್ಟದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಾದ NIEPA/NCERT/NCTE/ SCERT/ SIEMAT/DIET ಗಳ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೆಚ್ಚಳದಲ್ಲಿ ವಹಿಸಬಹುದಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಅರಿತು ಕೊಂಡಿದೆ. ಗುಣಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಣೆ ಆಗಬೇಕಾದರೆ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ವ್ಕಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ಸುಸ್ಥಿರವಾದ ಬೆಂಬಲದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇರಬೇಕು.

ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಯ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಆಡಳಿತ ಸುಧಾರಣೆ - ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಿಂದ ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಯ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಆಡಳಿತ ಸುಧಾರಣೆ ಅಗುವುದು. ಹೊಸ ವಿಧಾನಗಳ, ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದ ಮತ್ತು ಫಲದಾಯಕ ವಿಧಾನಗಳ ಅಳವಡಿಕೆಯಿಂದ ಇದು ಸಾಧ್ಯ.

ಪೂರ್ಣ ಪಾರದರ್ಶಕ ಸಮುದಾಯ ಆಧಾರಿತ ಉಸ್ತುವಾರಿ – ಈ ಕಾರ್ಯ ಕ್ರಮವು ಪೂರ್ಣ ಪಾರದರ್ಶಕ ಸಮುದಾಯ ಆಧಾರಿತ ಉಸ್ತುವಾರಿ ಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದು. ಶಿಕ್ಷಣ ನಿರ್ವಹಣಾ ಮಾಹಿತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ (ದ ಎಜುಕೇಷನಲ್ ಮ್ಯನೇಜಮೆಂಟ ಇನಫರ್ಮೇಷನ್ ಸಿಸ್ಟಂ (EMIS)) ಯಿಂದ ಶಾಲಾ ಮಟ್ಟದ ದತ್ತಾಂಶದ ಜತೆಗೆ ಮೈಕ್ರೊ ಪ್ಲಾನಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಸಮೀಕ್ಷೆ ಯ ಸಮುದಾಯ ಆಧಾರಿತ ಮಾಹಿತಿಗಳ ತುಲನೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಜತೆಗೆ ಇದರಿಂದ ಪ್ರತಿ ಶಾಲೆಗೆ ಸಮೂದಾಯದ ಜತೆಗೆ ಪೂರ್ಣ ಪಾರದರ್ಶಕ ಸಮುದಾಯ ಆಧಾರಿತ ಉಸ್ತುವಾರಿ, ಅನುದಾನವೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನೂ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಉತ್ತೇಜನ ಸಿಗುವುದು. ಈ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸೂಚನಾ ಫಲಕವನ್ನು ಹಾಕಬಹುದು.

ವಾಸಸ್ಥಳವು ಒಂದು ಯೋಜನಾ ಘಟಕ - ಸ.ಶಿ ಅ (ಎಸ್ ಎಸ್. ಎ) ಯು ಸಮುದಾಯ ಆಧಾರಿತ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಮಾಡಲು ವಾಸಸ್ಥಳವು ಒಂದು ಯೋಜನಾ ಘಟಕ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದೆ . ಇವುಗಳು ಜಿಲ್ಲಾ ಯೋಜನೆ ರೂಪಿಸಲು ಆಧಾರವಾಗಿವೆ .

ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಉತ್ತರ ದಾಯಿತ್ವ - ಸ.ಶಿ ಅ (ಎಸ್ ಸಸ್ಎ) ಯು ಶಿಕ್ಷಕರು, ತಾಯಿತಂದೆಗಳು ಮತ್ತು ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆ (ಪಿ ಆರ್ ಐ), ಗಳ ನಡುವೆ ಸಹಕಾರ, ಜೊತೆಗೆ ಅವರು ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಉತ್ತರದಾಯಿಗಳಾಗಿರಬೇಕು. ಹಾಗು ಪಾರದರ್ಶಕತೆ ಹೊಂದಿರಬೇಕು ಎಂದು ವಿಧಿಸಿದೆ.

ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಆದ್ಯತೆ- ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳ ಶಿಕ್ಷಣ ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪರಿಶಿಷ್ಟಜಾತಿ ಮತ್ತು ಪರಿಶಿಷ್ಟಪಂಗಡ, ಅಲ್ಪ ಸಂಖ್ಯಾತರಾದವರಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುವುದು ಸರ್ವ ಶಿಕ್ಷಣ ಅಭಿಯಾನದ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶ.

ವಿಶೇಷ ಗುಂಪುಗಳಿಗೆ ಗಮನ - ಪರಿಶಿಷ್ಟಜಾತಿ ಮತ್ತು ವರ್ಗ, ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರು ನಗರರದ ಅವಕಾಶ ವಂಚಿತ ಮಕ್ಕಳು, ಇತರೆ ಅನಾನುಕೂಲ ಹೊಂದಿದ ಗುಂಪಿನ ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ಅಗತ್ಯಬೇಕಾದ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಒತ್ತು ನೀಡಲಾಗುವುದು.

ಯೋಜನಾಪೂರ್ವ ಹಂತ - ಸ.ಶಿ ಅ (ಎಸ್ ಎಸ್ಎ) ಯು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಯೋಜಿತ ವಾಗಿರುವ ಯೋಜನಾಪೂರ್ವ ಹಂತ ವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ. ಅದು ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಬೆಳೆಸುವಲ್ಲಿ ಅಧಿಕ ಮಧ್ಯವರ್ತನೆ ಅವಕಾಶ ಕೊಡುವುದು. ಅದರಿಂದ ಲಾಭವನ್ನು ತಲುಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಮೇಲುಸ್ತುವಾರಿ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಣೆಯಾಗುವುದು. ಇದರಲ್ಲಿ ಮನೆಮನೆಯ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳು, ಸಮುದಾಯ ಆಧಾರಿತ ಮೈಕ್ರೋ ಯೋಜನೆಗಳು ಮತ್ತು ಶಾಲಾ ನಕ್ಷೆಗಳು, ಸಮುದಾಯದ ನಾಯಕರಿಗೆ ತರಬೇತಿ, ಶಾಲಾಮಟ್ಟದ ಚಟುವಟಿಕಗಳು, ಮಾಹಿತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಬೆಂಬಲ, ಕಚೇರಿಯ ಸಲಕರಣೆಗಳು,ಪತ್ತೆ ಮಾಡಲು ಅಧ್ಯಯನಗಳು, ಇತ್ಯಾದಿ. .

ಗುಣ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಒತ್ತು – ಸ.ಶಿ ಅ (ಎಸ್ ಎಸ್ಎ) ಯು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಉಪಯುಕ್ತ ಮತ್ತು ಸುಸಂಗತವಾಗಿಸಲು ಪಠ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲಿದೆ. ಮಗು ಕೇಂದ್ರಿತ ಕಲಿಯುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಬೋಧನೆ ಮತ್ತು ಕಲಿಕೆಯ ತಂತ್ರಗಳ ಮೇಲೆ ವಿಶೇಷ ಮುತುವರ್ಜಿ ವಹಿಸಿದೆ.

ಶಿಕ್ಷಕರ ಪಾತ್ರ - ಸ.ಶಿ ಅ (ಎಸ್ ಸಸ್ಎ) ಯು ಯು ಶಿಕ್ಷಕರ ಆಯಕಟ್ಟಿನ ಮತ್ತು ಅತಿ ಮುಖ್ಯವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದೆ. ಮತ್ತು ಅವರ ಆಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಗಮನಿಸಿ ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಸೂಕ್ತ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿದೆ . ವಲಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕೇಂದ್ರ,/ ಕ್ಲಸ್ಟರ್ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆ, ಅದಕ್ಕೆ ಅರ್ಹ ಶಿಕ್ಷಕರ ನೇಮಕಾತಿ, ಪಠ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಮಾಡಲು, ಅದರಲ್ಲಿ ಪಾಲುಗೊಳ್ಳಲು ಅವರಿಗೆ ಅವಕಾಶ, ತರಗತಿಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಒತ್ತು, ಹೊರ ಪ್ರಪಂಚಕ್ಕೆ ಅವರನ್ನು ಒಡ್ಡಲು ಭೇಟಿಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು , ಶಿಕ್ಷಕರಲ್ಲಿ ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳಿಸಲು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಜಿಲ್ಲಾ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಯೋಜನೆಗಳು - ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ಮಾದರಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಪ್ರತಿಜಿಲ್ಲೆಯೂ ಜಿಲ್ಲಾ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಯೋಜನೆಯನ್ನು, ಆ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಹೂಡುತ್ತಿರುವ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ವಿಭಾಗಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ಹಣ, ಸರ್ವಾಂಗೀಣ ಮತ್ತು ಐಕ್ಯತಾ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ತಯಾರಿಸಬೇಕು. ಒಂದು ಯಥಾದೃಷ್ಟಿಯ ಯೋಜನೆಯು ( UEE). ದೂರಗಾಮಿ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಧಿಸಬಹುದಾದ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣದ ಗುರಿಗೆ ಪೂರಕವಾದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಮಾದರಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಒಂದು ವಾರ್ಷಿಕ ಕಾರ್ಯಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಆಯವ್ಯಯ ಪಟ್ಟಿ ಯೂ ಇರುವುದು. ಅದು ಆ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಆದ್ಯತೆಯ ಮೇರೆಗೆ ಮಾಡಬಹುದಾದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಪಟ್ಟಿ ತಯಾರಿಸಿರುವುದು. ಯಥಾದೃಷ್ಟಿಯ ಯೋಜನೆಯು ಒಂದು ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ದಾಖಲೆ. ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಅನುಷ್ಠಾನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸದಾ ಸುಧಾರಣೆಗೆ ಅವಕಾಶ ಹೊಂದಿರುವುದು.

ಎಸ್.ಎಸ್.ಎ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕ ಮಾದರಿಗಳು

ಮಧ್ಯವರ್ತನೆಯ ಮಾದರಿಗಳು

ಶಿಕ್ಷಕರು


ಪ್ರತಿ 40 ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮತ್ತು ಹಿರಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಶಿಕ್ಷಕರು


ಹಿರಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಟ ಇಬ್ಬರು ಶಿಕ್ಷಕರು


ಪ್ರತಿ ತರಗತಿಗೆ, ಹಿರಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಶಿಕ್ಷಕರು.


ಶಾಲೆ / ಪರ್ಯಾಯ ಶಾಲಾ ಸೌಲಭ್ಯ


ವಾಸದ ಸ್ಥಳದಿಂದ ಒಂದು ಕಿಲೋಮಿಟರ್ ಒಳಗೆ


ರಾಜ್ಯದ ನಿಯಮನಸಾರ ಹೊಸ ಶಾಲೆ ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವಕಾಶ. ಅಥವ ಸೌಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಶಾಲೆ ಶುರು ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶ


ಉನ್ನತ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳು / ವಲಯಗಳು


ಅಗತ್ಯದಮೇರೆಗೆ, ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಮುಗಿಸಿದವರ ಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ, ಪ್ರತಿ ಎರಡು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಒಂದುಹಿರಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆ ಅಥವ ಒಂದು ವರ್ಗ


ತರಗತಿ ಕೊಠಡಿಗಳು


ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಶಿಕ್ಷಕನಿಗೆ ಅಥವ ಪ್ರತಿ ತರಗತಿಗೆ /ವರ್ಗ , ಎರಡರಲ್ಲಿ ಯಾವುದು ಕಡಿಮೆಯೋ ಅದರಂತೆ ಕೊಠಡಿಇರಬೇಕು. ಮತ್ತು ಹಿರಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಯಾದರೆ ವರಾಂಡ ಇರುವ ಎರಡು ತರಗತಿಯ ಕೊಠಡಿಗಳು ಬೇಕು. ಕನಿಷ್ಟ ಇಬ್ಬರು ಶಿಕ್ಷಕರು ಇರಬೇಕು.


ಹಿರಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಯಾದರೆ ಮುಖ್ಯ ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೆ ಒಂದುಪ್ರತ್ಯೇಕ ಕೊಠಡಿ/ ವಿಭಾಗ ಇರಬೇಕು.


ಉಚಿತ ಪಠ್ಯ ಪುಸ್ತಕಗಳು


ರಾಜ್ಯವು ಈಗ ರಾಜ್ಯದ ಯೋಜನೆಯ ಮೇರೆಗೆ ನೀಡುತ್ತಿರುವ ಉಚಿತ ಪುಸ್ತಕಗಳ ಹಂಚಿಕೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಬೇಕು.


ಯಾವುದೇ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಸರ್ಕಾರವು ರಿಯಾಯತಿ ದರದಲ್ಲಿ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರೆ , ಮಕ್ಕಳು ಕೊಡುವ ಹಣವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಸ. ಶಿ. ಆ ವು ನೀಡಬೇಕು.


ಸಿವಿಲ್ ಕಾಮಗಾರಿಗಳು


ಪಿಎ.ಬಿಯು (ಪರಸ್ಪೆಕ್ಟಿವ್) ಯಥಾದೃಷ್ಟಿ ಯೋಜನೆಯ ಮೇರೆಗೆ ೨೦೧೦ರವರೆಗಿನ ಆವಧಿಗೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಅನುಮೋದಿಸಿದ ಒಟ್ಟು ನಿಧಿಯ ೩೩% ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಹಣವನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕೆಲಸಗಳಿಗೆ ಉಪಯೋಗಿಸಬಾರದು


ಈ ೩೩% ಮಿತಿಯು ಕಟ್ಟಡಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ದುರಸ್ತಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವುದಿಲ್ಲ.


ಆದರೂ ಒಂದು ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ವರ್ಷದ ವಾರ್ಷಿಕ ಯೊಜನೆಯಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ೪೦% ರ ವರೆಗೆ ಆ ವರ್ಷದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ವಿವಿಧ ಅಂಶಗಳ ಆದ್ಯತೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿ ಖರ್ಚು ಮಾಡಬಹುದು.ಆದರೆ ಅದು ಯೋಜನೆಯ ಎಲ್ಲ ಆಯವ್ಯದ ೩೩% ಮಿತಿಯನ್ನು ಮೀರಬಾರದು.


ಶಾಲೆಯ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು,


ಕ್ಲಸ್ಟರ್ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕೇಂದ್ರ (CRC) ಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಕೊಠಡಿಯಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸಬಹುದು.


ಕಚೇರಿ ಕಟ್ಟಡಕ್ಕಾಗಿ ಯಾವುದೆ ಖರ್ಚು ಮಾಡಬಾರದು.


ಜಲ್ಲೆಗಳು ಮೂಲಭೂತ ಸೌಕರ್ಯಗಳ ಯೋಜನೆ ತಯಾರಿಸಬೇಕು.


ಶಾಲಾ ಕಟ್ಟಡಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ದುರಸ್ತಿ.


ಶಾಲೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ಸಮಿತಿ/ /VECs ಮೂಲಕ ಮಾತ್ರ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿಸಬೇಕು.


ಶಾಲಾ ಸಮಿತಿಯ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯ ಮೇರೆಗೆ ವಾರ್ಷಿಕ ೫೦೦೦ರೂಪಾಯಿಗಳ ವರೆಗೆ ಖರ್ಚು ಮಾಡಬಹುದು


ಸಮುದಾಯದ ವಂತಿಗೆಯ ಅಂಶ ಇರಲೇಬೇಕು.


ಕಟ್ಟಡಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ದುರಸ್ತಿಯ ಖರ್ಚನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕೆಲಸಗಳಿಗೆ ಇರುವ ೩೩% ಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಲೆಕ್ಕಹಾಕಬಾರದು .


ಅನುದಾನವು ಯಾವ ಶಾಲೆಗೆ ಸ್ವಂತ ಕಟ್ಟಡವಿದೆಯೋ ಅದಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ದೊರೆಯುವುದು.


ಕ್ರಮಬದ್ಧ ಶಾಲೆಯಾಗಿ ಇಜಿಎಸ್ ( EGS) ಯನ್ನು ಉನ್ನತಿಕರಿಸುವುದು ಅಥವ ರಾಜ್ಯದ ಮಾದರಿ ಪ್ರಕಾರ ಹೊಸ ಶಾಲೆಯನ್ನು ತೆರೆಯಬಹುದು .


ಪ್ರತಿ ಶಾಲೆಗೆ ಟಿ ಎಲ್ ಇ TLE @ ರೂ.. 10,000/-.


ಸ್ಥಳಿಯ ಸಂದರ್ಭ ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಟಿ ಎಲ್ ಈ( TLE)


ಟಿ ಎಲ್ ಇ ಯ ಆಯ್ಕೆ ಮತ್ತು ಪಡೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ಮತ್ತು ತಾಯಿತಂದೆಯರನ್ನು ತೊಡಗಿಸುವುದು


ಶಾಲೆ ಪಡೆಯುವ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ವಿಧಾನವನ್ನು VEC / ಶಾಲಾ- ಗ್ರಾಮಮಟ್ಟದ ಸೂಕ್ತವಾದ ಸಂಸ್ಥೆಯು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು.


ಇಜಿಎಸ್ EGS ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಉನ್ನತಿಕರಣಕ್ಕೆ ಮೊದಲು ಅದು ೨ ವರ್ಷ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ನೆಡೆದಿರಬೇಕು.


ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೆ ಮತ್ತು ತರಗತಿ ಕೊಠಡಿಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶ


ಹಿರಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಟಿ ಎಲ್ ಇ (TLE)


ಒಳಪಡದ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದಕ್ಕೆ @ ರೂ. Rs 50,000


ಶಾಲೆಯ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಶಿಕ್ಷಕರು/ ಶಾಲಾ ಸಮಿತಿ ನಿರ್ಧರಿಸವುದು.


ಶಾಲಾ ಸಮಿತಿಯು ಶಿಕ್ಷಕರ ಸಲಹೆಯ ಮೇರೆಗೆ ಅದನ್ನು ಪಡೆಯುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಬೇಕು.


ಶಾಲಾ ಸಮಿತಿಯು ಅನುಕೂಲವಾಗುವುದಾದರೆ ಜಿಲ್ಲಾಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುವ / ಪಡೆವುದನ್ನು ಶಿಫಾರ್ಸು ಮಾಡಬಹುದು.


ಮಧ್ಯ ವರ್ತನೆಯ ಮಾದರಿ.


ಶಾಲಾ ಅನುದಾನ


ಶಾಲೆಯ ಕೆಟ್ಟುಹೋದ, ಕೆಲಸ ಮಾಡದ ಉಪಕರಣಗಳ ಮರು ಖರಿದಿಗಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ / ಹಿರಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ರೂ. 2000/-


ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ಪಾರದರ್ಶಕತೆ.


ಗ್ರಾಮ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಮಿತಿ / ಶಾಲಾ ನಿರ್ವಹಣ ಸಮಿತಿ ( VEC / SMC) ಮಾತ್ರ ಅನುದಾನ ಬಳಸಬೇಕು


ಶಿಕ್ಷಕ ಅನುದಾನ


ಪ್ರಾಥಮಿಕ / ಹಿರಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿ ಶಾಲೆಗೆ ರೂ 500.


ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ಪಾರದರ್ಶಕತೆ


ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೆ ತರಬೇತಿ


ಎಲ್ಲ ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೆ ಪ್ರತಿವರ್ಷ ೨೦ ದಿನದ ಸೇವಾಂತರ್ಗತ ತರಬೇತಿಗೆ ಅವಕಾಶ. ಕೆಲಸದಲ್ಲಿರುವ ಆದರೆ ತರಬೇತಿ ಇಲ್ಲದ ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೆ ೬೦ ದಿನಗಳ ತರಬೇತಿ. ಹೊಸದಾಗಿ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದವರಿಗೆ ೩೦ ದಿನದ ಪುನರ್ ಮನನ ಕೋರ್ಸನ್ನು ನೆಡಸಬೇಕು. ಅವರಿಗೆ ದಿನಕ್ಕೆ ರೂ. ೭೦ ಗಳ ಭತ್ಯ ಕೊಡುವ ಅವಕಾಶ ಇರಬೇಕು


ಘಟಕದ ವೆಚ್ಚ ಸೂಚಕ; ವಸತಿರಹಿತ ತರಬೇತಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ವೆಚ್ಚ ಕಡಿಮೆ ಇರಬೇಕು


ಎಲ್ಲ ತರಬೇತಿ ವೆಚ್ಚವು ಅದರಲ್ಲಿ ಸೇರಿರುವುದು.


ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ತರಬೇತಿಯ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ತಿಳಿಯುವುದರಿಂದ ತರಬೇತಿಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಗೊತ್ತಾಗುವುದು


ಈಗಿರುವ ಶಿಕ್ಷಕರ ತರಬೇತಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ SCERT / DIET ಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲ


ರಾಜ್ಯ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ತರಬೇತಿ ಸಂಸ್ಥೆ (SIEMAT)


ಮೂರು ಕೊಟಿಯವರೆಗೆ ಒಂದೆ ಸಲದ ಸಹಾಯ


ರಾಜ್ಯಗಳು ಸುಸ್ಥಿರಗೊಳಿಸಲು ಒಪ್ಪಬೇಕು.


ಆಯ್ಕೆಯ ಮಾನದಂಡ ಬಿಗಿಯಾಗಿರಬೇಕು.


ಸಮುದಾಯದ ನಾಯಕರ ತರಬೇತಿ


ಒಂದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಗ್ರಾಮದಿಂದ ೮ ಜನರಿಗೆ ೨ ದಿನದ ತರಬೇತಿ ನೀಡಬೇಕು. ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ಇರಲಿ.


ಪ್ರತಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಒಂದು ದಿನಕ್ಕೆ @ ರೂ. 30/-


ವಿಕಲ ಚೇತನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅವಕಾಶ


ವಿಕಲ ಚೇತನ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಒಂದು ಗೂಡಿಸಲು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯ ಮೆರೆಗೆ ರೂ. 1200/- ತನಕ ಒಂದು ಮಗುವಿಗೆ ಕೊಡಬಹುದು.


ವಿಶೇಷ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಒಂದು ಮಗುವಿಗೆ 1200 ರೂಪಾಯಿಯ ಒಳಗೆ ಸಹಾಯ ನಿಡಲು ಜಿಲ್ಲಾ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸಬೇಕು


ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ತೊಡಗುವಿಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಬೇಕು.


ಸಂಶೋಧನೆ, ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ, ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ಉಸ್ತುವಾರಿ .


ಪ್ರತಿ ಶಾಲೆಗೆ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ರೂ.1500 ವರೆಗೆ.


ಜಿಲ್ಲಾ ಯೋಜನೆಯ ಆಯವ್ಯದ ೬% ನ್ನು ಮೀರಬಾರದು.


ಸಂಶೋಧನಾ ಮತ್ತು ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಜೊತೆ ಸಹಭಾಗಿತ್ವ. ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿನ ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ಗುರಿ ಹೊಂದಿದ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ತಂಡಗಳ ಕ್ರೋಢೀಕರಣ.


ಮೌಲ್ಯ ಮಾಪನ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಮೂಲಕ ಅದ್ಯತೆ .ಮತ್ತು ಪರಿಣಮಕಾರಿಯಾದ EMIS .


ಶಾಲೆಗಳ ನಕ್ಷೆ ಮತ್ತು/ ಮೈಕ್ರೋ ಯೋಜನೆಗಳ ಮೂಲಕ ಮನೆಗಳ ದತ್ತಾಂಶಗಳನ್ನು ತಹಲ್ ವರೆಗೆ ತರುವುದು.


ಸಂಪನ್ಮೂಲ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಸಮೂಹ ರಚಿಸಲಾಗುವುದು, ಪ್ರವಾಸ ಅನುದಾನ, ಮೇಲುಸ್ತುವಾರಿಗೆ ಗೌರವಧನ, ಸಮುದಾಯ ಆಧಾರಿತ ದತ್ತಾಂಶದ ಉತ್ಪಾದನೆ, ಸಂಶೋಧನಾ ಅಧ್ಯಯನಗಳು, ವೆಚ್ಚದ ಅಂದಾಜು ಮತ್ತು ತಿಳುವಳಿಕೆಯ ಶರತ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಅವರ ಕ್ಷೇತ್ರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು, ಸಂಪನ್ಮೂಲ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಂದ ತರಗತಿಯ ಪರಿಶೀಲನೆ.


ಮಧ್ಯವರ್ತನೆಯ ಮಾದರಿ.


ರಾಷ್ಟ್ರ, ರಾಜ್ಯ, ಜಿಲ್ಲಾ, ವಿಭಾಗ, ಮತ್ತು ಶಾಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ನಿಧಿಯನ್ನು ಖರ್ಚು ಮಾಡುವಾಗ ಪ್ರತಿಶಾಲೆಗೆ ಮಂಜೂರಾದ ಅನುದಾನ ಗಮನದಲ್ಲಿರಬೇಕು .


ರಾಷ್ಟ್ರ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಶಾಲೆ ಒಂದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿವರ್ಷ. 100 ರೂಪಾಯಿ ವೆಚ್ಚ ಮಾಡಬಹುದು.


ರಾಜ್ಯ/ಜಿಲ್ಲೆ /BRC/CRC/ಶಾಲಾ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಮಾಡುವ ಖರ್ಚನ್ನು ಆಯಾ ರಾಜ್ಯಗಳೇ ನಿರ್ಧರಿಸಬೇಕು. ಇದು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ , ಉಸ್ತುವಾರಿ, MIS , ತರಗತಿಯ ಪರಶೀಲನಾ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಒಳಗೋಂಡಿರುವುದು.,


SCERT ಗೆ ಬೆಂಬಲ ನಿಡುವಾಗ ಶಿಕ್ಷಕರ ಶಿಕ್ಷಣ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಒದಗಿಸಿದ ನಿಧಿಯೂ ಅಲ್ಲದೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅವಕಾಶ ಇರಬೇಕು.


ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸಿದ್ಧವಿರುವ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಈ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.


ನಿರ್ವಹಣಾವೆಚ್ಚ :


ಕಛೇರಿವೆಚ್ಚ: , ಈಗಿರುವ ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಮಾಹಿತಿ ಪಡೆದು ವಿವಿಧ ಹಂತದಲ್ಲಿ ತಜ್ಞರ ಎರವಲು ಪಡೆವುದು, POL, ಇತ್ಯಾದಿ.;


MIS ನಲ್ಲಿ, ಸಮುದಾಯ ಯೊಜನಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕಾಮಗಾರಿಗಳು, ಲಿಂಗತ್ವ, ಇತ್ಯಾದಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ತಜ್ಞರಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ,


ವ್ಯವಸ್ಥಾಪನಾ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ರಾಜ್ಯ/ಜಿಲ್ಲೆ/ವಲಯ/ ಕ್ಲಸ್ಟರ್ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ತಂಡಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು ಬಳಸಬೇಕು.


ವಲಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕೇಂದ್ರ / ಕ್ಲಸ್ಟರ್ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕೇಂದ್ರ (BRC/CRC) ಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಸಿಬ್ಬಂಧಿಯನ್ನು ಆದ್ಯತೆಯ ಮೇರೆಗ ಯೋಜನಾ ಪೂರ್ವ ಹಂತದಲ್ಲೆ ಗುರುತಿಸಿದರೆ ತೀವ್ರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಆಧಾರಿತ ಯೋಜನೆಗೆ ಸಹಾಯವಾಗುವುದು.


ಬಾಲಕಿಯರ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ನವೀನವಾದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು , ಶಿಶುಗಳ ಅರೈಕೆ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ , ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿ, ಪರಿಶಿಷ್ಟ ವರ್ಗಗಳ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮಧ್ಯವರ್ತನೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಉನ್ನತ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲಾ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಸಮುದಾಯ ಕಾಂಪ್ಯೂಟರ್ ಶಿಕ್ಷಣ.


ನವೀನವಾದ ಪ್ರತಿ ಯೋಜನೆಗೆ ರೂ.15 ಲಕ್ಷ ಮತ್ತು ರೂ. 50 ಲಕ್ಷ ಪ್ರತಿ ಜಿಲ್ಲೆಗೆ ಪ್ರತಿವರ್ಷ,ಸ.ಶಿ ಅ ( SSA) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅನ್ವಯವಾಗುವುದು.


ECCE ಯ ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳ ಶಿಕ್ಷಣದ ಮಧ್ಯವರ್ತನೆಗಳು ಈಗಾಗಲೇ ಇರುವ ಇತರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಮೇರೆಗಿನ ಅನುಮೋದನೆ ಪಡೆದ ಘಟಕದ ವೆಚ್ಚದಷ್ಟೆ ಇರವವು


ವಲಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕೇಂದ್ರಗಳು/ ಕ್ಲಸ್ಟರ್ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕೇಂದ್ರಗಳು


ಪ್ರತಿ ಸಮುದಾಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಒಂದು (BRC ) ವಲಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕೇಂದ್ರ ಇರುವುದು , ಯಾವ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಆಡಳಿತಕ್ಕಾಗಿ ಉಪ ಜಿಲ್ಲಾ ವಲಯ ಅಥವ ವೃತ್ತಗಳು ಇದ್ದರೆ ಆಗ ರಾಜ್ಯವು ಅಲ್ಲಿಯೂ ಒಂದು ವಲಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕೇಂದ್ರ ವನ್ನು ಹೊಂದಬಹುದು. ಹಾಗಾದರೂ ಆ ಸಿಡಿ ವಲಯದಲ್ಲಿರುವ (BRC) ವಲಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಮತ್ತು (CRC) ಕ್ಲಸ್ಟರ್ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಅವರ್ತ ಮತ್ತು ಅನಾವರ್ತ ವೆಚ್ಚವು ಆ ಸಿ ಡಿ .ವಲಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಿಡಿ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಒಂದೆ ವಲಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕೇಂದ್ರ ( BRC) ಇದ್ದರೆ ಆಗುವ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಮೀರಬಾರದು


(BRC/CRC) ವಲಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕೇಂದ್ರಗಳು / ಕ್ಲಸ್ಟರ್ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಸಾಧ್ಯವಾದ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಶಾಲಾ ಆವರಣದಲ್ಲಿಯೇ ಇರಬೇಕು.


ಅಗತ್ಯ ಬಿದ್ದಲೆಲ್ಲ ರೂ. 6 ಲಕ್ಷ ದ ಮಿತಿಯಲ್ಲಿ (BRC) ವ.ಸಂ ಕೇಂದ್ರ ಕಟ್ಟಡ ನಿರ್ಮಿಸಬೇಕು.


ರೂ. 2 ಲಕ್ಷ ದಲ್ಲಿ (CRC) ಕ್ಲ.ಸಂ.ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಬೇಕು. ಅದನ್ನು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಕೊಟ್ಟಡಿಯಾಗಿ ಶಾಲೆಗೆ ಅಗತ್ಯ ಬಿದ್ದಾಗ ಬಳಸಬಹುದು.


ಯಾವುದೆ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಿನ ಶಾಲೆಯಲ್ಲದ (BRC and CRC) ವ.ಸಂ.ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಕ್ಲ.ಸಂ.ಕೇಂದ್ರ ಕಟ್ಟಡಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ವೆಚ್ಚವು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ವರ್ಷದ ಒಟ್ಟು ಖರ್ಚಿನ ೫% ನ್ನು ಮೀರಬಾರದು. ಮಧ್ಯವರ್ತನೆ ಮಾದರಿ.


ವಲಯದಲ್ಲಿ 100 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಶಾಲೆಗಳಿದ್ದರೆ 20 ರ ತನಕ ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು; ಚಿಕ್ಕ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ವ.ಸಂ.ಕೇಂದ್ರ (BRC)ಗಳು ಮತ್ತು CRCಳು ಸೇರಿದಂತೆ 10 ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ನೇಮಿಸಬಹುದು.


ಪೀಠೋಪಕರಣಗಳಿಗೆ ಇತರೆ ಖರ್ಚಿಗೆ, . @ ರೂ. 1 ಲಕ್ಷ ಪ್ರತಿ ವ.ಸಂ.ಕೇಂದ್ರ( BRC)ಗೆ ಮತ್ತು Rs. 10,000 ಪ್ರತಿ ಕ್ಲ.ಸಂ.ಕೇಂದ್ರ( CRC) ಕ್ಕೆ


ಸಾದಿಲ್ವಾರು ಅನುದಾನ ವರ್ಷ ಒಂದಕ್ಕೆ ರೂ. 12,500 ಪ್ರತಿ ವ.ಸಂ.ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ (BRC) ಮತ್ತು ರೂ. 2500 ಪ್ರತಿ ಪ್ರತಿ ಕ್ಲ.ಸಂ.ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ (CRC)


ಸಭೆಗಳಿಗೆ, ಪ್ರವಾಸ ಭತ್ಯ ತಿಂಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿ ವಲಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ( BRC) , Rs 200 ಪ್ರತಿ ಕ್ಲಸ್ಟರ್ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿ ಕ್ಲ.ಸಂ.ಕೇಂದ್ರ. ( CRC) ರೂ.100/-


TLM ಅನುದಾನ: ವರ್ಷ ಒಂದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿ ವಲಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ( BRC ) ರೂ. 5000/-, ಒಂದುವರ್ಷಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿ ಕ್ಲಸ್ಟರ್ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ( CRC) ರೂ. 1000/-


BRC/CRCಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ತೀವ್ರವಾದ ಆಯ್ಕೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ನಂತರ ಪೂರ್ವ ತಯಾರಿ ಹಂತದಲ್ಲಿಯೇ ಗುರುತಿಸುವುದು.


ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲದ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮಧ್ಯವರ್ತನೆಗಳು.


ಈಗಾಗಲೇ ಅನುಮೋದನೆ ಪಡೆದಿರುವ, ಶಿಕ್ಷಣ ಖಾತ್ರಿ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಪರ್ಯಾಯ ಹಾಗೂ ನವೀನ ಶಿಕ್ಷಣಗಳು ಕೆಳಕಂಡ ರೀತಿಯ ಮಧ್ಯವರ್ತನೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. :


ಸೇವಾ ಸೌಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದ ಕಡೆ ಶಿಕ್ಷಣ ಖಾತ್ರಿ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು.


ಪರ್ಯಾಯ ಶಾಲಾ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು.


ಸೇತು ಬಂಧ ಕೋರ್ಸಗಳು, ಪರಿಹಾರ ಬೋಧನೆಗಳು, ಮರಳಿ ಶಾಲೆಗೆ ಶಿಬಿರಗಳು ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲದ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಮುಖ್ಯ ವಾಹಿನಿಗೆ ತಂದು ಈಗಿರುವ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಸೇರಿಸಬೇಕು


ಮೈಕ್ರೋ ಯೋಜನೆಗಳು. ಕುಟುಂಬಗಳ, ಸಮಿಕ್ಷೆಗೆ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ,ಸಮುದಾಯದ ಕ್ರೊಢೀಕರಣಕ್ಕೆ , ಶಾಲಾ ಆಧಾರಿತ ಚಟಯವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ, ಕಚೇರಿ ಸಲಕರಣೆಗಳಿಗೆ ಎಲ್ಲ ಹಂತದಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ಪುನರ್ ಮನನ, ಪೂರ್ವ ತಯಾರಿ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗೆ.


ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಶೀಫಾರಸ್ಸು ಹೊಂದಿದ ಜಿಲ್ಲೆಯ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯ ಮೇರೆಗೆ,


ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿರುವ ಪಟ್ಟಣ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಅಥವ ಮೆಟ್ರೊ ಪಾಲಿಟಿಯನ್ ನಗರಗಳನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಘಟಕ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬಹುದು.


ಮೂಲ: ಪೋರ್ಟಲ್ ತಂಡ

ಭಾನುವಾರ, ಜನವರಿ 27, 2019

Jeevan raksha padak

The President of India has approved the conferment of Jeevan Raksha Padak Series of Awards – 2018 on 48 people, eight of them posthumously.


The Jeevan Raksha Padak series of awards are conferred for the meritorious act of human nature in saving the life of a person. They are given under three categories: Sarvottam Jeevan Raksha Padak, Uttam Jeevan Raksha Padak and Jeevan Raksha Padak.  People of all walks of life are eligible for these awards.


This year, the Sarvottam Jeevan Raksha Padak will be given to 8 people, Uttam Jeevan Raksha Padak to 15 and Jeevan Raksha Padak to 25 people. Among these, 8 awards will be conferred posthumously.


The decoration of the award, which includes a medal and a certificate signed by the Union Home Minister and monetary allowance will be presented to the awardee in due course by the respective Union Ministries, organisations and state government to which the awardee belongs.


Following is the full list of awardees:


Sarvottam Jeevan Raksha Padak

S.No.

Name

State

1.

Kishor Rai (Posthumous)

Chhattisgarh

2.

Chetan Kumar Nishad (Posthumous)

Chhattisgarh

3.

Kaustubh Bhagwan Tarmale (Posthumous)

Maharashtra

4.

Prathamesh Vijay Wadkar (Posthumous)

Maharashtra

5.

P. Lalvenpuia (Posthumous)

Mizoram

6.

T. Lalrinawma (Posthumous)

Mizoram

7.

Nitisha Negi (Posthumous)

Delhi

8.

Rakesh Chandra Behera (Posthumous)

Odisha

Uttam Jeevan Raksha Padak

S.No.

Name

State

1.

Vismaya. P

Kerala

2.

Sajid Khan

Madhya Pradesh

3.

Charanjit Singh Balveer Singh Saluja

Maharashtra

4.

Amol Sarjerao Lohar

Maharashtra

5.

Lalliansanga

Mizoram

6.

Lalliansanga

Mizoram

7.

Vinod

Haryana

8.

Ramraja Yadav

Madhya Pradesh

9.

Azad Singh Malik

Delhi

10.

H. Beiduasa

Mizoram

11.

Karan

Delhi

12.

Deepanshu

Delhi

13.

Prashant Sidar

Chhattisgarh

14.

Walambok Sohphoh

Meghalaya

15.

Avinash Babu Naik

Goa

Jeevan Raksha Padak

S.No.

Name

State

1.

Abraham Taying

Arunachal Pradesh

2.

Padi Payang

Arunachal Pradesh

3.

Monuj Chawtal

Assam

4.

Raju Garh

Assam

5.

Radhakrishnan. M

Kerala

6.

Ankit Dhangar

Madhya Pradesh

7.

Mahendra Tekam

Madhya Pradesh

8.

Shanlang Marbaniang

Meghalaya

9.

Vanlalvenaima Chhangte

Mizoram

10.

Darchungnunga

Mizoram

11.

Chandra Kumar Gurung

Sikkim

12.

Bariya Mehul Babubhai

Daman and Diu

13.

M. Padmanaban

Tamil Nadu

14.

Sushil Bhoi

Uttar Pradesh

15.

Samarpan Malviya

Madhya Pradesh

16.

Dhairyashil Dhaktuba Adake

Maharashtra

17.

Dhananjay Kumar Sonwane

Chhattisgarh

18.

Abhinav K.K

Kerala

19.

Khrawboklang Kharlukhi

Meghalaya

20.

Dhruv Love

Uttar Pradesh

21.

Madhav Love

Uttar Pradesh

22.

Lalthasangzuali

Mizoram

23.

Ruhinfatima M. Talat

Gujarat

24.

Vyshnav E.R.

Gujarat

25.

Sreejith P.S.

Kerala

 


ಭಾರತೀಯ ಬಜೆಟ್ನಲ್ಲಿ ಅನುದಾನ ಮತ್ತು ನಿಧಿಗಳು

ಭಾರತೀಯ ಬಜೆಟ್ನಲ್ಲಿ ಅನುದಾನ ಮತ್ತು ನಿಧಿಗಳು



ಜುಲೈ 27, 2015 11:40 IST

ಹಣಕಾಸಿನ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಆದಾಯ ಮತ್ತು ವೆಚ್ಚದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಂದಾಜುಗಳನ್ನು ಬಜೆಟ್ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಸಂಸತ್ತು ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಅಥವಾ ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಇತರ ಅನುದಾನಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು. ಇವುಗಳ ಸಹಿತ:


1. ಪೂರಕ ಗ್ರಾಂಟ್ : ವಿತರಣ ಆಕ್ಟ್ ಮೂಲಕ ಸಂಸತ್ತು ಅಧಿಕಾರ ಪ್ರಮಾಣದ ಪ್ರಸಕ್ತ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸೇವೆಗಳಿಗಾಗಿ ಖರ್ಚು ಮಾಡಲು ವೇಳೆ ಆ ವರ್ಷದ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಕಂಡುಬಂದಲ್ಲಿ ಇದು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

2. ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಗ್ರಾಂಟ್: ಆ ವರ್ಷದ ಬಜೆಟ್ನಲ್ಲಿ ಪರಿಗಣಿಸದೆ ಕೆಲವು ಹೊಸ ಸೇವೆಗಳ ಮೇಲೆ ಪೂರಕ ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಖರ್ಚು ಮಾಡಲು ಈಗಿನ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಬಂದಾಗ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

3. ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಗ್ರಾಂಟ್:   ಆ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ನೀಡಲ್ಪಟ್ಟ ಮೊತ್ತಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಣವನ್ನು ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸೇವೆಗೆ ಖರ್ಚುಮಾಡಿದಾಗ ಅದು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಖರ್ಚು ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಉಂಟಾದ ನಂತರ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಣವನ್ನು ನೀಡುವ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುವುದು ಮತ್ತು ಅದು ಸಂಬಂಧಿಸಿರುವ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದ ನಂತರ ಅವಧಿ ಮುಗಿದಿದೆ. ಇಂತಹ ಹೆಚ್ಚುವರಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಸಂದರ್ಭಗಳನ್ನು ಸಂಪುಟದ ಅಧಿಸೂಚನೆಯ ಖಾತೆಗಳ ಕುರಿತಾದ ತನ್ನ ವರದಿಯ ಮೂಲಕ ನಿಯಂತ್ರಕ ಮತ್ತು ಆಡಿಟರ್ ಜನರಲ್ನಿಂದ ಸಂಸತ್ತಿನ ಗಮನಕ್ಕೆ ತರಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅತಿಕ್ರಮಣಗಳನ್ನು ಪಬ್ಲಿಕ್ ಅಕೌಂಟ್ಸ್ ಕಮಿಟಿಯಿಂದ ಪರಿಶೀಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅದು ಅವರ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ನಿಯಮಾವಳಿಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಶಿಫಾರಸುಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತದೆ.

4. ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಮತ:   ಸೇವೆಯ ಪ್ರಮಾಣದ ಅಥವಾ ಅನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪಾತ್ರದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಭಾರತದ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಮೇಲೆ ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಇದು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಾರ್ಷಿಕ ಹಣಕಾಸಿನ ಹೇಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ವಿವರಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೇಡಿಕೆಯು ನಿಂತಿಲ್ಲ.

5. ಅಸಾಧಾರಣ ಧನಸಹಾಯ: ಇದು ಒಂದು ಅಸಾಧಾರಣ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಇದು ಯಾವುದೇ ಹಣಕಾಸಿನ ವರ್ಷದ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸೇವೆಯ ಭಾಗವಾಗಿಲ್ಲ

6. ಟೋಕನ್ ಗ್ರಾಂಟ್: ಹೊಸ ಸೇವೆಗೆ ನಿಗದಿತ ಖರ್ಚುಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ನಿಧಿಯನ್ನು ಮರು-ವಿತರಣೆಯ ಮೂಲಕ ಲಭ್ಯವಾಗುವಂತೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಟೋಕನ್ ಮೊತ್ತದ ಅನುದಾನಕ್ಕೆ ಬೇಡಿಕೆ ಸಲ್ಲಿಸುವುದು ಹೌಸ್ನ ಮತಕ್ಕೆ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಹೌಸ್ ಬೇಡಿಕೆಗೆ ಅನುದಾನ, ಹಣವನ್ನು ಲಭ್ಯವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ.

ಪೂರಕ, ಹೆಚ್ಚುವರಿ, ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಮತ್ತು ಅಸಾಧಾರಣ ಅನುದಾನ ಮತ್ತು ಸಾಲದ ಮತವು ಬಜೆಟ್ನ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದಂತೆಯೇ ಅದೇ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ.

ನಿಧಿಗಳು

ಸಂವಿಧಾನವು ಕೇಂದ್ರ ಸರಕಾರಕ್ಕೆ ಮೂರು ವಿಧದ ಹಣವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಇವು:

1. ಭಾರತದ ಕನ್ಸಾಲಿಡೇಟೆಡ್ ಫಂಡ್ (ಲೇಖನ 266)

ಇದು ಭಾರತ ಸರಕಾರದ ಒಂದು ನಿಧಿಯಾಗಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಂದಾಯಗಳು ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಪಾವತಿಗಳು ಡೆಬಿಟ್ ಆಗುತ್ತವೆ. ಇದು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ

(i) ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಪಡೆದ ಎಲ್ಲಾ ಆದಾಯಗಳು

(ii) ಖಜಾನೆ ಮಸೂದೆಗಳು, ಸಾಲಗಳು ಅಥವಾ ಮಾರ್ಗಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಧನಗಳ ಪ್ರಗತಿಯಿಂದ ಸರ್ಕಾರವು ಬೆಳೆದ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಲಗಳು ಪ್ರಗತಿಗಳು

(iii) ಸಾಲ ಮರುಪಾವತಿ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಸರ್ಕಾರವು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಹಣ

ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ ಮತ್ತು ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಮತ್ತು ಈ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸಲಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಭಾರತದ ಏಕೀಕೃತ ನಿಧಿಯಿಂದ ಯಾವುದೇ ಹಣವನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಬಾರದು. ಇದರರ್ಥ, ಸಂಸತ್ತಿನ ಅನುಮೋದನೆಯೊಂದಿಗೆ ಭಾರತದ ಏಕೀಕೃತ ಫಂಡ್ನಿಂದ ಪಾವತಿ ಮಾಡಬಹುದು.

2. ಭಾರತದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಖಾತೆ (ಲೇಖನ 266)

ಭಾರತದ ಸರ್ಕಾರದ ಪರವಾಗಿ ಅಥವಾ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಎಲ್ಲ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಣವನ್ನು ಭಾರತದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಖಾತೆಗೆ ಅರ್ಹತೆ ನೀಡಬೇಕು. ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುವ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಈ ಖಾತೆಯ ಹಣವನ್ನು ಸಂಸತ್ತಿನ ವಿತರಣೆ ಇಲ್ಲದೆ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಿಡೆಂಟ್ ಫಂಡ್ ನಿಕ್ಷೇಪಗಳು, ಉಳಿತಾಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಠೇವಣಿಗಳು, ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಠೇವಣಿಗಳು ಇತ್ಯಾದಿ.

3. ಭಾರತದ ಆಕಸ್ಮಿಕ ನಿಧಿ (ಲೇಖನ 267)

ಸಂವಿಧಾನವು ಭಾರತದ ಸಂಭವನೀಯ ನಿಧಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಸಂಸತ್ತನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. 1950 ರಲ್ಲಿ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಾಂಟಿನ್ಸಿನ್ಸಿ ಫಂಡ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. ಈ ನಿಧಿಯನ್ನು ಸಂಸತ್ತಿನ ಅಂತಹ ಖರ್ಚುಗೆ ಮುಂಗಾಣಲಾಗದ ಖರ್ಚುವೆಚ್ಚ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಅಂತಹ ನಿಧಿಗಳಿಂದ ಪ್ರಗತಿ ಸಾಧಿಸುವಂತೆ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ವಿಲೇವಾರಿಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ನಿಧಿಯನ್ನು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ

ಕೇಂದ್ರ-ರಾಜ್ಯ ಸಂಬಂಧಗಳು / ಕೇಂದ್ರ-ರಾಜ್ಯ ಸಂಬಂಧಗಳು

ಕೇಂದ್ರ-ರಾಜ್ಯ ಸಂಬಂಧಗಳು / ಕೇಂದ್ರ-ರಾಜ್ಯ ಸಂಬಂಧಗಳು



ಜುಲೈ 28, 2015 12:15 IST

ಭಾರತವು ರಾಜ್ಯಗಳ ಒಕ್ಕೂಟವಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನವು ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವೆ ಶಾಸಕಾಂಗ, ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ವಿಂಗಡಿಸಿದೆ, ಅದು ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಫೆಡರಲ್ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಆದರೆ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಶ್ರೇಣಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಏಕೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.


ಕೇಂದ್ರ-ರಾಜ್ಯ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಮೂರು ಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ, ಅವು ಕೆಳಕಂಡವುಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ:

(ಎ) ಶಾಸನ ಸಂಬಂಧಗಳು (ಲೇಖನ 245-255)

(ಬಿ) ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಸಂಬಂಧಗಳು (ಲೇಖನ 256-263)

(ಸಿ) ಹಣಕಾಸು ಸಂಬಂಧಗಳು (ಲೇಖನ 268-293)

ಶಾಸನ ಸಂಬಂಧಗಳು

ಪಾರ್ಟ್ XI ನಲ್ಲಿ 245 ರಿಂದ 255 ರವರೆಗಿನ ಲೇಖನಗಳು ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವೆ ಶಾಸನಾತ್ಮಕ ಸಂಬಂಧಗಳ ವಿವಿಧ ಅಂಶಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳ ಸಹಿತ:

(1) ಸಂಸತ್ತು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳ ಶಾಸನಸಭೆಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದ ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ವ್ಯಾಪ್ತಿ.

(2) ಶಾಸಕಾಂಗ ವಿಷಯಗಳ ವಿತರಣೆ

(3) ಸ್ಟೇಟ್ ಲಿಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿನ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಶಾಸನ ಸಭೆಗೆ ಸಂಸತ್ತಿನ ಅಧಿಕಾರ

(4) ಕೇಂದ್ರದ ನಿಯಂತ್ರಣದ ಶಾಸನ

ಹೇಗಾದರೂ, ಸಂವಿಧಾನದ ಏಳನೇ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವೆ ಶಾಸನಬದ್ಧ ಅಧಿಕಾರಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸಲು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಶಾಸನ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಪಟ್ಟಿ I (ಯೂನಿಯನ್ ಪಟ್ಟಿ), ಪಟ್ಟಿ II (ಸಮಕಾಲೀನ ಪಟ್ಟಿ) ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಿ III (ರಾಜ್ಯ ಪಟ್ಟಿ) ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಪ್ರಸ್ತುತ, ವಿದೇಶಿ ವ್ಯವಹಾರಗಳು, ರಕ್ಷಣಾ, ರೈಲ್ವೆ, ಪೋಸ್ಟಲ್ ಸೇವೆಗಳು, ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್, ಪರಮಾಣು ಶಕ್ತಿ, ಸಂವಹನ, ಕರೆನ್ಸಿ ಮುಂತಾದ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಯೂನಿಯನ್ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ 100 ವಿಷಯಗಳಿವೆ.


ಪ್ರಸ್ತುತ, ರಾಜ್ಯ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ 61 ವಿಷಯಗಳಿವೆ. ಈ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಪೋಲೀಸ್, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆದೇಶ, ರಸ್ತೆ, ಆರೋಗ್ಯ, ಕೃಷಿ, ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರ, ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು, ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಮುಂತಾದ ವಿಷಯಗಳು ಸೇರಿವೆ.


ಪ್ರಸ್ತುತ, ಸಮಕಾಲೀನ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ 52 ವಿಷಯಗಳಿವೆ. ಶಿಕ್ಷಣ, ಅರಣ್ಯಗಳು, ಕಾಡು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಮತ್ತು ಪಕ್ಷಿಗಳ ರಕ್ಷಣೆ, ವಿದ್ಯುತ್, ಕಾರ್ಮಿಕ ಕಲ್ಯಾಣ, ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯವಿಧಾನ, ನಾಗರಿಕ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನ, ಜನಸಂಖ್ಯಾ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬ ಯೋಜನೆ, ಔಷಧಿ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಂತಹ ವಿಷಯಗಳು ಈ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ.


ಲೇಖನ 245 ತಮ್ಮ ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ನಿರ್ದೇಶನಗಳನ್ನು ನೀಡಲು ಸೆಂಟರ್ಗೆ ಅಧಿಕಾರ ನೀಡುತ್ತದೆ.

249 ನೇ ವಿಧಿಯು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸಂಸತ್ತನ್ನು ಶಾಸನಕ್ಕೆ ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ.

ಲೇಖನ 250 ರ ಪ್ರಕಾರ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿ (ಆರ್ಟಿಕಲ್ 352 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ) ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ರಾಜ್ಯ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರ ಇದೆ.

ಲೇಖನ 252 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಸಂಸತ್ತು ಎರಡು ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ತಮ್ಮ ಒಪ್ಪಿಗೆಯಿಂದ ಶಾಸನವನ್ನು ನೀಡುವ ಅಧಿಕಾರ ಹೊಂದಿದೆ.

ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಸಂಬಂಧಗಳು

266 ರಿಂದ 263 ರ ಕಲಮುವು ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವಿನ ಆಡಳಿತ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. "ಎಲ್ಲ ರಾಜ್ಯಗಳ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಸಂಸತ್ತು ಮಾಡಿದ ಕಾನೂನುಗಳು ಮತ್ತು ಆ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಅನ್ವಯವಾಗುವ ಯಾವುದೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಕಾನೂನುಗಳು ಅನುಸರಣೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಯೂನಿಯನ್ ನ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರವು ಅಂತಹ ಸಚಿವಾಲಯವನ್ನು ನೀಡುವಂತೆ ವಿಸ್ತರಿಸಬೇಕು" ಎಂದು ಲೇಖನ 256 ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಆ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ರಾಜ್ಯ ಸರಕಾರಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ದಿಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ ".

ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವೆ ಸಹಕಾರ

ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವೆ ಸಹಕಾರ ಮತ್ತು ಸಮನ್ವಯವನ್ನು ಪಡೆಯುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಸಂವಿಧಾನವು ವಿವಿಧ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳ ಸಹಿತ:

(ಐ) 261 ನೇ ವಿಧಿಯ ಪ್ರಕಾರ, "ಸಂಪೂರ್ಣ ನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತು ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಭಾರತದ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು, ದಾಖಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಯೂನಿಯನ್ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಯದ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುವುದು".

(ii) ಆರ್ಟಿಕಲ್ 262 ರ ಪ್ರಕಾರ, ಯಾವುದೇ ಅಂತರ-ರಾಜ್ಯ ನದಿ ಅಥವಾ ನದಿ ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿನ ನೀರಿನ ಬಳಕೆ, ವಿತರಣೆ ಅಥವಾ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಯಾವುದೇ ವಿವಾದ ಅಥವಾ ದೂರಿನ ತೀರ್ಮಾನಕ್ಕೆ ಸಂಸತ್ತು ಕಾನೂನು ಒದಗಿಸಬಹುದು.

(iii) ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವಿನ ವಿವಾದಗಳಿಗೆ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಲು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳ ಕೆಲವು ಅಥವಾ ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳು ಅಥವಾ ಒಕ್ಕೂಟ ಮತ್ತು ಒಂದು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ರಾಜ್ಯಗಳ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತನಿಖೆ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಚರ್ಚಿಸಲು ಅಂತರ-ರಾಜ್ಯ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಲೇಖನ 263 ರನ್ನು ಅಧ್ಯಕ್ಷರಿಗೆ ಅಧಿಕಾರ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ.

(iv) ಕಲಂ 307 ರ ಪ್ರಕಾರ, ಅಂತರ-ರಾಜ್ಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಂವಿಧಾನಾತ್ಮಕ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸೂಕ್ತವಾದ ಪರಿಗಣನೆಯಂತೆ ಸಂಸತ್ತು ಕಾನೂನನ್ನು ನೇಮಿಸುತ್ತದೆ.

ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ-ರಾಜ್ಯ ಸಂಬಂಧಗಳು

(ಐ) ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ (ಆರ್ಟಿಕಲ್ 352 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ), ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಅಧೀನದಲ್ಲಿದೆ. ರಾಜ್ಯದ ಎಲ್ಲ ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಕಾರ್ಯಗಳು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿದೆ.

(II) ರಾಜ್ಯ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ (ಆರ್ಟಿಕಲ್ 356 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ), ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ರಾಜ್ಯ ಅಥವಾ ಸರ್ಕಾರದ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸ್ವತಃ ಅಥವಾ ಎಲ್ಲಾ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಬಹುದು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಗವರ್ನರ್ ಅಥವಾ ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದಾದ ರಾಜ್ಯ ಶಾಸಕಾಂಗದ ಹೊರತಾಗಿ.

(iii) ಆರ್ಥಿಕ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿಯ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ (ಲೇಖನ 360 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ), ಯಾವುದೇ ನಿರ್ದೇಶನದಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಪಡಿಸಿದಂತೆ ಹಣಕಾಸಿನ ಪ್ರಾಪ್ತ್ಯವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲು ಯಾವುದೇ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಒಕ್ಕೂಟವು ನಿರ್ದೇಶನಗಳನ್ನು ನೀಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮಾಡುವ ಇತರ ನಿರ್ದೇಶನಗಳಿಗೆ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಅಗತ್ಯ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ತವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ.

ಹಣಕಾಸು ಸಂಬಂಧಗಳು

ಸಂವಿಧಾನವು ಪಾರ್ಟ್ XII ನೇ ಕಲಂ 268-293 ರಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರೀಯ-ಸಂಸ್ಥಾನದ ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳೊಂದಿಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತದೆ.

ತೆರಿಗೆ ಅಧಿಕಾರಗಳ ಹಂಚಿಕೆ

ಸಂವಿಧಾನವು ಒಕ್ಕೂಟ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಆದಾಯದ ಸ್ವತಂತ್ರ ಮೂಲಗಳೊಂದಿಗೆ ಒದಗಿಸಿದೆ. ಇದು ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಈ ಕೆಳಗಿನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಿಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ:

(i) ಯೂನಿಯನ್ ಲಿಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲಾದ ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲೆ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ವಿಧಿಸಲು ಸಂಸತ್ತು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

(ii) ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲೆ ತೆರಿಗೆ ವಿಧಿಸಲು ರಾಜ್ಯ ಶಾಸಕಾಂಗವು ವಿಶೇಷ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ

ರಾಜ್ಯ ಪಟ್ಟಿ

(iii) ಸಂಸತ್ತಿನ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಶಾಸನಸಭೆಗಳೆರಡೂ ಸಮನ್ವಯ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿರುವ ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲೆ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ವಿಧಿಸಲು ಅಧಿಕಾರ ಹೊಂದಿವೆ.

(iv) ಸಂಸತ್ತು ಸಂಬಳದ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲೆ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ವಿಧಿಸಲು ವಿಶೇಷ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಹೇಗಾದರೂ, ತೆರಿಗೆ ಆದಾಯ ವಿತರಣೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ,

268 ರ ಲೇಖನವು ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ಒಕ್ಕೂಟವು ವಿಧಿಸಬಹುದೆಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ ಆದರೆ ರಾಜ್ಯಗಳಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ;


ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆಯು ಒಕ್ಕೂಟದಿಂದ ವಿಧಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಯೂನಿಯನ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ನಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮತ್ತು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿರುವುದು (ಲೇಖನ 268-A);


ಒಕ್ಕೂಟವು ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ವಿಧಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದೆ ಆದರೆ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ (ಲೇಖನ 269);


ಒಕ್ಕೂಟವು ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ವಿಧಿಸಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದೆ ಆದರೆ ಯೂನಿಯನ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ (ಲೇಖನ 270) ರ ನಡುವೆ ವಿತರಿಸಲಾಗಿದೆ.


ಒಕ್ಕೂಟದ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಕೆಲವು ಕರ್ತವ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ತೆರಿಗೆಗಳ ಮೇಲಿನ ಸಲಹೆಯನ್ನು (ಲೇಖನ 271)


ಸಂವಿಧಾನ 275 ರ ಪ್ರಕಾರ, ಸಂಸತ್ತು ಯಾವುದೇ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಅನುದಾನವನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಅಗತ್ಯವಿರುವಂತೆ ನೆರವಾಗಲು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ವಿಭಿನ್ನ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ವಿಭಿನ್ನ ಮೊತ್ತವನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಬಹುದು.

ಲೇಖನ 282 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಯೂನಿಯನ್ ಅಥವಾ ರಾಜ್ಯವು ಯಾವುದೇ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಅನುದಾನವನ್ನು ನೀಡಬಹುದು, ಆದಾಗ್ಯೂ, ಯಾವ ಸಂಸತ್ತು ಅಥವಾ ಶಾಸನಸಭೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಕಾನೂನುಗಳು ರೂಪಿಸಬಹುದೆಂಬ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಈ ಉದ್ದೇಶವು ಒಂದಲ್ಲ.

ಆರ್ಟಿಕಲ್ 352 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿಯ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವಿನ ಆದಾಯದ ವಿತರಣೆಯನ್ನು ಅಧ್ಯಕ್ಷರಿಂದ ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು.

ಆರ್ಟಿಕಲ್ 360 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಆರ್ಥಿಕ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಒಕ್ಕೂಟದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಯಾವುದೇ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ನಿರ್ದೇಶನಗಳನ್ನು ನೀಡಬೇಕು ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸಿನ ಪ್ರಾಪ್ತಿಗಳನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು ನಿರ್ದೇಶನಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಪಡಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಅಧ್ಯಕ್ಷರಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ತವಾದ ಉದ್ದೇಶ.

ಕೇಂದ್ರ-ರಾಜ್ಯ ಸಂಬಂಧಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮೊದಲ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಸುಧಾರಣಾ ಆಯೋಗದ ಪ್ರಮುಖ ಶಿಫಾರಸುಗಳು ಹೀಗಿವೆ:

ಆರ್ಟಿಕಲ್ 263 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಂತರ ರಾಜ್ಯ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಸ್ಥಾಪನೆ

ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಅಧಿಕಾರಗಳನ್ನು ವಿಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವುದು


ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ವರ್ಗಾವಣೆ


ರಾಜ್ಯಗಳು ತಮ್ಮ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವಿತರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ


ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಸಾಲಗಳ ಪ್ರಗತಿಗೆ 'ಉತ್ಪಾದನಾ ತತ್ವ' ಎಂದು ಸಂಬಂಧಿಸಿರಬೇಕು.


ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರೀಯ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳ ನಿಯೋಜನೆ ಅಥವಾ ಅವರ ವಿನಂತಿಯ ಮೇರೆಗೆ


ರಾಜ್ಯ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ, 356 ನೇ ವಿಧಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳ ವಿಫಲತೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ನಿಯಮವನ್ನು ವಿಧಿಸಬಹುದು

ಭಾರತದ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು

ಭಾರತದ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು



ಜುಲೈ 27, 2015 17:44 IST

ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನದ ಪ್ರಕಾರ, ಲೇಖನಗಳು 214-231 ಭಾರತದ ಹೈಕೋರ್ಟ್ಗಳ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ, ನಾವು ದೇಶದಲ್ಲಿ 24 ಹೈಕೋರ್ಟ್ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದೇವೆ, ಇದರಲ್ಲಿ 3 ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೈಕೋರ್ಟ್ಗಳಿವೆ. ಲೇಖನ 217 ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರನ್ನು ನೇಮಕ ಮಾಡುವ ಬಗ್ಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತದೆ. ಹೇಗಾದರೂ, ಹೈಕೋರ್ಟ್ನ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವೂ ಇದೆ.


ಹೈಕೋರ್ಟ್

 ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ಪ್ರಕಾರ, ಲೇಖನಗಳು 214-231 ಭಾರತದ ಹೈಕೋರ್ಟ್ಗಳ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ ಆದರೆ 7 ನೇ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ತಿದ್ದುಪಡಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಅದೇ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿರಬಹುದು. ಪ್ರಸ್ತುತ, ನಾವು ದೇಶದಲ್ಲಿ 21 ಹೈಕೋರ್ಟ್ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದೇವೆ, ಇದರಲ್ಲಿ 3 ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೈಕೋರ್ಟ್ಗಳಿವೆ.

ಹೈಕೋರ್ಟ್ಗಳ ಸಂವಿಧಾನ ಮತ್ತು ಸಂಯೋಜನೆ

ಪ್ರತಿ ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಅವರು ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಿಂದ ನಿರ್ಧರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಾರೆ. ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳ ನೇಮಕಾತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ 217 ನೇ ವಿಧಿಯು ಹೈಕೋರ್ಟ್ನ ಪ್ರತಿ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ, ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯವರೊಂದಿಗೆ ಸಮಾಲೋಚಿಸಿದ ನಂತರ ಅವರ ಕೈಯಲ್ಲಿ ವಾರಂಟ್ ಮೂಲಕ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ನೇಮಕ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದೆ.

ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಮತ್ತು ಹೈಕೋರ್ಟ್ನ ಅಧಿಕಾರಗಳು

ಹೈ ಕೋರ್ಟ್ನ ಅಧಿಕಾರ ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಕೆಳಕಂಡಂತೆ ವರ್ಗೀಕರಿಸಬಹುದು:

1) ಮೂಲ ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿ- ಅಂದರೆ ಅರ್ಜಿದಾರನು ನೇರವಾಗಿ ಹೈಕೋರ್ಟ್ಗೆ ಹೋಗಬಹುದು ಮತ್ತು ಮನವಿಗಳ ಮೂಲಕವಲ್ಲ. ಈ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಈ ಕೆಳಗಿನ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ -

• ಸಂಸತ್ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಶಾಸಕಾಂಗ ಸಭೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿವಾದಗಳು

• ಮದುವೆ, ಕಾನೂನು, ಅಡ್ಮಿರಾಲ್ಟಿ ವಿಚ್ಛೇದನ, ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ತಿರಸ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ

• ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳ ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವಿಕೆ (ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಈ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ)

• ಇತರ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಿಂದ ಕೇಸ್ಗಳು ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.

2) ಬರಹ ವ್ಯಾಪ್ತಿ- ಲೇಖನ 226 ಹೇಳುತ್ತದೆ, ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿದ್ದ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಸೂಕ್ತವಾದ ಪ್ರಕರಣಗಳು, ಯಾವುದೇ ಸರಕಾರ, ಆ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಿರ್ದೇಶನಗಳು, ಆದೇಶಗಳು, ಅಥವಾ ಬರಹಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡು ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿ ಅಥವಾ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ವಿತರಿಸುವ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

3) ಮೇಲ್ಮನವಿ ನ್ಯಾಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿ-

ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಮೇಲ್ಮನವಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅಂದರೆ ಅದರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅಧೀನ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ತೀರ್ಪಿನ ವಿರುದ್ಧ ಮನವಿ ಕೇಳಲು ಅಧಿಕಾರವಿದೆ. ಈ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು 2 ವಿಭಾಗಗಳು-ನಾಗರಿಕ ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು

ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು, ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಅಧೀನ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಆದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ತೀರ್ಪುಗಳಿಗೆ ಅದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಅದರ ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಅಧಿವೇಶನ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸೆಷನ್ಸ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ತೀರ್ಪುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ಪ್ರಕರಣಗಳು 7 ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಸೆರೆವಾಸವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬೇಕು, ಮರಣದಂಡನೆ ಮೊದಲು ಅಧಿವೇಶನ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ನೀಡಿದ ಯಾವುದೇ ಮರಣದಂಡನೆ ತೀರ್ಪು

4) ಸೂಪರಿಂಟೆಂಡೆನ್ಸ್ ಪವರ್ -

ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳೊಂದಿಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುವಾಗ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಎಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಗಳ ಮೇಲೆ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಈ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ಶಕ್ತಿಯ ವ್ಯಾಯಾಮದಲ್ಲಿ ಇದು ಮೇ -

• ಇಂತಹ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿಂದ ಹಿಂದಿರುಗಲು ಕರೆ

• ಇಂತಹ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಅಭ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಸೂಚನಾ ರೂಪಗಳನ್ನು ನೀಡಬಹುದು

• ಯಾವುದೇ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಪುಸ್ತಕಗಳು ಮತ್ತು ಖಾತೆಗಳನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ರೂಪವನ್ನು ಸೂಚಿಸಿ

• ಷರೀಫ್ ಗುಮಾಸ್ತರು, ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ವೈದ್ಯರಿಗೆ ಪಾವತಿಸಬೇಕಾದ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿ

ಅಧೀನ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಮೇಲೆ ಸೂಪರಿಂಟೆಂಡೆನ್ಸ್ನ ಈ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಯಾವುದೇ ಸಂವಿಧಾನವು ನಿರ್ಬಂಧಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಅದು ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ಮೇಲ್ಮನವಿಯ ಮೂಲಕ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಅದು ಸುಮೊ ಧ್ಯೇಯವಾಗಿರಬಹುದು. ಮುಂಚಿನ ತೀರ್ಪುಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುವುದರಿಂದ ಇದು ಪರಿಷ್ಕರಣೆಯ ಸ್ವರೂಪವಾಗಿದೆ. ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್ಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ ಇದನ್ನು ವಿಶೇಷ ಕಾರ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.

5) ಅಧೀನ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣ -

ಇದು ಮೇಲಿನ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣಾ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ಮನವಿ ನ್ಯಾಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ವಿಸ್ತರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಕಾನೂನಿನ ಗಣನೀಯ ಪ್ರಶ್ನೆ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ವೇಳೆ ಯಾವುದೇ ಅಧೀನ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಒಂದು ಬಾಕಿ ಬಾಕಿ ಉಳಿದಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ಸ್ವತಃ ವಿಲೇವಾರಿ ಮಾಡಬಹುದು ಅಥವಾ ಕಾನೂನು ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಅದೇ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗಬಹುದು. ಎರಡನೇ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಟೆಂಡರ್ಡ್ ಮಾಡಿರುವ ಅಭಿಪ್ರಾಯವು ಅಧೀನ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಸದಸ್ಯರ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು, ರಜೆ, ವರ್ಗಾವಣೆ ಮತ್ತು ಶಿಸ್ತಿನ ನೀಡಿಕೆಯನ್ನು ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಲು ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಇದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಅಥವಾ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಅಂತಹ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ನಿರ್ದೇಶಿಸುವಂತೆ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ನೇಮಕ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. .

6) ರೆಕಾರ್ಡ್ ಕೋರ್ಟ್ - ಇದು ಶಾಶ್ವತ ಸ್ಮರಣೆಗಾಗಿ ರೆಕಾರ್ಡ್ ಮಾಡಲು ತೀರ್ಪುಗಳು, ವಿಚಾರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಕಾರ್ಯಗಳ ರೆಕಾರ್ಡಿಂಗ್ ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಈ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಯಾವುದೇ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಪ್ರಶ್ನಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ದಾಖಲೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇರೆಗೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ತಿರಸ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಸರಳ ಜೈಲು ಅಥವಾ ದಂಡ ಅಥವಾ ಎರಡರೊಂದಿಗೂ ಶಿಕ್ಷಿಸುವ ಅಧಿಕಾರವಿದೆ.

7) ನ್ಯಾಯಾಂಗ ವಿಮರ್ಶೆ -

ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ಶಾಸಕಾಂಗ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಆದೇಶಗಳ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕತೆಯನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸುವ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೈಕೋರ್ಟ್ನ ಈ ಅಧಿಕಾರವು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪರಿಶೀಲನೆ ಎಂಬ ಪದವು ನಮ್ಮ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿಲ್ಲ ಆದರೆ ಲೇಖನ 13 ಮತ್ತು 226 ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಈ ಶಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಅನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದು ಗಮನಿಸಬೇಕು.

8) ಹೈಕೋರ್ಟ್ನ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಪ್ರದೇಶದ ವಿಸ್ತರಣೆ -

ಸಂಸತ್ತು ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ ಯಾವುದೇ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಹೈಕೋರ್ಟ್ನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಬಹುದು.

ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ವಿಧಾನ:

ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ವಿಚಾರಣೆ ಆಕ್ಟ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್ನ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ತೆಗೆದುಹಾಕುವಿಕೆ ಅಥವಾ ದೋಷಾರೋಪಣೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಆಧಾರಗಳು ಇವೆ

• ಸಾಧಿಸಿದ ದುರ್ಬಳಕೆ

• ಅಸಮರ್ಥತೆ

ವಿಶೇಷ ಬಹುಮತದಿಂದ ಸಂಸತ್ತಿನ ಪ್ರತಿ ಮನೆಯವರು ಅಂಗೀಕರಿಸುವ ತೆಗೆದುಹಾಕುವಿಕೆಯ ಆದೇಶದಂತೆ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಿಂದ ಅವರು ತೆಗೆದುಹಾಕಲ್ಪಡುತ್ತಾರೆ ಅಂದರೆ ಮನೆಯ ಒಟ್ಟು ಸದಸ್ಯತ್ವದ ಬಹುಪಾಲು ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತುತದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಮೂರರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಸದಸ್ಯರಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸದಸ್ಯರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮತ್ತು ಮತದಾನ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ಕೆಳಗಿನಂತೆ ವಿವರವಾದ ವಿಧಾನ ಅನುಸರಿಸಿದೆ:

1. ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ 100 ಸದಸ್ಯರು ಅಥವಾ ರಾಜ್ಯಸಭೆಯ 50 ಸದಸ್ಯರಿಂದ ಆರಂಭಿಕ ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ಚಲನೆಯು ಸಹಿ ಹಾಕಬೇಕು ಮತ್ತು ಮನೆಯ ಸ್ಪೀಕರ್ / ಅಧ್ಯಕ್ಷರಿಗೆ ನೀಡಬೇಕು.

2. ಚಳುವಳಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಅಥವಾ ತಿರಸ್ಕರಿಸುವ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಸ್ಪೀಕರ್ ಹೊಂದಿದೆ

3. ಅದನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರೆ ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ತನಿಖೆ ಮಾಡಲು ಸಮಿತಿಯನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗುವುದು

4. ಸಮಿತಿಯು ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶ ಅಥವಾ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ನ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶ, ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.

5. ಸಮಿತಿಯು ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ತಪ್ಪಿತಸ್ಥರೆಂದು ಹೇಳಿದರೆ ಮನೆಗಳು ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.

6. ವಿಶೇಷ ಬಹುಮತದ ಮೂಲಕ ಸಂಸತ್ತಿನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಮನೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಚಲನೆಯು ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟರೆ, ನಂತರ ಅದನ್ನು ಅವರ ಒಪ್ಪಿಗೆಗಾಗಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷನಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

7. ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ಸಲುವಾಗಿ ಆದೇಶ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರನ್ನು ಆ ದಿನದಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. (ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಈಗ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರನ್ನು ತನಕ ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಗಿದೆ)

ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ಒಂದು ಹೈಕೋರ್ಟ್ನಿಂದ ಮತ್ತೊಂದಕ್ಕೆ ವರ್ಗಾಯಿಸುವುದು (ಆರ್ಟಿಕಲ್ 222) - ಅದರ ಪ್ರಕಾರ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದ ನಂತರ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರನ್ನು ಒಂದು ಹೈಕೋರ್ಟ್ನಿಂದ ಯಾವುದೇ ಹೈಕೋರ್ಟ್ಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಬಹುದು. ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಇದ್ದಾಗ ಅಥವಾ ಅವರು ವರ್ಗಾವಣೆಗೊಂಡಿದ್ದಾಗ ಅವರು ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಇತರ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಸಂವಿಧಾನದ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ನಂತರ, ಅವರ ಸಂಬಳದ ಇಂತಹ ಸಂರಕ್ಷಕ ಭತ್ಯೆಗೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಅರ್ಹರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ ಸಂಸತ್ತು ಕಾನೂನಿನ ಮೂಲಕ ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಆದೇಶದಂತೆ ಫಿಕ್ಸ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಅಂತಹ ಪರಿಹಾರದ ಅನುಮತಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ನಂತರ 1977 ರಲ್ಲಿ ಕೆ ಅಶೋಕ್ ರೆಡ್ಡಿ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ಅನಿಯಂತ್ರಿತ ವರ್ಗಾವಣೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪರಿಶೀಲನೆಯ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದರು. ಆದ್ದರಿಂದ ವರ್ಗಾವಣೆ ಮಾಡುವ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶನನ್ನು ಮಾತ್ರ ನಿಲ್ಲುವಂತೆ ಅದನ್ನು ಸವಾಲು ಮಾಡಬಹುದು.

ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ನೇಮಕದ ನೇಮಕಾತಿ (ಆರ್ಟಿಕಲ್ 223) - ಹೈಕೋರ್ಟ್ನ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ಖಾಲಿ ಖಾಲಿಯಾಗಿದ್ದರೆ ಅಥವಾ ಅಂತಹ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಅನುಪಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಅವರ ಕಚೇರಿಯ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿದ್ದಾಗ, ಕಚೇರಿಯ ಕರ್ತವ್ಯಗಳು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಇತರ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಳ್ಳಬಹುದು.

ಹೇಗಾದರೂ, ಜಿಲ್ಲೆಯ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ನೇಮಕಾತಿಗಳನ್ನು ರಾಜ್ಯದ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಸೇವೆಗೆ ರಾಜ್ಯದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವಾ ಕಮಿಷನ್ ಮತ್ತು ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಆತನನ್ನು ಮಾಡಿದ ನಿಯಮಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ಗವರ್ನರ್ ಮಾಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ರಾಜ್ಯ.

ನ್ಯಾಯಾಂಗ ವಿಮರ್ಶೆ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಆಕ್ಟಿಮಿಸಂ

ನ್ಯಾಯಾಂಗ ವಿಮರ್ಶೆ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಆಕ್ಟಿಮಿಸಂ


ಜುಲೈ 28, 2015 12:05 IST

ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪರಿಶೀಲನೆಯು ಕಾನೂನು ಅಥವಾ ಆದೇಶದ ಸಿಂಧುತ್ವವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಮತ್ತು ನಿರ್ಣಯಿಸಲು ನ್ಯಾಯಧೀಶದ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಆಕ್ಟಿವಿಸಮ್ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮತ್ತು ಜನರ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಅಥವಾ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕತೆಗೆ ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿಯಾಗಲು ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಬಳಸುವುದನ್ನು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಹೈಕೋರ್ಟ್ನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಅರ್ಥೈಸುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಉಪ ಅಧೀನ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ಅಸಂವಿಧಾನಿಕ ಮತ್ತು ನಿರರ್ಥಕ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲು ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು.

ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಮರುಪರಿಶೀಲನೆ:

ಭಾರತವು ಶಾಸಕಾಂಗ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಕಾರ್ಯಗಳ ಮೇಲೆ ವ್ಯಾಪಕ ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಸ್ವತಂತ್ರ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪರಿಶೀಲನೆಯು ಸಿದ್ಧಾಂತದಂತೆ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಅದರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಶಾಸಕಾಂಗ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಕ್ರಮಗಳು ನ್ಯಾಯಾಂಗಶಾಸ್ತ್ರದಿಂದ ಪರಿಶೀಲನೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸ್ವತಂತ್ರ ನ್ಯಾಯಾಂಗ (ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ ಮತ್ತು ರಾಜ್ನರೈನ್ ಕೇಸ್) ಮೂಲಭೂತ ರಚನೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಆದಾಗ್ಯೂ, ನ್ಯಾಯಾಂಗ ವಿಮರ್ಶೆಯನ್ನು ಮೂರು ವರ್ಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು-ಶಾಸಕಾಂಗ ಕ್ರಮಗಳ ವಿಮರ್ಶೆಗಳು, ನ್ಯಾಯಾಂಗ ನಿರ್ಧಾರಗಳ ವಿಮರ್ಶೆ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಕ್ರಿಯೆಯ ವಿಮರ್ಶೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಅಧಿಕಾರದ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು, ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು, ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳ ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ಕರ್ತವ್ಯವೂ ಆಗಿದೆ.

ಶಾಸಕಾಂಗ ಕ್ರಮಗಳ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪರಿಶೀಲನೆಯು ಶಾಸಕಾಂಗವು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿದ ಕಾನೂನು ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಭಾಗ 3 ಸಂವಿಧಾನದ (ಕೆಳಗೆ ಓದುವ ತತ್ತ್ವ) ನಿಬಂಧನೆಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿರುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಅರ್ಥೈಸುತ್ತದೆ. ನಿರ್ಣಯಗಳ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪರಿಶೀಲನೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಅಧಿಕಾರದ ಅಥವಾ ಹಕ್ಕು ಇಲ್ಲದೆಯೇ ಶಾಸಕಾಂಗವು ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಎಂಬ ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದಾಗ, ಶಾಸಕಾಂಗವು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿದ ಕಾನೂನು ಮಾನ್ಯವಾಗಿರಲಿ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲವೇ ಎಂಬುದನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತವೆ. ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಯಾವುದೇ ಶಾಸಕಾಂಗವು ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ನೀಡಿದ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಅವಿಧೇಯತೆ ಅಥವಾ ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಲು ರಾಜ್ಯದ ವಾದ್ಯಗಳನ್ನು ಕೇಳುವ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

 ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಕ್ರಿಯೆಯ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪರಿಶೀಲನೆಯು ಅವರ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವಾಗ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಏಜೆನ್ಸಿಗಳ ಮೇಲೆ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಶಿಸ್ತುಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವ ಒಂದು ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ. ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಕ್ರಮಗಳ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪರಿಶೀಲನೆಯು ಗೋಲಕ್ನಾಥ್ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ರಾಷ್ಟ್ರೀಕರಣದ ಪ್ರಕರಣ, ಖಾಸಗಿ ಪಾಲ್ಗಳ ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಪ್ರಕರಣ, ಮಿನರ್ವಾ ಗಿರಣಿ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ.

ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪರಿಶೀಲನೆಯ ವ್ಯಾಪಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ, ಈ ಅಧಿಕಾರಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣದೊಂದಿಗೆ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಬೇಕು. ಈ ಅಧಿಕಾರಗಳ ಮಿತಿಗಳು:

ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ತಲುಪುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಸರಿಯಾಗಿ ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿದೆಯೇ ಎಂಬುದನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಅನುಮತಿ ಇದೆ, ಆದರೆ ನಿರ್ಧಾರವಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ.


ಇದು ನಮ್ಮ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ನಿಯೋಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಅಂದರೆ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ನೀತಿ ವಿಷಯಗಳು ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸುವುದಿಲ್ಲ.


ಒಮ್ಮೆ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದ ಕಾನೂನು ಬದಲಾವಣೆಗೊಂಡ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯೊಂದಿಗೆ ಅಂಗೀಕಾರದೊಂದಿಗೆ ಅಸಂವಿಧಾನಿಕವಾಗಬಹುದು, ಇದು ಕಾನೂನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಾತವನ್ನು ರಚಿಸಬಹುದು. ಆದ್ದರಿಂದ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ನೀಡಿದ ನಿರ್ದೇಶನಗಳನ್ನು ಶಾಸನವು ಜಾರಿಗೆ ತನಕ ಮಾತ್ರ ನಿರ್ಬಂಧಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು, ಅಂದರೆ ಇದು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿರುವುದು.


ಕಾನೂನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲು ಮತ್ತು ಅಮಾನ್ಯಗೊಳಿಸಬಹುದು ಆದರೆ ಅದು ಸ್ವತಃ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವುದಿಲ್ಲ.


ಹೇಗಾದರೂ, ನೀತಿಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಆದೇಶ ಮಾಡಿದಾಗ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಇವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಆರೋಗ್ಯ vs. ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಕ್ರಮ ಅಭಿಯಾನದ ಸಚಿವಾಲಯದಲ್ಲಿ, ಆಂಟಿರೆಟ್ರೋವೈರಲ್ ಔಷಧಿಗಳ ವಿತರಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ತನ್ನ ನೀತಿಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಸರ್ಕಾರವು ಸ್ವತಃ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಿತು ಮತ್ತು HIV ಯ ಮಗುವಿನ ಪ್ರಸರಣಕ್ಕೆ ತಾಯಿಯನ್ನು ತಡೆಯಲು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಮತ್ತು ಸಮಗ್ರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಯೋಜಿಸಿದೆ.

ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆ

ಇದನ್ನು ನ್ಯಾಯಿಕ ನಿರ್ಧಾರದ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದಂತೆ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಬಹುದು, ಅಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಸಾಂವಿಧಾನಿಕತೆಗೆ ಬದಲಾಗಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನೀತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ತಮ್ಮ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಅನುಮತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಯಾವಾದ ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳು

ಗೋಲಾಕ್ನಾಥ್ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಭಾಗ 3 ರಲ್ಲಿ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗದು ಮತ್ತು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ


ಮೂಲಭೂತ ರಚನೆಯ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದ ಕಸವಾನಂದ ಭಾರತಿ ಅಂದರೆ ಸಂವಿಧಾನದ ಮೂಲಭೂತ ರಚನೆಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸದೆ ಸಂಸತ್ತು ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ತರುತ್ತದೆ.


2 ಜಿ ಹಗರಣದ ಸಿಬಿಐ ತನಿಖೆಯಲ್ಲಿ ಎಸ್ಸಿ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣಾ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸಿದೆ


ಹಸನ್ ಅಲಿ ಖಾನ್ ವಿರುದ್ಧ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುವಲ್ಲಿ


ಇದಲ್ಲದೆ, ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಆಕ್ಟಿಮಿಸಂ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ಕೆಲವು ಟೀಕೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಮೊದಲಿಗೆ, ಸಕ್ರಿಯತೆಯ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ, ನ್ಯಾಯಾಂಗವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಪುನಃ ಬರೆಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎರಡನೆಯದಾಗಿ, ಅಧಿಕಾರಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸುವ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಪದಚ್ಯುತಿಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅದರ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯು ಸಂಸ್ಥೆಯೊಂದಿಗೆ ನೀಡಲಾದ ಸ್ಥಾನದೊಂದಿಗೆ ಅನ್ಯಾಯಕ್ಕೊಳಗಾದವರಿಗೆ ಭರವಸೆಯ ಸ್ಥಾನವಾಗಿದೆ.

ವಿಮರ್ಶೆ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯಾವಾದದ ನಡುವೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆಯ ಒಂದು ತೆಳುವಾದ ರೇಖೆಯು ಮಾತ್ರ ಇದೆ. ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪರಿಶೀಲನೆಯು ಕಾನೂನು / ಕಾಯಿದೆ ಸಂವಿಧಾನದೊಂದಿಗೆ ಸ್ಥಿರವಾಗಿದೆಯೇ ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಅರ್ಥೈಸುತ್ತದೆ. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯು ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ವರ್ತನೆಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ, ಪ್ರಕರಣಗಳ ತ್ವರಿತ ವಿಲೇವಾರಿ ಆಧಾರಿತವಾಗಿದೆ.

ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪರಿಶೀಲನೆಯ ಅಧಿಕಾರದಿಂದ, ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಕನಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪರಿಶೀಲನೆಯ ಶಕ್ತಿ ಭಾರತದ ಮೂಲಭೂತ ಸಂವಿಧಾನದ ಭಾಗವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ಪಾತ್ರವು ಈ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.

ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕಾರಿತ್ವವನ್ನು ಮಾಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಆಧುನಿಕ ರಾಜ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪದ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿವೆ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಆದರ್ಶಗಳನ್ನು ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಕ್ರಿಯಾವಾದವು ಕೇಳಿಬರದ ಧ್ವನಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಭಾವಿ ಮತ್ತು ಗಾಯನ ಧ್ವನಿಯ ಮೂಲಕ ಸಮಾಧಿ ಮಾಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ.

CAT(ಕೇಂದ್ರ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿ)

ಕೇಂದ್ರ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿ



ಜುಲೈ 27, 2015 10:52 IST

ಸಂವಿಧಾನದ ಭಾಗ XIV-A ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಗಳಿಗೆ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ನಿಯಮವನ್ನು 1976 ರ 42 ನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯಿದೆ ಮೂಲಕ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆರ್ಟಿಕಲ್ 323 ಎ ಮತ್ತು 323 ಬಿ ಕ್ರಮವಾಗಿ ಇತರ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಗಳು ಮತ್ತು ಟ್ರಿಬ್ಯೂನಲ್ಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ.


ಆರ್ಟಿಕಲ್ 323 ಎ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ನೇಮಕಗೊಂಡ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಸೇವೆಯ ನೇಮಕಾತಿ ಮತ್ತು ನಿಬಂಧನೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ವಿವಾದಗಳು ಮತ್ತು ದೂರುಗಳ ತೀರ್ಮಾನಕ್ಕೆ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರವಿದೆ ಅಥವಾ ಒಕ್ಕೂಟದ ವ್ಯವಹಾರಗಳಿಗೆ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ರಾಜ್ಯದ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಸ್ಥಳೀಯ ಅಥವಾ ಭಾರತದ ಪ್ರಾಂತ್ಯದೊಳಗಿರುವ ಅಥವಾ ಭಾರತದ ಸರ್ಕಾರದ ನಿಯಂತ್ರಣದಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಸರ್ಕಾರಿ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಅಥವಾ ನಿಯಂತ್ರಿತ ಯಾವುದೇ ನಿಗಮದ ಮೂಲಕ.

1985 ರಲ್ಲಿ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಗಳು ಸಂಸತ್ತು ಜಾರಿಗೆ ತಂದವು ಕೇಂದ್ರ ಆಡಳಿತದ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಆಡಳಿತ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸಿವೆ. 

ಕೇಂದ್ರ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಗಳು (CAT)

ಕೇಂದ್ರ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಗಳ ಪ್ರಧಾನ ಪೀಠವು ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ವಿವಿಧ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಬೆಂಚುಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ 17 ನಿಯಮಿತ ಬೆಂಚುಗಳು ಮತ್ತು 4 ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್ ಬೆಂಚುಗಳಿವೆ. ಕೆಳಗಿನವುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಎಲ್ಲಾ ಸೇವಾ ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲೆ ಕಾನೂನು ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು CAT ನಡೆಸುತ್ತದೆ:

ಯಾವುದೇ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಸೇವೆಯ ಸದಸ್ಯ


ಯೂನಿಯನ್ ಯಾವುದೇ ನಾಗರಿಕ ಸೇವೆಗೆ ಅಥವಾ ಯೂನಿಯನ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ನಾಗರಿಕ ಹುದ್ದೆಗೆ ನೇಮಕಗೊಂಡ ವ್ಯಕ್ತಿ


ಯಾವುದೇ ರಕ್ಷಣಾ ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಅಥವಾ ರಕ್ಷಣಾದೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸಲಾದ ಒಂದು ಪೋಸ್ಟ್ಗೆ ನಾಗರಿಕರನ್ನು ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು


ಆದಾಗ್ಯೂ, ರಕ್ಷಣಾ ಪಡೆಗಳ ಸದಸ್ಯರು, ಅಧಿಕಾರಿಗಳು, ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಮತ್ತು ಸಂಸತ್ತಿನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿಗಳನ್ನು CAT ಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಒಳಪಡಿಸುವುದಿಲ್ಲ.

ಅಧ್ಯಕ್ಷರಿಂದ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಅಧ್ಯಕ್ಷ, ಉಪ-ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಇತರ ಸದಸ್ಯರನ್ನು CAT ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. CAT ಯ ಸದಸ್ಯರು ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ತುಂಬುತ್ತಾರೆ. ಸೇವೆಯ ಪದವು 5 ವರ್ಷಗಳು ಅಥವಾ 65 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನವರೆಗೆ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರಿಗೆ ಮತ್ತು ಸದಸ್ಯರಿಗೆ 62 ವರ್ಷಗಳು, ಯಾವುದು ಮುಂಚಿತವಾಗಿರಬೇಕು. ಅಧ್ಯಕ್ಷರು, ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರು ಅಥವಾ ಇತರ ಸದಸ್ಯರು ಅವರ ರಾಜೀನಾಮೆಗೆ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ನಡುವೆ ವಿಳಾಸ ನೀಡಬಹುದು.

CAT ನ ಕೆಲಸ

ಸಿಐಟಿಯು 1908 ರ ಸಂಹಿತೆಯ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ನೀಡಲ್ಪಟ್ಟ ವಿಧಾನದಿಂದ ಕ್ಯಾಟ್ಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ನೈಸರ್ಗಿಕ ನ್ಯಾಯದ ತತ್ವಗಳಿಂದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಾಗರಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ 1908 ರ ಸಂಹಿತೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯು ಅದೇ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಟ್ರಿಬ್ಯೂನಲ್ಗೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ವ್ಯಕ್ತಿಯಂತೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಅಥವಾ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ವೈದ್ಯರ ಸಹಾಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯ ಆದೇಶದ ವಿರುದ್ಧದ ಮೇಲ್ಮನವಿಯನ್ನು ಹೈಕೋರ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಮಾಡಬಾರದು. ಚಂದ್ರ ಕುಮಾರ್ ಕೇಸ್ (1997) ರಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳ ಆದೇಶದ ವಿರುದ್ಧದ ಮನವಿಯನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಮಾಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಅನ್ಯಾಯಕ್ಕೊಳಗಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಮೊದಲು ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಹೈಕೋರ್ಟ್ಗೆ ಹೋಗಬೇಕು

CBI(ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ಯೂರೋ ಆಫ್ ಇನ್ವೆಸ್ಟಿಗೇಶನ್)

 



ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ಯೂರೋ ಆಫ್ ಇನ್ವೆಸ್ಟಿಗೇಶನ್


ಜುಲೈ 27, 2015 11:31 IST

ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ಯೂರೋ ಆಫ್ ಇನ್ವೆಸ್ಟಿಗೇಶನ್

ಕೇಂದ್ರೀಯ ತನಿಖಾ ದಳ (ಸಿಬಿಐ) ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇಂಟರ್ಪೋಲ್ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ.

ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶದ ಘಜಿಯಾಬಾದ್ನಲ್ಲಿ ಸಿಬಿಐ ತನ್ನ ಅಕಾಡೆಮಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಕಾಡೆಮಿ 1966 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಯಿತು. ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಇದು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಪೊಲೀಸ್ ತರಬೇತಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ. ಕೋಲ್ಕತಾ, ಚೆನ್ನೈ ಮತ್ತು ಮುಂಬೈಗಳಲ್ಲಿ ಸಿಬಿಐ ಮೂರು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು (ಆರ್ಟಿಸಿ) ತೆರೆಯಿತು.

ವಿಷನ್ ಆಫ್ ಸಿಬಿಐ

ಸಿಬಿಐ ಧ್ಯೇಯವಾಕ್ಯವು "ಉದ್ಯಮ, ನಿಷ್ಪಕ್ಷಪಾತ ಮತ್ತು ಸಮಗ್ರತೆ" ಆಗಿದೆ. ಈ ಕೆಳಗಿನವುಗಳನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವುದು ಸಿಬಿಐನ ದೃಷ್ಟಿ:

1. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರವನ್ನು ಎದುರಿಸಿ, ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಅಪರಾಧಗಳನ್ನು ನಿಖರವಾದ ತನಿಖೆ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಣೆಯ ಮೂಲಕ ನಿಗ್ರಹಿಸುವುದು.

2. ವಿವಿಧ ಕಾನೂನು ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕರಣಗಳ ಯಶಸ್ವಿ ತನಿಖೆ ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳನ್ನು ವಿಕಸಿಸಿ.

3. ಸೈಬರ್ ಮತ್ತು ಹೈ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ ಹೋರಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿ.

4. ತಂಡದ ನಿರ್ಮಾಣ, ಉಚಿತ ಸಂವಹನ ಮತ್ತು ಪರಸ್ಪರ ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಕೆಲಸ ಪರಿಸರವನ್ನು ರಚಿಸಿ.

5. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹಕಾರದಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಪೊಲೀಸ್ ಸಂಘಟನೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ಜಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪ್ರಕರಣಗಳ ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ತನಿಖೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ.

6. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಘಟಿತ ಅಪರಾಧದ ವಿರುದ್ಧದ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿ.

7. ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯಿರಿ, ವಾತಾವರಣವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿ, ಕಲೆ, ಪ್ರಾಚೀನ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ನಾಗರಿಕತೆಯ ಪರಂಪರೆ.

8. ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸ್ವಭಾವ, ಮಾನವತಾವಾದ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ಸುಧಾರಣೆಯ ಚೈತನ್ಯವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿ.

9. ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಎಲ್ಲಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರತೆಗಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸಬೇಕು, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಪ್ರಯತ್ನ ಮತ್ತು ಸಾಧನೆಗೆ ಏರುತ್ತದೆ.

ಸಿಬಿಐ ರಚನೆ

ಸಿಬಿಐ ಒಬ್ಬ ನಿರ್ದೇಶಕ, ಒಬ್ಬ ಐಪಿಎಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಪೊಲೀಸ್ ಡೈರೆಕ್ಟರ್ ಜನರಲ್ ಅಥವಾ ಪೊಲೀಸ್ ಆಯುಕ್ತ (ರಾಜ್ಯ) ದ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ನಿರ್ದೇಶಕ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಗೆ ನೇಮಕಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ದಿಲ್ಲಿ ಸ್ಪೆಶಲ್ ಪೋಲೀಸ್ ಎಸ್ಟಾಬ್ಲಿಶ್ಮೆಂಟ್ ಆಕ್ಟ್ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಸಿಬಿಐ ನಿರ್ದೇಶಕನನ್ನು ನೇಮಿಸಲು ಸಮಿತಿಯನ್ನು ಅಧಿಕಾರ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಸಮಿತಿಯು ಕೆಳಗಿನ ಜನರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ:

(1) ಪ್ರಧಾನಿ (ಅಧ್ಯಕ್ಷೆ)

(2) ಪ್ರತಿಪಕ್ಷ ನಾಯಕ

(3) ಭಾರತದ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಅಥವಾ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದ ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟ್ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು.

ಸಿಬಿಐ ಕಾರ್ಯಗಳು

ತನಿಖೆ ಮಾಡುವುದು ಸಿಬಿಐನ ವಿಶಾಲ ಕಾರ್ಯವಾಗಿದೆ:

(1) ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ಮತ್ತು ವಂಚನೆ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಎಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ, ಇಲಾಖೆಗಳು, ಕೇಂದ್ರ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯಗಳ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವಕರು ಮಾಡಿದವು.

ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅಪರಾಧಗಳು, ಹಣಕಾಸು ವಂಚನೆಗಳು, ಆಮದು ರಫ್ತು ಮತ್ತು ವಿದೇಶಿ ವಿನಿಮಯ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗಳು, ಮಾದಕವಸ್ತುಗಳ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕಳ್ಳಸಾಗಣೆ, ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಆಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಇತರ ನಿಷೇಧಿತ ವಸ್ತುಗಳ ಕಳ್ಳಸಾಗಣೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಆರ್ಥಿಕ ಅಪರಾಧಗಳು.

(3) ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯ ಪ್ರಕರಣಗಳು, ಬಾಂಬ್ ಸ್ಫೋಟಗಳು, ಸಂವೇದನೆಯ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡಗಳು, ಅಪಹರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅಪಹರಣ ಮತ್ತು ಮಾಫಿಯಾ / ಅಂಡರ್ವರ್ಲ್ಡ್ ಅಪರಾಧಗಳಂತಹ ವಿಶೇಷ ಅಪರಾಧಗಳು.

ಸಿಬಿಐ ಅಧಿಕಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿ

ಸಿಬಿಐ ತನಿಖೆಯ ಕಾನೂನು ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ದೆಹಲಿ ಸ್ಪೆಶಲ್ ಪೋಲಿಸ್ ಎಸ್ಟಾಬ್ಲಿಷ್ಮೆಂಟ್ ಆಕ್ಟ್ (ಡಿಎಸ್ಪಿಇ) 1946 ರಿಂದ ಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ. ಈ ಕಾಯಿದೆಯು ಒಕ್ಕೂಟ ಪ್ರದೇಶದ ಪೋಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಿಬಿಐ ಸದಸ್ಯರ ಮೇಲೆ ಏಕಕಾಲೀನ ಮತ್ತು ಸಹವರ್ತಿ ಅಧಿಕಾರಗಳು, ಕರ್ತವ್ಯಗಳು, ಸವಲತ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಕೇಂದ್ರೀಯ ಸರ್ಕಾರವು ಯಾವುದೇ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ವಿಸ್ತರಿಸಬಹುದು, ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳು, ತನಿಖೆಗಾಗಿ ಸಿಬಿಐ ಸದಸ್ಯರ ಅಧಿಕಾರ ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ಒಪ್ಪಿಗೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ. ಡಿಎಸ್ಪಿಇ ಕಾಯಿದೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರೀಯ ಸರ್ಕಾರವು ಸೂಚಿಸಿದ ಅಪರಾಧಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಸಿಬಿಐ ತನಿಖೆ ಮಾಡಬಹುದು.

ಸಿಬಿಐ ವಿರುದ್ಧ ರಾಜ್ಯ ಪೊಲೀಸ್

ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, ರಾಜ್ಯದ ಪೊಲೀಸ್ ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸಿಬಿಐ ತನಿಖೆ ಮಾಡಬಹುದು:

• ಕೇಂದ್ರೀಯ ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರರ ವಿರುದ್ಧ ಅಥವಾ ಕೇಂದ್ರೀಯ ಸರಕಾರದ ವ್ಯವಹಾರಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರಕರಣಗಳು.

• ಕೇಂದ್ರೀಯ ಸರ್ಕಾರದ ಆರ್ಥಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರಕರಣಗಳು.

• ಕೇಂದ್ರ ಸರಕಾರದ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರುವ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಭಾರತದ ಸರ್ಕಾರವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಕಾಳಜಿವಹಿಸುವ ಜಾರಿ.

• ಸಂಘಟಿತ ಗ್ಯಾಂಗ್ಗಳು ಅಥವಾ ವೃತ್ತಿಪರ ಅಪರಾಧಿಗಳು ಹಲವಾರು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಶಾಖೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವಾಗ ವಂಚನೆ, ವಂಚನೆ, ಹಣದ ದುರುಪಯೋಗ ಮತ್ತು ಇತರ ಪ್ರಕರಣಗಳ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಕರಣಗಳು.

ಅಂತರರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶಾಖೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಅಧಿಕೃತ ಏಜೆನ್ಸಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಪ್ರಕರಣಗಳು ತನಿಖೆಯ ಉಸ್ತುವಾರಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ತನಿಖಾ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಬೇಕೆಂಬುದನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.

ವಿಮರ್ಶೆ

ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಉಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕಷ್ಟಕರವಾದ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಿಬಿಐ ಕಾರಣವಾದುದಾದರೂ, ಆದರೆ ವಿವಿಧ ಆಧಾರಗಳ ಮೇಲೆ ಇದನ್ನು ಟೀಕಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಮಯ ಮತ್ತು ಮತ್ತೆ, ಇದು ಸ್ವಜನಪಕ್ಷಪಾತ, ತಪ್ಪಾದ ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ಕಾರಣ ಟೀಕೆಯಾಗಿದೆ. ಸಿಬಿಐ ಹಲವಾರು ವಂಚನೆಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಟೀಕಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಕೇಂದ್ರ ಸರಕಾರದ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಟೀಕೆಗೊಳಗಾಯಿತು. ಸಿಬಿಐ ಸ್ವತಂತ್ರ ತನಿಖಾ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸ್ವಾಯತ್ತತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅನೇಕ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ತಜ್ಞರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಸಿಬಿಐ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಕಾನೂನು ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವುದಿಲ್ಲ

ಸಂಸತ್ತಿನ ಅಧಿವೇಶನದ ಒಂದು ನಿಮಿಷ ಎಷ್ಟು ವೆಚ್ಚವಾಗುತ್ತದೆ?

ಸಂಸತ್ತಿನ ಅಧಿವೇಶನದ ಒಂದು ನಿಮಿಷ ಎಷ್ಟು ವೆಚ್ಚವಾಗುತ್ತದೆ?

ಹೇಮಂತ್ ಸಿಂಗ್


ಮೇ 12, 2017 12:57 IST

ಸಂಸತ್ತಿನ ವಿಚಾರಣೆಯ ಇತ್ತೀಚಿನ ಅಡ್ಡಿಗಳು ಬುದ್ಧಿಜೀವಿಗಳ ನಡುವೆ ಚರ್ಚೆಯ ಬಿಸಿ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಕಠಿಣ ಹಣವನ್ನು ಏಕೆ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳ ಕೋಲಾಹಲದಿಂದ ವ್ಯರ್ಥಗೊಳಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಒಂದೇ ಪ್ರಶ್ನೆಯು ಒಂದು ಮತ್ತು ಎಲ್ಲರಿಂದ ಪುನರಾವರ್ತನೆಯಾಗಿದೆ.


ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಅವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ, ಬಿಜು ಜನತಾ ದಳದ ರಾಜಕಾರಣಿ, ಶ್ರೀ ಜಾಯ್ ಪಾಂಡ ಅವರು ನವೆಂಬರ್ ಮತ್ತು ಡಿಸೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳಿಗೆ ವೇತನವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದರು. ಈ ಎರಡು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಜನರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಕಲ್ಯಾಣ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ. ಸಂಸತ್ತು. 2014 ರ ಕೊನೆಯ ಅಧಿವೇಶನದ ನಂತರ ಹತ್ತು ಇತ್ತೀಚಿನ ಸೆಷನ್ಸ್ ನಂತರ, ಈ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ಸಂಸತ್ತಿನಿಂದ ಕನಿಷ್ಠ ಮೊತ್ತದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ . ಚಳಿಗಾಲದ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ಸಂಸತ್ತಿನ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಯು ಸುಮಾರು 90 ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸಿದ್ದು, ರೂ. ಈ ಅಧಿವೇಶನದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಅಂದರೆ ರೂ. 2.5 ಲಕ್ಷ / ನಿಮಿಷ.

ಚಿತ್ರ ಮೂಲ: ದಿ ಹಿಂದೂ

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಂಸತ್ತಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆ

ವಿವಿಧ ಅಧಿವೇಶನಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವಲ್ಲಿ ಸಂಸತ್ತಿನ ಖರ್ಚುಗಳನ್ನು ನೋಡೋಣ: -

ಸಂಸತ್ತು ಮತ್ತು ಅದರ ರಚನೆ: -

ಸಂಸತ್ತು ಲೋಕಸಭೆ , ರಾಜ್ಯಸಭೆ ಮತ್ತು ಅಧ್ಯಕ್ಷರನ್ನುಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಭಾರತದ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ಶಾಸಕಾಂಗವಾಗಿದೆ . ಸಂಸತ್ತಿನ ಸದಸ್ಯರು (ಲೋಕಸಭೆ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಸಭೆಯ ಸದಸ್ಯರು) ಹೌಸ್ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಚಲಾಯಿಸಲು ಕೂತುಕೊಳ್ಳುವ ಅವಧಿಯನ್ನು 'ಅಧಿವೇಶನ' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಭಾರತದ ಎಲ್ಲ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಪಟ್ಟಿ

ಒಂದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಸಂಸತ್ತಿನ ಮೂರು ಅಧಿವೇಶನಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಈ ಕೆಳಕಂಡಂತೆ ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ:

1. ಬಜೆಟ್ ಅಧಿವೇಶನ- ಫೆಬ್ರುವರಿನಿಂದ ಮೇ 
2 ವರೆಗೆ ಮಾನ್ಸೂನ್ ಅಧಿವೇಶನ- ಜುಲೈನಿಂದ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 
3 ವರೆಗೆ. ಚಳಿಗಾಲದ ಅಧಿವೇಶನ- ನವೆಂಬರ್ ನಿಂದ ಡಿಸೆಂಬರ್ ವರೆಗೆ

ಸಂಸತ್ತಿನ ಸದಸ್ಯರ ಸಂಖ್ಯೆ: -

ಪ್ರಸ್ತುತ, ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ (ಸಂಸತ್ತಿನ ಕೆಳಮನೆ) ಸದಸ್ಯರ ಸಂಖ್ಯೆ 545 ಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಆಂಗ್ಲೊ-ಇಂಡಿಯನ್ ಸಮುದಾಯದಿಂದ ಇಬ್ಬರು ಸದಸ್ಯರು ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ರಾಜ್ಯಸಭೆಯಲ್ಲಿ, ಸದಸ್ಯರ ಸಂಖ್ಯೆ 245 ಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ 12 ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಸದಸ್ಯರು ವಿಜ್ಞಾನ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಕಲೆ, ಇತಿಹಾಸ ಇತ್ಯಾದಿ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಂದ ಭಾರತಕ್ಕೆ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಕಳೆದ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಏಪ್ರಿಲ್ 2015 ರಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ 2016 ರ ವರೆಗೆ, ಭಾರತೀಯ ತೆರಿಗೆದಾರರು ಸುಮಾರು ರೂ. ಸಂಸತ್ತುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಳ ಮತ್ತು ಇತರ ಅನುಮತಿಗಳಂತೆ 177 ಕೋಟಿ ರೂ.

ಸಂಸತ್ತಿನ ವೇತನಗಳು: -

ಲೋಕಸಭೆ ನೀಡಿದ ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಸಂಸತ್ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ರೂ. 50,000 ಮಾಸಿಕ ಸಂಬಳ, ರೂ. 40,000, ರೂ. 15,000 ಕಚೇರಿ ವೆಚ್ಚ ಮತ್ತು ರೂ. 30,000 ಸಚಿವಾಲಯದ ಸಹಾಯ ವೆಚ್ಚವಾಗಿ ಅಂದರೆ ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳೂ ರೂ 1,40,000 ಕ್ಕೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟರಿಗೆ 34 ಉಚಿತ ಏರ್ ಪ್ರಯಾಣ ಮತ್ತು ಅನಿಯಮಿತ ರೈಲು ಮತ್ತು ರಸ್ತೆ ಜರ್ನೀಸ್ ಒಂದು ವರ್ಷದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಸಂವಿಧಾನದ 80 ಪ್ರಮುಖ ಲೇಖನಗಳು ಒಂದು ಗ್ಲಾನ್ಸ್ ಪಟ್ಟಿ

ಸಂಸತ್ತಿನ ಮೊಡಸ್ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ: -

ಒಂದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟರಿ ಅವಧಿಗಳು ಸುಮಾರು 100 ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಪ್ರತಿ ಕೆಲಸದ ದಿನದಂದು ಸಂಸತ್ತು ಆರು ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳ ಪ್ರಕಾರ, 2016 ರ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ಸಂಸತ್ತಿನ ವಿಚಾರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸುವಿಕೆಯಿಂದ 90 ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ವ್ಯರ್ಥವಾಯಿತು. ರೂ. 144 ಕೋಟಿ ರೂ. (138 ಕೋಟಿ ರೂ. ಸಂಸತ್ತು ಮತ್ತು ಸಂಸತ್ತಿನ ಸದಸ್ಯರ ಸಂಬಳ ಮತ್ತು ವೇತನಕ್ಕಾಗಿ 6 ​​ಕೋಟಿ ರೂ.  

ಒಂದು ನಿಮಿಷ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ ನಡೆಸಲು ವೆಚ್ಚ: -

ಸಂಸತ್ತಿನ ಚಳಿಗಾಲದ ಅಧಿವೇಶನವು 15 ದಿನಗಳು ನಡೆಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ಊಹಿಸೋಣ.

ಚಳಿಗಾಲದ ಅಧಿವೇಶನದ ಒಟ್ಟು ಖರ್ಚು = ರೂ. 144 ಕೋಟಿ

ದೈನಂದಿನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ಅವಧಿ = 6 ಗಂಟೆಗಳ

ಚಳಿಗಾಲದ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ಸಂಸತ್ತಿನ ಕೆಲಸದ ಅವಧಿ = 90 ಗಂಟೆಗಳ

ಪ್ರತಿ ಅವಧಿ ವೆಚ್ಚ = ರೂ. 160000000/60 ನಿಮಿಷಗಳು = ರೂ. 2.6 ಲಕ್ಷ

ಪ್ರತಿಯೊಂದು ನಿಮಿಷದಲ್ಲಿ ರೂ. = ರೂ. 2.6 ಲಕ್ಷ

ಇದರ ಅರ್ಥ ಭಾರತದ ಸಂಸತ್ತಿನ ಕಾರ್ಯವು ಒಂದೇ ನಿಮಿಷಕ್ಕೆ ರೂ. 2.5 ಲಕ್ಷ ಅಂದಾಜು. ಖಜಾನೆಗೆ.

ಭವಿಷ್ಯದ ಸಂಸತ್ತಿನ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಸಂಬಳದ ಸಂಬಳ: -

ಸಂಸತ್ತಿನ ಮಾಸಿಕ ವೇತನವನ್ನು ರೂ. 50000 ರಿಂದ ರೂ. 1,00,000 / -, ರೂ. 45,000 ರೂ. 90,000 ಮತ್ತು ಸಚಿವಾಲಯದ ನೆರವು ಭತ್ಯೆ ಮತ್ತು ಕಚೇರಿ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ರೂ. 45,000 ರೂ. 90,000. ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯನ್ನು ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವ ಅರುಣ್ ಜೇಟ್ಲಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರೆ ಸಂಸತ್ತಿನ ವೇತನವು ರೂ. 1.4 ಲಕ್ಷ ರೂ. 2.8 ಲಕ್ಷ.

ಸಂಬಳವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತಾಪಕ್ಕೆ ಸರ್ಕಾರವು ಒಪ್ಪಿದರೆ, ಸಂಸತ್ತನ್ನು ಚಲಾಯಿಸುವ ಖರ್ಚು ಕೂಡ ದ್ವಿಗುಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ಒಂದು ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ, ಸಂಸತ್ತಿನ ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಅಡ್ಡಿಯುಂಟುಮಾಡುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲು ಎದುರು ನೋಡುತ್ತಿರುವ ಇಂತಹ ಸದಸ್ಯರ ಸಂಬಳ ಹೆಚ್ಚಳವು ಸಮರ್ಥಿಸಬಹುದೇ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಇದು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಸಂಸತ್ ಸದಸ್ಯರು ತಮ್ಮ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಕಲ್ಯಾಣ ಕಡೆಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿದೆ.

ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್ ಎಂದರೇನು?



ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್ ಎಂದರೇನು? ಅದರ ಬಗ್ಗೆ 12 ಕುತೂಹಲಕಾರಿ ಸಂಗತಿಗಳು

ಹೇಮಂತ್ ಸಿಂಗ್

ಜನವರಿ 9, 2018 23:17 IST

ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್ ಎಂದರೇನು?

ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ: ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್ ಅದರ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮುಖ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಬಂಧವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಅದರ ಮೇಲೆ ಕರೆನ್ಸಿ ನೋಟ್ನಂತೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಬಂಧಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು, ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳಿಗೆ ಹಣವನ್ನು ದಾನ ಮಾಡಲು ಬಳಸಬಹುದು.

2017-18ರ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದ ಬಜೆಟ್ನಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್ಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಘೋಷಿಸಿತು. ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳ ಚುನಾವಣಾ ನಿಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಪಾರದರ್ಶಕತೆಗಾಗಿ ಈ ಉಪಕ್ರಮವು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ 
ಈ ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್ಗಳು ರೂ. 1,000, ರೂ. 10,000, ರೂ. 1 ಲಕ್ಷ, ರೂ. 10 ಲಕ್ಷ ಮತ್ತು ರೂ. 1 ಕೋಟಿ. 
ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವ ಅರುಣ್ ಜೇಟ್ಲಿ 2018 ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್ಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಎಲ್ಲ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್ಗಳ 
ಬಗ್ಗೆ 12 ಕುತೂಹಲಕಾರಿ ಸಂಗತಿಗಳು ನಮಗೆ ತಿಳಿಯೋಣ; 
1. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ನಾಗರಿಕ ಅಥವಾ ಸಂಸ್ಥೆ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಕಂಪನಿಯು ನೋಂದಾಯಿತ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳಿಗೆ ಧನಸಹಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್ಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಬಹುದು. 
2.ಈ ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್ಗಳು ರೂ. 1,000, ರೂ. 10,000, ರೂ. 1 ಲಕ್ಷ, ರೂ. 10 ಲಕ್ಷ ಮತ್ತು ರೂ. 1 ಕೋಟಿ. 
3. ಇದು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪಕ್ಷ ಪೀಪಲ್ಸ್ ಆಕ್ಟ್ 1951 ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 29A ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನೋಂದಾಯಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸಂಪಾದಿಸಿದೆ ಕನಿಷ್ಠ 1% ಮತಗಳನ್ನು ಇತ್ತೀಚಿನ ಲೋಕಸಭಾ ಅಥವಾ ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಮತದಾನದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣಾ ಬಂಧಗಳು ಮೂಲಕ ನಿಧಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಅರ್ಹವಾಗಿರುತ್ತವೆ. 
4. ಪ್ರತಿ ದಾನಿಯು ತನ್ನ KYC ವಿವರಗಳನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಿಗೆ ಒದಗಿಸಬೇಕು. 
5. ಚುನಾವಣಾ ಬಂಧ ಖರೀದಿದಾರನ ಹೆಸರನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ರಹಸ್ಯವಾಗಿರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. 
6 . ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್ಗಳು ಖರೀದಿಯ ದಿನಾಂಕದಿಂದ 15 ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಮಾನ್ಯವಾಗಿರುತ್ತವೆ . 
7.ಈ ಬಾಂಡ್ಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಯಾವುದೇ ಬಡ್ಡಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. 
8. ಸ್ಟೇಟ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದ ಆಯ್ದ ಶಾಖೆಗಳಿಂದ ಮಾತ್ರ ಈ ಬಾಂಡ್ಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಬಹುದು 
9. ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್ಗಳ ಖರೀದಿದಾರರಿಗೆ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. 
10. ಪ್ರತಿ ತ್ರೈಮಾಸಿಕದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಬಂಧಗಳು 10 ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಖರೀದಿಸಲು ಲಭ್ಯವಿರುತ್ತವೆ. ಲೋಕಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ವರ್ಷ; 30 ದಿನಗಳ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಒದಗಿಸಲಾಗುವುದು. 
11 . ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಜನವರಿ, ಏಪ್ರಿಲ್, ಜುಲೈ ಮತ್ತು ಅಕ್ಟೋಬರ್ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಂಡುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಬಹುದು 
12. ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ಎಷ್ಟು ಹಣ ದೊರೆತಿದೆ ಎಂದು ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು ತಿಳಿಸಬೇಕು.

2017 ರ ಬಜೆಟ್ನ ಮೊದಲು, ಒಂದು ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷವು ರೂ. ದಾನಿಗಳಿಂದ 20,000, ನಂತರ ನಿಧಿಯ ಮೂಲವನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಲು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. 
ಈ ನಿಯಮವನ್ನು ದುರ್ಬಳಕೆ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳ ಹತ್ತಿರ ಅವರು ತಮ್ಮ ರಾಜಕೀಯ ನಿಧಿಗಳಲ್ಲಿ 90% ರಷ್ಟನ್ನು ರೂ. 20000. ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ಚುನಾವಣಾ ಅಭಿಯಾನದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕಪ್ಪು ಹಣವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. 
ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ಶಿಫಾರಸಿನ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಸರ್ಕಾರವು ಅನಾಮಧೇಯ ದೇಣಿಗೆ ಮಿತಿಯನ್ನು ರೂ. 2000 ರ ಬಜೆಟ್ನಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ . ರೂ .2000 ಕ್ಕಿಂತ ಅಧಿಕ ದೇಣಿಗೆಗಾಗಿ, ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷವು ದಾನದ ಮೂಲವನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಬೇಕು.

ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್ಗಳ ಬಿಡುಗಡೆಯು ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ಕಪ್ಪು ಹಣದ ಪೀಳಿಗೆಯನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು. ಈಗ ಯಾವ ಪಕ್ಷವು ದಾನದಿಂದ ಗರಿಷ್ಠ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿದೆಯೆಂದು ಮತ್ತು ನಿಧಿಯ ದಾನಿಗಳು ಯಾರು ಎಂದು ತಿಳಿಯುವರು. 
ಆದರೆ ಈ ನಿಯಮದಲ್ಲಿ, ದಾನಿಗಳ ಗುರುತನ್ನು ರಹಸ್ಯವಾಗಿರಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಕೆಲವು ವಿಮರ್ಶಕರು ನಂಬುತ್ತಾರೆ; ಆದ್ದರಿಂದ ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್ಗಳ ನೈಜ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ.

ರಾಮನ್ ಮ್ಯಾಗ್ಸೆಸೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ಭಾರತೀಯ ಸ್ವೀಕೃತದಾರರು



ರಾಮನ್ ಮ್ಯಾಗ್ಸೆಸೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ಭಾರತೀಯ ಸ್ವೀಕೃತದಾರರು

ಹೇಮಂತ್ ಸಿಂಗ್

ಸೆಪ್ಟಂಬರ್ 11, 2018 10:10 IST

ರಾಮನ್ ಮ್ಯಾಗ್ಸೆಸೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತ ಭಾರತೀಯರು

ರಾಮನ್ ಮ್ಯಾಗ್ಸೆಸೆ ಅವಾರ್ಡ್ ಅನ್ನು ಏಷ್ಯಾದ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕಳೆದ ಐದು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ, 300 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪುರುಷರು, ಮಹಿಳಾ ಮತ್ತು ಸಂಘಟನೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ, ಅವರ ನಿಸ್ವಾರ್ಥ ಸೇವೆಯು ಮಾನವನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಕೆಲವು ಅನನುಭವಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿದೆ.

ಏಪ್ರಿಲ್ 1957 ರಲ್ಲಿ ರಾಮನ್ ಮ್ಯಾಗ್ಸೆಸೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು . ಫಿಲಿಪೈನ್ಸ್ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದರಾಮನ್ ಮ್ಯಾಗ್ಸೆಸೆ ನೆನಪಿಗಾಗಿ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು ಏಷಿಯಾದ ಪ್ರಧಾನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಅತ್ಯುನ್ನತ ಗೌರವ ರಾಮೋನ್ ಮ್ಯಾಗ್ಸೆಸೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಏಷ್ಯಾದ ಉತ್ಸಾಹ ಮತ್ತು ಪರಿವರ್ತನೆಯ ನಾಯಕತ್ವವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತದೆ.  ಆಗಸ್ಟ್ 31 ರಂದು ಫಿಲಿಪೈನ್ಸ್ನ ಮನಿಲಾದಲ್ಲಿ ಔಪಚಾರಿಕ ಸಮಾರಂಭಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದ್ದು,ಅತೀಹೆಚ್ಚು ಗೌರವ ಪಡೆದ ಫಿಲಿಪೈನ್ಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಆಚರಣೆಯು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ಸೃಷ್ಟಿಗೆ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ನೀಡಿತು. ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿ 6 ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.

ಈ ವಿಭಾಗಗಳು ಹೀಗಿವೆ:

1. ಸರ್ಕಾರಿ ಸೇವೆಗಳು (ಜಿಎಸ್)

2. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವೆಗಳು (ಪಿಎಸ್)

3 . ಸಮುದಾಯ ನಾಯಕತ್ವ (CL)

4. ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಸೃಜನಶೀಲ ಸಂವಹನ ಕಲೆಗಳು (JLCCA)

5. ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಂಡರ್ಸ್ಟ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ (ಪಿಐಯು)

6 . ಎಮರ್ಜೆಂಟ್ ನಾಯಕತ್ವ (EL)

2009 ರ ವರ್ಷದಿಂದ, ರಾಮನ್ ಮ್ಯಾಗ್ಸೆಸೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಅಡಿಪಾಯವು ಮೇಲಿನ ಆರು ವರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡುವ ಅಭ್ಯಾಸದೊಂದಿಗೆ ದೂರ ಮಾಡಿದೆ. ರಾಮನ್ ಮ್ಯಾಗ್ಸೆಸೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಏಷ್ಯಾದ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.


ರಾಮನ್ ಮ್ಯಾಗ್ಸೆಸೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ಭಾರತೀಯ ಸ್ವೀಕೃತದಾರರ ಪಟ್ಟಿ-

ಹೆಸರು

ವರ್ಷದ ಪ್ರಶಸ್ತಿ

ವರ್ಗ

ವಿನೋಭ ಭಾವೆ

1958

ಸಮುದಾಯ ನಾಯಕತ್ವ

ಚಿಂತಾಮನ್ ದೇಶಮುಖ್

1959

ಸರ್ಕಾರಿ ಸೇವೆಗಳು

 

ಅಮಿತಾಭ ಚೌಧರಿ

 

1961

ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯೇಟಿವ್ ಸಂವಹನ ಕಲೆಗಳು

 

ಮದರ್ ತೆರೇಸಾ

 

1962

ಪೀಸ್ ಮತ್ತು ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಂಡರ್ಸ್ಟ್ಯಾಂಡಿಂಗ್

ದಾರಾ ಖುರೋಡಿ

1963

ಸಮುದಾಯ ನಾಯಕತ್ವ

ವರ್ಜೀಸ್ ಕುರಿಯನ್

1963

ಸಮುದಾಯ ನಾಯಕತ್ವ

ತ್ರಿಭುವಂದಸ್ ಪಟೇಲ್

1963

ಸಮುದಾಯ ನಾಯಕತ್ವ

 

ವೆಲ್ಥಿ ಫಿಶರ್

 

1964

ಪೀಸ್ ಮತ್ತು ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಂಡರ್ಸ್ಟ್ಯಾಂಡಿಂಗ್

ಜಯಪ್ರಕಾಶ್ ನಾರಾಯಣ್

1965

ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವೆ

ಕಮಲಾದೇವಿ ಚಟ್ಟೋಪಾಧ್ಯಾಯ

1966

ಸಮುದಾಯ ನಾಯಕತ್ವ

 

ಸತ್ಯಜಿತ್ ರೇ

 

1967

ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯೇಟಿವ್ ಸಂವಹನ ಕಲೆಗಳು

 

ಮೊಂಕೊಪು ಸಂಬಶಿವನ್ ಸ್ವಾಮಿನಾಥನ್

 

1971

ಸಮುದಾಯ ನಾಯಕತ್ವ

MS ಸುಬ್ಬಲಕ್ಷ್ಮಿ

1974

ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವೆ

 

ಬೂಬ್ಲಿ ಜಾರ್ಜ್ ವರ್ಗೀಸ್

 

1975

ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯೇಟಿವ್ ಸಂವಹನ ಕಲೆಗಳು

 

ಹೆನ್ನಿಂಗ್ ಹೋಲ್ಕ್-ಲಾರ್ಸೆನ್

 

1976

ಪೀಸ್ ಮತ್ತು ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಂಡರ್ಸ್ಟ್ಯಾಂಡಿಂಗ್

ಇಲಾ ರಮೇಶ್ ಭಟ್

1977

ಸಮುದಾಯ ನಾಯಕತ್ವ

ಮಾಬೆಲ್ಲೆ ಎರೋಲ್

1979

ಸಮುದಾಯ ನಾಯಕತ್ವ

ರಾಜನಿಕಂತ್ ಆರೋಲ್

1979

ಸಮುದಾಯ ನಾಯಕತ್ವ

 

ಗೌರ್ ಕಿಶೋರ್ ಗೋಶ್

 

1981

ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯೇಟಿವ್ ಸಂವಹನ ಕಲೆಗಳು

ಪ್ರಮೋದ್ ಕರಣ್ ಸೇಥಿ

1981

ಸಮುದಾಯ ನಾಯಕತ್ವ

ಚಂಡಿ ಪ್ರಸಾದ್ ಭಟ್

1982

ಸಮುದಾಯ ನಾಯಕತ್ವ

ಮಣಿಭಾಯಿ ದೇಸಾಯಿ

1982

ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವೆ

 

ಅರುಣ್ ಶೌರಿ

 

1982

ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯೇಟಿವ್ ಸಂವಹನ ಕಲೆಗಳು

 

ರಾಸಿಪುರಂ ಲಕ್ಷ್ಮಣ್

 

1984

ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯೇಟಿವ್ ಸಂವಹನ ಕಲೆಗಳು

ಮುರಳೀಧರ್ ಆಮ್

1985

ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವೆ

ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಚಂದ್ ಜೈನ್

1989

ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವೆ

 

ಕೆ.ವಿ. ಸುಬ್ಬಣ್ಣ

 

1991

ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯೇಟಿವ್ ಸಂವಹನ ಕಲೆಗಳು

 

ರವಿಶಂಕರ್

 

1992

ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯೇಟಿವ್ ಸಂವಹನ ಕಲೆಗಳು

ಬಾನು ಜಹಾಂಗೀರ್ ಕೊಯಾಜಿ

1993

ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವೆ

ಕಿರಣ್ ಬೇಡಿ

1994

ಸರ್ಕಾರಿ ಸೇವೆಗಳು

ಪಾಂಡುರಾಂಗ್ ಅಥಾವಲೆ

1996

ಸಮುದಾಯ ನಾಯಕತ್ವ

ತಿರುನೆಲ್ಲೈ ಶೇಷನ್

1996

ಸರ್ಕಾರಿ ಸೇವೆಗಳು

 

ಮಹೇಶ್ವೇತಾ ದೇವಿ

 

1997

ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯೇಟಿವ್ ಸಂವಹನ ಕಲೆಗಳು

 

ಜೋಕಿನ್ ಅರ್ಪುತಮ್

 

2000

ಪೀಸ್ ಮತ್ತು ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಂಡರ್ಸ್ಟ್ಯಾಂಡಿಂಗ್

ಅರುಣಾ ರಾಯ್

2000

ಸಮುದಾಯ ನಾಯಕತ್ವ

ರಾಜೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್

2001

ಸಮುದಾಯ ನಾಯಕತ್ವ

ಸಂದೀಪ್ ಪಾಂಡೆ

2002

ಎಮರ್ಜೆಂಟ್ ಲೀಡರ್ಶಿಪ್

ಜೇಮ್ಸ್ ಮೈಕೆಲ್ ಲಿಂಗ್ಡೊ

2003

ಸರ್ಕಾರಿ ಸೇವೆಗಳು

ಶಂತಾ ಸಿನ್ಹಾ

2003

ಸರ್ಕಾರಿ ಸೇವೆಗಳು

 

ಲಕ್ಷ್ಮಿನಾರಾಯಣ್ ರಾಮ್ದಾಸ್

 

2004

ಪೀಸ್ ಮತ್ತು ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಂಡರ್ಸ್ಟ್ಯಾಂಡಿಂಗ್

ವಿ. ಶಾಂತ

2005

ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವೆ

ಅರವಿಂದ್ ಕೇಜ್ರಿವಾಲ್

2006

ಎಮರ್ಜೆಂಟ್ ಲೀಡರ್ಶಿಪ್

 

ಪಾಲಗುಮಿ ಸಾಯಿನಾಥ್

 

2007

ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯೇಟಿವ್ ಸಂವಹನ ಕಲೆಗಳು

ಮಂಡಕಿನಿ ಆಮ್ಟೆ

2008

ಸಮುದಾಯ ನಾಯಕತ್ವ

ಡೀಪ್ ಜೋಶಿ

2009

ಸಮುದಾಯ ನಾಯಕತ್ವ

ನೀಲಿಮಾ ಮಿಶ್ರಾ

2011

ಎಮರ್ಜೆಂಟ್ ಲೀಡರ್ಶಿಪ್

ಹರೀಶ್ ಹ್ಯಾಂಡೆ

2011

ಸಮುದಾಯ ನಾಯಕತ್ವ

ಕುಲಾಂಡಿ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್

2012

ಎಮರ್ಜೆಂಟ್ ಲೀಡರ್ಶಿಪ್

ಅನ್ಸು ಗುಪ್ತಾ & ಸಂಜೀವ್ ಚತುರ್ವೇದಿ

2015

ಎಮರ್ಜೆಂಟ್ ಲೀಡರ್ಶಿಪ್

ಬೆಜ್ವಾಡಾ ವಿಲ್ಸನ್,

ತೋಡುರ್ ಮಡಬುಸಿ ಕೃಷ್ಣ

       2016

ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ,

ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ

ಭಾರತ್ ವಾಟ್ವಾನಿ,

ಸೊನಾಮ್ ವಾಂಗ್ಚುಕ್       2018

ತೊಂದರೆಗೊಳಗಾಗಿರುವ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಘನತೆಯನ್ನು ಮರುಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು

ಸಮುದಾಯ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ





ವಂದೇ ಮಾತರಾಮ್ ಗೀತೆಯ ಕುರಿತ ಮುಖ್ಯ ಅಂಶಗಳು



ವಂದೇ ಮಾತರಾಮ್ (ದಿ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸಾಂಗ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ): ಫ್ಯಾಕ್ಟ್ಸ್ ಅಟ್ ಎ ಗ್ಲಾನ್ಸ್

ಹೇಮಂತ್ ಸಿಂಗ್

ಮಾರ್ಚ್ 4, 2016 11:33 IST

ಶ್ರೀ ಬಂಕಿಮಚಂದ್ರ ಅವರು 775 ರ ನವೆಂಬರ್ 7 ರಂದು 'ವಂದೇ ಮಾತರಂ' ಹಾಡನ್ನು ಬರೆದರು. ಈ ಹಾಡು ಬಂಕಿಮಚಂದ್ರ ಬರೆದ 'ಆನಂದ್ಮಾತ್' ಎಂಬ ಕಾದಂಬರಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಗೊಂಡಿತು. ಈ ಹಾಡಿನಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವ ಶಬ್ದಕೋಶವು ಸಂಸ್ಕೃತದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿದೆ. 1772 ರಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಮರು ಮತ್ತು ಬಂಗಾಳದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟೀಷರಿಂದ ಉಂಟಾದ ಅನ್ಯಾಯದ ವಿರುದ್ಧ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಬಂಡಾಯದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡುವ 'ಆನಂದ್ಮಾಥ್' ಜನವರಿ 24, 1950 ರಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗೀತೆಯಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗೀತೆಯಾಗಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಇದನ್ನು 1896 ರಲ್ಲಿ ಕಲ್ಕತ್ತಾದ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ಹಾಡಲಾಯಿತು.

ಒಂದು ನೋಟದಲ್ಲಿ ಫ್ಯಾಕ್ಟ್ಸ್:

ವಂದೇ ಮಾತ್ರಾಮ್ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗೀತೆಯಾಗಿದ್ದು, ಮೂಲತಃ ಸಂಸ್ಕೃತ ಮತ್ತು ಬಂಗಾಳಿ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಬಂಕಿಮ್ ಚಂದ್ರ ಚಟರ್ಜಿ ಸಂಯೋಜಿಸಿದ್ದಾರೆ.


 ಅವರು ವೂಂಡೇ ಮಾತಾರಮ್ ಅನ್ನು ಹ್ಯೂಗ್ಲಿ ನ ಸಮೀಪದ ಚಿನ್ಸುರಾದಲ್ಲಿ (ಮಲ್ಲಿಕ್ ಘಾಟ್ ಬಳಿ) ಬರೆದರು.


1876 ​​ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಬಾಂಧೀ ಚಂದ್ರ ಚಟ್ಟೋಪಾಧ್ಯಾಯೆಗೆ ವಂದೇ ಮಾತಮ್ ಎಂಬ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿತ್ತು ಎಂದು ಊಹಿಸಲಾಗಿದೆ.


ಜಧುನಾಥ್ ಭಟ್ಟಾಚಾರ್ಯರು ಈ ಕವಿತೆಯೊಂದನ್ನು ಬರೆದುದಕ್ಕಿಂತ ತಕ್ಕಮಟ್ಟಿಗೆ ಹೊಂದಿಸಲು ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು


ಜನವರಿ 24, 1950 ರಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗೀತೆ ಜನ ಗನಾ ಮನದೊಂದಿಗೆ ಸಮಾನ ಸ್ಥಾನಮಾನ ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ ಇದನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು.


ಇದನ್ನು 1882 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಆನಂದ್ ಮಠದಿಂದ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.


1896 ರಲ್ಲಿ ಕಲ್ಕತ್ತಾದ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಹಾಡಲಾಗಿತ್ತು.


ತಾಯಿಯ ಜಮೀನು ಘೋಷಣೆಗೆ ಇದು ರಚನೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದೆ.


ಮೂಲ ವಂದೇ ಮಾತರಂ 6 ಕಂಚಿನ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ


20 ನವೆಂಬರ್ 1909 ರಂದು ಕರ್ಮಯೋಗಿನ್ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಅರಬಿಂದೋ ಅವರು ಇದನ್ನು ಗದ್ಯದಲ್ಲಿ ಅನುವಾದಿಸಿದರು


ಅಶೋಕ್ ಚಕ್ರದ 24 ಕಡ್ಡಿಗಳ ಅರ್ಥವೇನು?



ಅಶೋಕ್ ಚಕ್ರದ 24 ಕಡ್ಡಿಗಳ ಅರ್ಥವೇನು?

ಹೇಮಂತ್ ಸಿಂಗ್

ಜನವರಿ 25, 2019 12:17 IST

ಅಶೋಕ್ ಚಕ್ರ 24 ಕಡ್ಡಿಗಳು

ಅಶೋಕ ಚಕ್ರವು "ಧರ್ಮಚಕ್ರ" ದ ಚಿತ್ರಣವಾಗಿದೆ; 24 ವಕ್ತಾರರೊಂದಿಗೆ ನಿರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಶೋಕ ಚಕ್ರವು ಅಶೋಕನ ಹಲವಾರು ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ, ಅಶೋಕನ ಸಿಂಹ ರಾಜಧಾನಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಧ್ವಜದಲ್ಲಿ ಅಶೋಕ್ ಚಕ್ರವು ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಬಿಳಿ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ನೌಕಾ ನೀಲಿ ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಅಶೋಕ್ ಚಕ್ರದ 24 ಕಡ್ಡಿಗಳು ಪ್ರತಿ ಭಾರತೀಯರನ್ನು 24 ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ಅಜಾಗರೂಕತೆಯಿಂದ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತದೆ.

ಅಶೋಕ್ ಚಕ್ರವು ಕರ್ತವ್ಯದ ಚಕ್ರ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಈ 24 ವಕ್ರರು ವ್ಯಕ್ತಿಯ 24 ಗುಣಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ. ಬೇರೆ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಮಾನವರಲ್ಲಿ 24 ಧಾರ್ಮಿಕ ಪಥಗಳನ್ನು ಕೂಡಾ ಹೇಳಬಹುದು. ಅಶೋಕ್ ಚಕ್ರದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಮಾರ್ಗಗಳು ಪ್ರಗತಿ ಪಥದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ದೇಶವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಬಹುಶಃ ನಮ್ಮ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಧ್ವಜದ ವಿನ್ಯಾಸಕಾರರು ಅದರಿಂದ ಚರಕವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿ ಮತ್ತು ಧ್ವಜದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಶೋಕ್ ಚಕ್ರವನ್ನು ಹಾಕುವ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.

ಈಗ ಅಶೋಕ್ ಚಕ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಮಾತನಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಅರ್ಥವನ್ನು ನಮಗೆ ತಿಳಿಸಿ:

1. ಮೊದಲ ಸ್ಪೋಕ್: -    ಚಾಸ್ಟ್ಟಿ (ಸರಳ ಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತದೆ)

2. ಎರಡನೇ ಸ್ಪೋಕ್: -      ಆರೋಗ್ಯ (ದೇಹ ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ಆರೋಗ್ಯಕರವಾಗಿರಲು ಸ್ಫೂರ್ತಿ)

3. ಮೂರನೇ ಸ್ಪೋಕ್: -         ಶಾಂತಿ (ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಸಾಮರಸ್ಯವನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು)

4. ನಾಲ್ಕನೇ ಸ್ಪೋಕ್: -       ತ್ಯಾಗ (ದೇಶದ ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ಸಲುವಾಗಿ ಯಾವುದೇ ತ್ಯಾಗಕ್ಕೆ ಸಿದ್ಧವಾಗಬೇಕಿದೆ)

 

ಚಿತ್ರ ಮೂಲ: birdpost.in

5. ಐದನೆಯ ಸ್ಪೋಕ್: -               ನೈತಿಕತೆ (ವೃತ್ತಿಪರ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ನೈತಿಕತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು)

6. ಆರನೇ ಸ್ಪೋಕ್: -              ಸೇವೆ (ಅಗತ್ಯವಿದ್ದಾಗ ದೇಶದ ಮತ್ತು ಸಮಾಜವನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಸಿದ್ಧ)

7. ಏಳನೇ ಸ್ಪೋಕ್: -         ಕ್ಷಮೆ (ಮಾನವರು ಮತ್ತು ಇತರ ಜೀವಿಗಳ ಕಡೆಗೆ ಕ್ಷಮೆಯ ಭಾವನೆ)

8. ಎಂಟನೇ ಸ್ಪೋಕ್: -            ಲವ್ (ಪ್ರೀತಿಯ ಭಾವನೆ ದೇಶದ ಕಡೆಗೆ ಮತ್ತು ದೇವರ ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಿಗಳು)

9. ಒಂಬತ್ತನೇ ಸ್ಪೋಕ್: -              ಸ್ನೇಹ (ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಜೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೌಹಾರ್ದ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಲು)

10. ಹತ್ತನೇ ಸ್ಪೋಕ್: -           ಭ್ರಾತೃತ್ವ (ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಹೋದರತ್ವವನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು)

 

ಚಿತ್ರ ಮೂಲ: ಅಹೆಡ್ ಪ್ರೈವೇಟ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಹಂತಗಳು

11. ಹನ್ನೊಂದನೇ ಸ್ಪೋಕ್: -        ಸಂಸ್ಥೆ (ರಾಷ್ಟ್ರದ ಐಕ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಸಮಗ್ರತೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವುದು)

12. ಹನ್ನೆರಡನೆಯ ಸ್ಪೋಕ್: -          ಕಲ್ಯಾಣ (ರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಲ್ಯಾಣ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ)

13. ಹದಿಮೂರನೆಯ ಸ್ಪೋಕ್: -     ಸಮೃದ್ಧಿ (ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ದೇಶದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವುದು)

14. ಹದಿನಾಲ್ಕನೇ ಸ್ಪೋಕ್: -    ಕೈಗಾರಿಕೆ (ಅದರ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಪ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು)

 

ಚಿತ್ರ ಮೂಲ: manufacturingsuccess.org

15. ಹದಿನೈದು ಸ್ಪೋಕ್: -               ಸುರಕ್ಷತೆ (ದೇಶದ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಯಾವಾಗಲೂ ಸಿದ್ಧವಾಗಿರಬೇಕು)

16. ಹದಿನಾರನೇ ಸ್ಪೋಕ್: -           ಜಾಗೃತಿ (ಸತ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದಿರಲಿ ಮತ್ತು ವದಂತಿಗಳಲ್ಲಿ ನಂಬುವುದಿಲ್ಲ)

17. ಹದಿನೇಳನೆಯ ಸ್ಪೋಕ್: -      ಸಮಾನತೆ (ಸಮಾನತೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಸಮಾಜವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು)

18. ಹದಿನೆಂಟನೇ ಸ್ಪೋಕ್: -        ಆರ್ಥಾ (ಹಣದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಬಳಕೆ)

19. ಹತ್ತೊಂಬತ್ತನೇ ಸ್ಪೋಕ್: -       ನೀತಿ (ದೇಶದ ನೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆ ಹೊಂದಲು)

 

ಚಿತ್ರ ಮೂಲ: ದಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಎಕ್ಸ್ಪ್ರೆಸ್

20. ಇಪ್ಪತ್ತನೆಯ ಸ್ಪೋಕ್: -              ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ (ಎಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾ)

ಚಿತ್ರ ಮೂಲ: ARDD- ಲೀಗಲ್ ಏಡ್

21. ಟ್ವೆಂಟಿ-ಒನ್ ಸ್ಪೋಕ್: -           ಸಹಕಾರ (ಒಟ್ಟಿಗೆ ಕೆಲಸ)

22. ಟ್ವೆಂಟಿ ಸೆಕೆಂಡ್ ಸ್ಪೋಕ್: -       ಕರ್ತವ್ಯಗಳು (ನಿಮ್ಮ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾಗಿ ಅನುಸರಿಸಲು)

23. ಇಪ್ಪತ್ತೊಂದು ಭಾಗದಷ್ಟು ಮಾತನಾಡು: -          ಹಕ್ಕುಗಳು (ನಿಮ್ಮ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ದುರುಪಯೋಗಪಡಬೇಡಿ)

24. ಇಪ್ಪತ್ನಾಲ್ಕು ಸ್ಪೋಕ್: -       ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆ (ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹೊಂದಲು)

        ಆದ್ದರಿಂದ ಅಶೋಕ್ ಚಕ್ರದಲ್ಲಿ ನೀಡಿದ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಅರ್ಥವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆಂದು ನೀವು ಓದಿದ್ದೀರಿ. ಎಲ್ಲಾ ಕಡ್ಡಿಗಳು ದೇಶದ ಸಮಗ್ರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತವೆ. ಈ ಕಡ್ಡಿಗಳು ತಮ್ಮ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಕರ್ತವ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಎಲ್ಲಾ ದೇಶದವರಿಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಸಂದೇಶವನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಈ ಕಡ್ಡಿಗಳು 24 ತತ್ವಗಳನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ, ಇದರಿಂದ ನಾಗರಿಕರು ಅನುಸರಿಸಬೇಕು, ಇದರಿಂದ ಜಾತಿ, ಧರ್ಮ, ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಉಡುಪುಗಳ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು ಕಡಿಮೆಯಾಗಬಹುದು

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕರ ದಿನವನ್ನು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 5 ರಂದು ಏಕೆ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕರ ದಿನವನ್ನು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 5 ರಂದು ಏಕೆ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ

ಜಗನ್ ಜೋಶ್

ಸೆಪ್ಟಂಬರ್ 5, 2018 10:40 IST

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕರ ದಿನ

ಶಿಕ್ಷಕರು ನಮ್ಮ ಸಮಾಜದ ಸ್ತಂಭಗಳಾಗಿವೆ, ಅವರು ನಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅದ್ಭುತವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ, ಜ್ಞಾನ, ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ದೇಶದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ರೂಪಿಸಲು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಭಾರತವು ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಶಿಕ್ಷಕರಿಂದ ಜ್ಞಾನದ ಸ್ವರ್ಗವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.

1962 ರಿಂದ, ಭಾರತ 5 ನೇ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ನಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕರ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಿದೆ . ದಿನ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಕರಾದ ಡಾ. ಸರ್ವೇಪಲ್ಲಿ ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ ಅವರು ಹುಟ್ಟುಹಬ್ಬದ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಅವರ ಮನಸ್ಥಿತಿಯ ಕೊಡುಗೆ. ಡಾ. ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ "ಶಿಕ್ಷಕರು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು"ಎಂದು ನಂಬಿದ್ದರು .

ಶಿಕ್ಷಕರ ದಿನವು ಹೇಗೆ ಹುಟ್ಟಿದೆ ಎಂದು ನಿಮಗೆ ತಿಳಿದಿದೆಯೇ? ಡಾ. ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ ಅವರ ಮಂಗಳಕರ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅವರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹಿತರು ತಮ್ಮ ಜನ್ಮದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸಲು ಅವರನ್ನು ಅನುಮತಿಸಬೇಕೆಂದು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಡಾ. ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ ಅವರು "ನನ್ನ ಜನ್ಮದಿನವನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಆಚರಿಸುವ ಬದಲು, ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 5 ನೇತರಗತಿ ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆ ದಿನ ".

ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೆ ಡಾ. ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ ಅವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯವು, ಸರಿಯಾದ ರೀತಿಯ ಶಿಕ್ಷಣವು ಸಮಾಜದ ಮತ್ತು ದೇಶದ ಅನೇಕ ತೊಂದರೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಬಹುದೆಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಡುತ್ತಾರೆ.

ನಾಗರಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಗತಿಪರ ಸಮಾಜದ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ಶಿಕ್ಷಕರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಅದು ಚೆನ್ನಾಗಿ ತಿಳಿದಿದೆ . ಅವರ ಮೀಸಲಾದ ಕೆಲಸ ಮತ್ತು ಅವರು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ನೋವು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಪ್ರಬುದ್ಧ ನಾಗರಿಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮನ್ನಣೆ ಪಡೆಯಬೇಕು.

ಡಾ. ಸರ್ವೆಪಲ್ಲಿ ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್: ಇತಿಹಾಸ, ಕೊಡುಗೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಧನೆಗಳು

ಇದಲ್ಲದೆ, ಶಿಕ್ಷಕ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಮತ್ತು ಅವರು ಕಲಿಸಿದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಡುವೆ ಶಿಕ್ಷಣದ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಬಲವಾದ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಬೆಳೆಸಬೇಕು ಎಂದು ಅವರು ಬಯಸಿದ್ದರು. ಒಟ್ಟಾರೆ, ಅವರು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲುಬಯಸುತ್ತಾರೆ . ಅವನ ಪ್ರಕಾರ ಶಿಕ್ಷಕನು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಬೇಕು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಕರ ಗೌರವವನ್ನು ಆದೇಶಿಸಬಾರದು ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಗಳಿಸಬೇಕು.

ಆದ್ದರಿಂದ, ಶಿಕ್ಷಕರು ನಮ್ಮ ಭವಿಷ್ಯದ ಮೂಲಾಧಾರವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಜವಾಬ್ದಾರಿ ನಾಗರಿಕರನ್ನು ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಮಾನವರನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಅಡಿಪಾಯವಾಗಿ ವರ್ತಿಸುತ್ತಾರೆ . ಈ ದಿನ ನಮ್ಮ ಶಿಕ್ಷಕರು ನಮ್ಮ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಕಡೆಗೆ ಕಠಿಣವಾದ ಕೆಲಸದ ಗುರುತನ್ನು ಮತ್ತು ಗುರುತನ್ನು ತೋರಿಸಲು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ.

 

ಡಾ. ಸರ್ವೆಪಲ್ಲಿ ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ ಯಾರು?

ಮೂಲ: www.media2.intoday.in.com

ಡಾ. ಸರ್ವೆಪಲ್ಲಿ ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ 1888 ರಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿಯಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗದ ತೆಲುಗು ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ತಮಿಳುನಾಡಿನ ರಾಜ್ಯಗಳ ಬಳಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರು ಜಮೀನ್ದಾರಿಯಲ್ಲಿರುವ ತೆಹಸೀಲ್ದಾರ್ ಎಂಬ ವೀರ ಸಾಮಯ್ಯನ ಎರಡನೆಯ ಪುತ್ರರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಮದ್ರಾಸ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪದವಿ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಅವರು "ವೇದಾಂತದ ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಅದರ ಮೆಟಾಫಿಸಿಕಲ್ ಪ್ರೆಸೋಪೊಸಿಶನ್ಸ್" ಎಂಬ ಎಮ್ಎಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಬಂಧವನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ವೇದಾಂತ ಸಿಸ್ಟಮ್ ನೈತಿಕತೆಯ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದರು.

ಅವರ ಪ್ರಮುಖ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಭಾರತೀಯ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಒಮ್ಮೆ ಪ್ರಮಾಣಿತ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪರಿಭಾಷೆಗೆ ಭಾಷಾಂತರಿಸಿದರು, ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಮಾನದಂಡಗಳ ಮೂಲಕ ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅರ್ಹರು. ಹಾಗಾಗಿ, ಅವರು ಭಾರತೀಯ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಗೌರವವನ್ನು ಗಳಿಸಿದ್ದರು. ಅವರು 1931 ರಲ್ಲಿ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಲೀಗ್ ಆಫ್ ನೇಷನ್ಸ್ ಸಮಿತಿಗೆ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗೊಂಡರು. 1947 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸ್ವತಂತ್ರರಾದಾಗ, ಡಾ. ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ ಅವರು ಯುನೆಸ್ಕೋದಲ್ಲಿ ಭಾರತವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿದರು ಮತ್ತು 1949 ರಿಂದ 1952 ರವರೆಗೂ ಅವರು ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟಕ್ಕೆ ಭಾರತ ರಾಯಭಾರಿಯಾದರು. ಅವರು ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನ ಸಭೆಗೆ ಚುನಾಯಿತರಾದರು ಮತ್ತು ನಂತರದಲ್ಲಿ 1962-67ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯಾದರು. ಅವರಿಗೆ 1954 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತ್ ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಆಕ್ಸ್ಫರ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ ಚೆವೆನಿಂಗ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನ ಮತ್ತು ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ ಮೆಮೋರಿಯಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು.

ಆಶ್ಚರ್ಯಕರ ವಿಷಯವೆಂದರೆ ಅವರು ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗುವ ನಂತರವೂ ಅವರು ಬಹಳ ವಿನಮ್ರ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅವರ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಭವನ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ತೆರೆದಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲ ವಿಭಾಗಗಳಿಂದ ಜನರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗಬಹುದು ಎಂದು ನಿಮಗೆ ತಿಳಿದಿದೆ. ಮತ್ತು ಅವರು ತಮ್ಮ ಸಂಬಳವಾಗಿ ರೂ .2500 ರಷ್ಟನ್ನು ಮಾತ್ರ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ಪ್ರಧಾನಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪರಿಹಾರ ನಿಧಿಗೆ ಉಳಿದ ಮೊತ್ತವನ್ನು ದಾನ ಮಾಡಿದರು. ಸರ್ವೆಪಲ್ಲಿ ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ 1975 ರ ಏಪ್ರಿಲ್ 17 ರಂದು ನಿಧನರಾದರು.

ಈ ದಿನ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ನಿರೀಕ್ಷೆಯೊಂದಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಕರ ದಿನದಂದು ಎದುರುನೋಡುತ್ತಾರೆ, ಈ ಸಂದರ್ಭದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಉತ್ಸಾಹಕ್ಕಾಗಿ. ಶಿಕ್ಷಕರು ಎಂದು ನಟಿಸುವುದರಿಂದ, ಅವರು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತವಾದ ನ್ಯಾಯವಾದ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರ ಶಿಕ್ಷಕರಿಂದ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಹೊರೆಯುತ್ತಾರೆ.

ಅವರು ತಮ್ಮ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೂ ಉಡುಗೊರೆಗಳನ್ನು ತರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಶಿಕ್ಷಕರು ತಮ್ಮ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಂದ ಎಷ್ಟು ಇಷ್ಟಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದು ಅವರಿಗೆ ತಿಳಿದಿರುವ ಕಾರಣ, ಇದು ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೆ ಸಮನಾಗಿ ವಿಶೇಷ ದಿನವಾಗಿದೆ